لزوم تمرکززدایی امکانات و اختیارات استارتاپی از پایتخت

در نشست استارتاپ های مشهد با قاضی زاده هاشمی مطرح شد:

لزوم تمرکززدایی امکانات و اختیارات استارتاپی از پایتخت

نشست بررسی مسائل و مشکلات شرکتهای دانش بنیان نوپا و استارت‌آپ‌ها با حضور قاضی زاده هاشمی، نماینده مردم مشهد در مجلس، چمنیان، عضو هیات رئیسه کمیسیون کسب و کارهای دانش بنیان اتاق ایران، مسئولان پارک علم و فناوری و اعضای انجمن شرکتهای دانش بنیان خراسان رضوی در محل اتاق بازرگانی مشهد برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، امیرحسین قاضی زاده هاشمی در این نشست درخصوص وضع قوانین در مجلس گفت: برای نوشتن قانون در خانه ملت، ابتدا لایحه به دست ما میرسد؛ این بدان معناست که مراحل کارشناسی آن طرح در دولت گذرانده شده است و امیدواریم وزارتخانه مربوطه در دولت براساس داده های محیطی و داد و ستدی که با بخش خصوصی داشته به جمع بندی رسیده باشد.

وی خاطرنشان کرد: طبق ماده 176 ایین نامه داخلی مجلس برای هر قانون یک کارگروه در مرکز پژوهشها تشکیل میشود و این مرکز موظف است نظرات تمام ذینفعان آن بخش را دریافت و لحاظ کند؛ بر همین اساس، اتحادیه ها و انجمنهای ملی باید تمام نظرات زیرمجموعه خود در استانها را جمع بندی کنند و نظرات را به نمایندگی از استانها به مجلس برسانند. با همه اینها معتقدم نقش حوزه مردمی اداره کشور در تصمیم گیری و تصمیم سازیها ضعیف شده است.

قاضی زاده با بیان اینکه اتاق بازرگانی پارلمان و نماد بخش خصوصی است، تصریح کرد: امکان عملی برای ارتباط مستقیم مجلس با همه تشکلهای بخش خصوصی نیست. از طرفی، نباید انتظار داشت که نمایندگان از همه حوزه ها اطلاع داشته و متخصص باشند؛ بنابراین باید از ظرفیت اتاق استفاده شود.

وی با تاکید بر اینکه تلاش ما جلوگیری از وجود ضعف در قوانین است، افزود: این را میپذیرم که نظام قانون نویسی ما پرکار و کیفیت آن پایین است؛ با اینحال در دوره دهم فعالیت مجلس از 10 هزار قانونی که در مدت 100 سال ایجاد شده، دوهزار مورد را حذف و 200 قانون وضع کردیم و تلاشمان این بود که به سمت قوانین جامع برویم.

این نماینده مجلس خطاب به نمایندگان استارتاپها و شرکتهای دانش بنیان نوپا گفت: خلا قوانین، قوانین مزاحم و یا عدم اجرای قانون را از طریق انجمن شرکتهای دانش بنیان به ما انتقال دهید و ما در راستای حل و فصل آنها و بهبود مسائل مرتبط با مجلس در حوزه استارتاپی تلاش میکنیم.

وی تاکید کرد: هدف مجلس این است که نقاطی که سد راه حرکت استارتاپها و توسعه و درآمدزایی آنها شده را شناسایی کند و تا حد ممکن درصدد رفع آنها برآید. ما به دنبال این هستیم که با کمک ذینفعان، بخش خصوصی، اتاق بازرگانی و اتحادیه های مربوطه، این نقاط را بررسی کنیم تا در صحن علنی مجلس جایی که نیاز به وضع قانون دارد، قانونگذاری شود و جایی که مشکل وجود دارد، نسبت به هموار کردن مسیر اجرایی اقدام نماییم.

ضعف در زیرساخت اطلاعاتی ساختار نوآوری کشور

در ادامه محمدعلی چمنیان عضو هیات رئیسه کمیسیون کسب و کارهای دانش بنیان اتاق ایران به ایراد سخن پرداخت؛ او با انتقاد از مطلوب نبودن زیرساخت اطلاعاتی ساختار نوآوری کشور، گفت: این درحالیست که هر جایی که شرکتهای دانش بنیان با آن سر و کار دارند به زیرساخت اطلاعاتی استناد میشود.

وی افزود: در همه جای دنیا عمق تولید براساس میزان دانش بنیان بودن آن محاسبه میشود اما وزارت صمت عمق کار را براساس دانش بنیان بودن طبقه بندی نکرده و به همین دلیل ساختار منسجمی نداریم.

چمنیان همچنین از نحوه ورود سازمان بازرسی به موضوع شرکتهای دانش بنیان انتقاد و اظهار کرد: نحوه برخورد این سازمان با حمایت کنندگان از شرکتهای دانش بنیان مناسب نیست. از طرفی، نقش بخشهای نظامی در سیستم نوآوری اشتباه است و آنها به جای به خدمت گرفتن شرکتهای دانش بنیان، بیشتر با شرکتها رقابت دارند.

