خراسان:3 پیشنهاد «کمیته ویژه» برای حل مشکل ترانزیتی ایران و ترکمنستان

مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل‌و‌نقل بین‌المللی سازمان راهداری خبرداد

3 پیشنهاد «کمیته ویژه» برای حل مشکل ترانزیتی ایران و ترکمنستان

بخش خصوصی: اگر توافق شد از ترکمنستان برای پایبندی به تعهدات تضمین بگیریم

رستم زاده -در حالی که یک ماه و نیم از اقدام ترکمنستان در افزایش یک طرفه تعرفه تردد کامیون های ترانزیت ایرانی می گذرد، چند روز پیش عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در حاشیه همایش دو روزه بین‌المللی سرمایه‌گذاری صنعت هوانوردی (کاپا)در ترکمنستان از استقرار کمیته ویژه آزادسازی مرز باجگیران و رفع موانع به وجود آمده در مسیر ترانزیت ایران با این کشور خبرداده بود. حالا چند روز پس از این خبر مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل‌و‌نقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای از نتایج اولیه حاصل شده در کمیته ویژه رفع مشکلات ترانزیتی ایران و ترکمنستان خبر داد و گفت: سه پیشنهاد شامل لغو کامل عوارض برای دو کشور، بازگشت رقم عوارض به روال سابق و همچنین ادامه روال فعلی از جانب ایران مطرح شد و روی میز ترکمنستان قرار گرفت تا طرف مقابل پس از بررسی نظر خود را اعلام کند. محمدجواد عطرچیان در گفت و گو با پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با اشاره به نتایج جلسه کمیته ویژه بررسی مشکلات ترانزیتی میان ایران و ترکمنستان افزود: جلسه کارشناسی بین مسئولان دو کشور در ترکمنستان در هفته گذشته برگزار شد و سه پیشنهاد از جانب ایران روی میز ترکمنستان قرار گرفت.
وی ادامه داد: این سه پیشنهاد شامل لغو کامل عوارض برای دو کشور، بازگشت رقم عوارض به روال سابق قبل از ماه اوت میلادی(مرداد) و پیشنهاد سوم ادامه روال فعلی (با توجه به این که اصلا به ضرر ایران نیست)  می‌شود.
مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل ونقل بین‌المللی گفت: طبق توافق دو طرف قرار بر بررسی پیشنهادهای ایران از جانب طرف ترکمنی و اعلام نظر نهایی از طریق مجاری بین‌المللی شد.
وی با اشاره به مزایای قبول پیشنهاد وضع عوارض صفر-صفر برای دو کشور گفت: انتخاب پیشنهاد اول به نفع هر دو کشور ایران و ترکمنستان است. البته ما آمادگی خود برای کاهش عوارض ترانزیتی و دوجانبه را اعلام کردیم و مسئولان ترکمنی با شنیدن این مطلب تصمیم بر هماهنگی با مقامات کشور خود و ارائه پاسخ به طرف ایرانی گرفتند.
به گفته عطرچیان درباره افزایش ساعات کاری گمرکات و تعداد کامیون‌های عبوری در روز نیز با طرف ترکمنی مذاکره شد و آن‌ها آمادگی خود را اعلام کردند اما تا زمان پاسخ نهایی تمام فرایند ترانزیت میان دو کشور به روال سابق در حال اجرا خواهد بود.
ایران از فشار کشورهای مقصد صادرات روی ترکمنستان استفاده کند
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی با بیان این که هم اکنون مشکلات ترانزیتی میان ایران و ترکمنستان به نقطه ای رسیده است که حل آن از عهده هیچ نهاد خصوصی و دولتی در استان بر نمی آید، افزود: هم اکنون وزارتخانه های راه و شهرسازی ،امور خارجه و سازمان توسعه تجارت باید به شکل جدی در این مسیر گام بردارند.
محمد حسن روشنک به خراسان رضوی افزود:با توجه به این که بخشی از بارهای صادراتی تجار ایرانی از مسیر ریلی به این کشور و دیگر کشورهای آسیای میانه حمل می شود ممکن است در بلند مدت افزایش تعرفه های ترانزیت جاده ای تاثیری بر میزان صادرات نداشته باشد؛ اما قطعا صنعت ترانزیت کشور را زمین گیر خواهد کرد، ضمن این که این اقدام هیچ نفعی برای ترکمنستان نخواهد داشت .
وی درباره سه راهکار پیشنهادی کمیته ویژه مستقر در ترکمنستان تصریح کرد:راهکار افزایش تعرفه میان دو کشور یا حتی تعدیل آن به گونه ای که در نهایت قیمت کالای صادراتی را به سطحی قابل رقابت در بازارهای خارجی نرساند، درست نیست و دولت باید بر اجرای تفاهم نامه های دو طرف تاکید کند و تا حد امکان تعرفه رابه صفر برساند.
وی افزود:برای این اقدام می توانیم از فشار کشورهای مقصد که مصرف کننده کالاهای صادراتی ما هستند و طبیعتا افزایش تعرفه ترانزیت قیمت کالای مصرفی آن ها را افزایش خواهد داد استفاده کنیم.
نفوذ اقتصادی ایران در منطقه پایین است
همچنین نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق ایران با مثبت ارزیابی کردن پیشنهادهای  ارائه شده، ابتدا از دعوت نکردن بخش خصوصی ترانزیت ایران در کمیته ویژه انتقاد کرد و در گفت و گو با خراسان رضوی افزود:اقدامات انجام گرفته به دنبال تذکرات و پیگیری های ویژه اتاق ایران بوده است؛ اما اکنون که شرایطی برای مذاکره و حل مسئله به وجود آمده است نماینده بخش خصوصی که می تواند مطالبات این بخش را مطرح کند در کمیته حضور ندارد.
مجتبی بهاروند این نکته را نیز متذکر می شود که مهم تر از توافق با ترکمنستان دریافت تضمین های لازم برای پایبندی این کشور به تعهداتش است چراکه مسئله فعلی در واقع نشانی از پایبند نبودن طرف ترکمنستانی به تفام نامه های بین المللی و توافقات انجام گرفته در جهت تقویت مبادلات تجاری در دیدار روسای جمهور ایران و ترکمنستان است .
وی نیز مثل روشنک معتقد است که علاوه بر حضور بخش خصوصی دو کشور به ویژه نمایندگان حوزه ترانزیت در ایران ،حضور نمایندگان کشورهای هدف ترانزیتی مثل ازبکستان ،قرقیزستان ،تاجیکستان و ...در مجاب کردن ترکمنستان برای پذیرش راه حل های بهتر می توانست اثربخش باشد.
وی ادامه داد:مشکل ایران در منطقه آسیای میانه و حتی کشورهایی مثل عراق و افغانستان نفوذ اقتصادی پایین است و این مسئله راهکاری جز انتخاب رایزن قوی اقتصادی از میان فعالان بخش خصوصی و بازرگانان ایرانی ندارد.
 ترکمن‌ها از نیمه مردادماه امسال به دریافت عوارض ۱۶۰ دلاری از کامیون‌های کمتر از ۲۰ تن و عوارض ۲۶۰ دلاری از کامیون‌های بالای ۲۰ تنی ایرانی به عنوان حق ترانزیت (عبور) کشورشان اقدام کرده اند و علاوه بر آن به ازای هر یک کیلومتر تردد نیز یک دلار از همه کامیون‌های ایرانی دریافت می‌کنند. در ادامه همین مسائل مرز باجگیران که از نیمه مرداد به روی کامیون های ایرانی بسته شده بود، بیست و هفتم مردادماه برای مسافران ایرانی نیز بسته شد.