چند 10 هزار ميليارد صرف تصورات غیرکارشناسی استراتژي افزايش قيمت مي‌شود

مؤمنی: دعوت به مناظره به شرط پخش مستقیم

 شرق: پس از افزايش نرخ ارز در سال گذشته و بنزين در هفته‌هاي اخير بار ديگر بحث دست‌کاري قيمت‌هاي کليدي از سوي برخي از اقتصاددانان کشور مطرح شده است بنابراين تعدادي از کارشناسان اقتصادي اين سياست‌ها را در چارچوب برنامه تعديل ساختاري بررسي کردند. فرشاد مومني، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي، در نشستي ضمن پيشنهاد به مقام معظم رهبري براي طلب گزارشي کارشناسي از دولت در خصوص موضوع افزايش قيمت بنزين، رئيس‌جمهور و برخي ديگر از مسئولان را به مناظره دعوت کرد و گفت: من در کمال خضوع آقاي رئيس‌جمهور، رئيس محترم سازمان برنامه و بودجه، رئيس محترم بانک مرکزي و وزير اقتصاد و دارايي را درباره دستاوردها و هزينه‌هاي سياست افزايش قيمت بنزين به مناظره دعوت مي‌کنم. به شرط اينکه اين مناظره به صورت مستقيم پخش  و حداقل استانداردهاي يک گفت‌وگوي عادلانه هم در آن رعايت شود. اگر کارشان قابل دفاع است، خب، بيايند و از کار قابل دفاعشان دفاع کنند اگر هم نيست، پس براي چه به دنبال آن مي‌روند؟ براي حفظ کيان کشور ما وزير صنعت را هم به مناظره دعوت مي‌کنم؛ به اعتبار اين به‌اصطلاح استراتژي که مطرح کردند و اين به‌اصطلاح اولويت‌هايي که ارائه کردند.‌فرشاد مومني، کارشناس اقتصادي، درباره سياست افزايش قيمت بنزين گفت: با کمال تأسف دارند سياست غلطي را به اجرا مي‌گذارند بي‌آنکه قادر يا مايل باشند به يکي از اين انتقادها پاسخ دهند. اين خيلي غم‌انگيز است که در ربع اول قرن بيست‌ويکم آن هم با آن صحبت‌هايي که آقاي رئيس‌جمهور، همکاران و طرفداران‌شان از اهتمام و پايبندي به علم داشتند، تا اين اندازه با رويکرد علمي در جهت اداره اقتصاد ملي مرزبندي و فاصله‌هاي  توجيه‌ناپذیري داشته باشد.

اين کارشناس ادامه داد: ما در اينجا با درنظرداشتن اين مسئله روي سخن‌مان ديگر با سران قوا نيست. پیشنهاد ما و حداقل کاري که مي‌شود کرد، اين است که رهبری از دولت محترم و سران قوا، يک گزارش کارشناسي چندصفحه‌اي مطالبه کنند و در اين گزارش به برخي پرسش‌ها پاسخ داده شود که براي مثال بگويند ما اين ميزان به قيمت کوپني بنزين اضافه مي‌کنيم و قيمت آزاد بنزين اين ميزان با قيمت جاري آن متفاوت خواهد بود، بعد به ما بگويند  انتظار دارند دقيقا چه مقدار درآمد از اين مسئله حاصل شود؟ همچنين پاسخ دهند اين درآمد صرف چه امر يا اموري مي‌شود؟ و به طور مشخص اعلام کنند در اثر اين شوک قرار است چه دستاوردهايي حاصل شود؟ نمي‌شود که شما چند ده ‌هزار ميليارد تومان پول بادآورده به اين شکل را که فاجعه‌سازي‌هاي اين‌گونه هم خواهد داشت، صرف تصورات غيرکارشناسي کنيد.مومني افزود: حداقل انتظار اين است  به ما بگويند حتي در آن حيطه‌اي که مي‌خواهند اين کار را انجام دهند، قرار است چه دستاوردي داشته باشند؟ آيا احساس اعتماد بيشتري ميان مردم نسبت به حکومت ايجاد مي‌کند؟ آيا رفاه بيشتري فراهم مي‌کند؟ آيا مبارزه راهگشاتري با فقر گسترده موجود مي‌کند؟ آيا انگيزه سرمايه‌گذاري توليدي را افزايش مي‌دهد؟ بايد بگويند چه کار قرار است بکند.

حداقل انتظار اين است که لااقل يک بار به طور مشخص و به صورت سندي که انتشار عمومي پيدا مي‌‌کند، دولت محترم که در اين زمينه خودشان را مستثنا از مصوبه قانوني مجلس مي‌داند، به اعتبار امتيازي که دارد و از طريق مصوبات سران قوا مي‌تواند مجلس را دور بزند، بيايد و به ما بگويد  قرار است چه دستاوردهايي حاصل شود و از همه مهم‌‌تر اينکه در آن گزارش ذکر کند انتظار دارد در چه حوزه‌هايي سوءکارکرد ايجاد شود.اين کارشناس به گزارش‌هاي سالانه بانک مرکزي تحت عنوان تحولات رسمي اشاره کرد و افزود: اگر اين گزارش‌‍‌ها را از سال 90 به اين طرف نگاه کنيد، از تعبير پيامدهاي  پيش‌بيني‌پذیر در آن استفاده شده است و بدون استثنا هرساله گفته شده که ما متوجه شده‌ايم اتفاقاتي قابل پيش‌بيني افتاده است. بعد هم آنها را فهرست مي‌کنند. مثلا در فهرست مي‌آورند: هزينه‌هاي توليد براي توليدکنندگان افزايش پيدا کرد، دسترسي واحدهاي کوچک و متوسط به سرمايه در گردش مورد نياز به طرز محسوسي کاهش يافت، همين‌طور روي خصلت اشتغال‌زدايي اين سياست هم در گزارش‌هاي رسمي سالانه بانک مرکزي مکررا اشاره شده است.مؤمني تأكيد کرد: اينها اين‌بار صادقانه و در قالب يک گزارش کارشناسي به‌طور مشخص اعلام کنند که انتظار دارند اين کار چه هزينه‌هاي قابل پيش‌بيني ديگري را به اقتصاد ملي بار ‌‎کند.

اين کارشناس همچنين عنوان کرد که باوجود توصيه مکرر کارشناسان به رئيس‌جمهوری مبني‌بر ابلاغ‌نکردن سياست‌ها به‌طور ناگهاني باز هم شاهد اين اتفاق بوديم. او افزود: ما بارها توصيه کرده بوديم که پيش‌نويس مصوبه را در اختيار دانشگاه‌ها بگذارند و حتي اگر دانشگاه‌ها قرار است واکنش‌ عمومي شفاف نداشته باشند، به‌صورت غيرشفاف به آنها تبعات سياست‌هايشان را گوشزد کنند. متأسفانه تا امروز اين پيشنهاد از‌سوي هيچ رئيس‌جمهور محترمي مورد توجه قرار نگرفته است. اما مي‌توانيم از ‌ رهبري بخواهيم که در اين زمينه هم فتح باب کنند؛ يعني پيش از اينکه اعلام رسمي شود از آن دانشکده‌ها و مؤسسات تحقيقات بخواهند که ارزيابي کارشناسي‌شان را از جهت‌گيري‌هاي اتخاذ‌شده ‌اعلام کنند. بعدا هر تصميمي که با آگاهي نظام تصميم‌گيري کشور گرفته شده باشد و جنبه قانوني هم داشته باشد، طبيعتا براي ما شايسته احترام خواهد بود. دانشکده‌هاي اقتصاد دانشگاه‌هاي موجود ايران کم‌و‌بيش شناخته‌شده هستند و همه آنها نهادهاي پژوهشي نسبتا معتبري هم دارند. من مي‌خواهم اين را عرض کنم که واقعا موجب تأسف است براي کشوري که اين همه سرمايه‌گذاري در زمينه بسط دانشگاه‌ها و تربيت نيروي انساني کارشناس مي‌کند بعد تصميماتي مي‌گيرد که از‌نظر منطق کارشناسي بنيه کافي ندارد و به‌شدت کم‌اعتبار و بيش از آن مخاطره‌آفرين براي کشور است.مؤمني رئيس‌جمهور و برخي مسئولان را به مناظره دعوت کرده و اعلام کرد: من در کمال خضوع آقاي رئيس‌جمهور، رئيس محترم سازمان برنامه‌و‌بودجه، رئيس محترم بانک مرکزي و وزير اقتصاد و دارايي را درباره دستاوردها و هزينه‌هاي سياست افزايش قيمت بنزين به مناظره دعوت مي‌کنم. به شرط اينکه اين مناظره به‌صورت مستقيم پخش شود و حداقل استانداردهاي يک گفت‌وگوي عادلانه هم در آن رعايت شود.او افزود: واقعا فقط مي‌توانم اظهار تأسف کنم در اين زمينه که تا اين درجه به توصيه‌هاي کارشناسي اعتناي ناکافي مشاهده مي‌شود و وقتي آنان را دعوت به مناظره مي‌کنيم، توجهي نمي‌کنند. اگر کارشان قابل دفاع است خب بيايند و از کارشان دفاع کنند، اگر هم نيست پس براي چه به دنبال آن مي‌روند؟ براي حفظ کيان کشور وزير صنعت را هم دعوت به مناظره مي‌کنم به اعتبار اين به‌اصطلاح استراتژي که مطرح کردند و اين به‌اصطلاح اولويت‌هايي که ارائه دادند.‌مؤمني در انتها کليد بحث جلسه را در درخواستي از نمايندگان مجلس دانست و گفت: درخواست ما اين است که نمايندگان مجلس از طريق زدوخوردهاي مافياها با يکديگر و افشاگري‌هايي که به‌صورت رانتي عليه هم مي‌کنند، برحذر باشند و کانون اصلي تمرکزشان را روي جهت‌گيري‌هايي بگذارند که متمرکز بر اصلاح رويه‌هايي است که گستره و عمر فساد را افزايش داده و نابرابري و وابستگي را بيشتر مي‌کند و بر عمر و گسترش فقر افزوده است. ما تقاضا مي‌کنيم نمايندگان مجلس فريب اداره چرتکه‌اي و رانتي اقتصاد را در کادري که اين سند لايحه بودجه مطرح کرده است، نخورند و راه را باز کنند تا با اصلاح سياست‌ها با کمترين هزينه و بيشترين دستاورد از شرايط خطير کنوني بگذريم.