وی خواستار برقراری ارتباط مطلوب جهانی برای توسعه کسب و کار شرکتهای دانش بنیان شد و گفت: هندوستان با خرید ده هزار ایستگاه موبایل همه نوآوریهای مربوط به این صنعت را در کشورش ایجاد کرده اما ما با ورود 70 هزار ایستگاه موبایل هنوز نتوانستیم یک پیچ از آن را تولید کنیم. درصورتیکه با داشتن ارتباط مطلوب بین المللی میتوان به این نوآوریها دست یافت.

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق مشهد یادآور شد: باید بپذیریم که کیفیت و استانداردهای داخلی ما به اندازه چین و امریکا نیست اما لازم است نقشه راهی برای ارتقای کیفیت داشته باشیم.

وی در خصوص ایجاد تقاضا برای شرکتهای دانش بنیان تصریح کرد: قوانینی که دیگر کشورها دارند، دارای زیر مجموعه هایی است که حوزه دانش بنیان را هم دربرمیگیرد؛ پارسال با رئیس مجلس دومای روسیه جلسه ای داشتیم و مطلع شدیم قوانینی که در آن کشور برای حمایت از شرکتهای دانش بنیان تصویب میشود، براساس ایجاد تقاضا است و این درحالیست که ادبیات دانش بنیانی در قوانین ما وجود ندارد.

*قوانین حمایت از استارتاپها مشخص نیست

سپس تریبون در اختیار رضا قنبری، رئیس پارک علم و فناوری خراسان قرار گرفت. او با انتقاد از اینکه نوع قوانینی که در حمایت از استارتاپها وجود دارد، هنوز منظم و مشخص نیست، گفت: ما به عنوان پارک علم و فناوری با داشتن 340 شرکت که 140 واحد از آنها استارتاپی اند، در حمایت کردن از این شرکتها مشکل قانونی داریم.

وی تصریح کرد: درصد شکست استارتاپهای نوپا بسیار بالاست و حمایتها باید از سوی دولت صورت گیرد و به ما اجازه دهد تا کمکها به این شرکتها بلاعوض باشد و آنها در مسیر رشد قرار گیرند.

قنبری از چندگانگی در دولت در حوزه شرکتهای دانش بنیان و استارتاپها به عنوان یکی دیگر از مشکلات موجود نام برد و افزود: هم اکنون پارکهای علم و فناوری ذیل وزارت علوم فعالیت میکنند، از طرفی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم در حوزه فناوری فعال است و به تازگی مسئولیت اجرای قانون استارتاپها به وزارت ارتباطات واگذار شده؛ بر همین اساس شرکتها در حوزه دانش بنیان باید با چند بخش وارد مذاکره شوند و این مشکلاتی را برای آنها به دنبال دارد. پیشنهاد ما این است که یک دستگاه استانی به طور متمرکز به پاسخگویی این شرکتها بپردازد.

وی اظهار کرد: استارتاپهایی که در ایران در حال شکل گیری اند، با نرخ ارز کنونی به نیروی کار بسیار متخصص ولی با قیمت بین المللی بسیار پایین نیاز دارند؛ از طرفی، لازم است راههای کار بین المللی در ایران باز شود زیرا این فناوری هر چقدر هم در کشورمان تولید شود، به دلیل نبود ارتباط بین المللی کافی، به مرداب تبدیل میشود. ما با کشورهایی چون ایتالیا و آلمان مذاکره کرده ایم اما نیروی کار ارزان قیمت در ایران نمیتواند کار بین المللی انجام دهد و به دلیل مشکلات انتقال پول نمیتوانیم با دیگر کشورها کار کنیم.

قنبری با بیان اینکه خراسان سومین استان دانش بنیان کشور است، تصریح کرد: با وجود این رتبه، بودجه پارک خراسان به نسبت دیگر استانها مطلوب نیست؛ ما مکلف به هزینه کرد 40 درصد از بودجه خود برای حمایت مستقیم از شرکتها هستیم و بودجه کنونی با توجه به فعالیت 340 شرکت در پارک خراسان کافی نیست.

سید مهدی مدنی بجستانی رئیس انجمن شرکتهای دانش بنیان خراسان رضوی نیز با بیان اینکه مشکلات شرکتهای خراسانی را در انجمن دانش بنیان ایران مطرح خواهم کرد، از حضور قاضی زاده در مجلس و چمنیان در اتاق ایران به عنوان فرصتهای موجود برای گره گشایی از مشکلات شرکتهای دانش بنیان خراسانی نام برد.

*مشکلات و دغدغه های استارتاپها

در این نشست، نمایندگان برخی شهرکتهای دانش بنیان و استارتاپها فرصت یافتند تا به بیان مشکلات و خواسته های خود بپردازند؛ محمدجواد مشیری، معاون مرکز نوآوری شهری شهرداری مشهد گفت: این مرکز دی ماه پارسال افتتاح شد و کار اصلی آن حل مسائل شهری با محوریت قرار گرفتن استارتاپهاست؛ اما مشکل اینجاست که جایگاه مراکز نوآوری شهری و غیر شهری مشخص نیست و این مراکز برای تشکیل اساسنامه و... دچار مشکلند، البته ما چون با شهرداری طرف هستیم مشکلی در این قضیه نداریم اما برای سایر مراکز لازم است در قانون تدابیری اندیشیده شود.

چندپارگی در متولیان حوزه نوآوری کشور و تمرکز اکوسیستم استارتاپها در تهران برخی دیگر از انتقاداتی بود که توسط وی مطرح شد. مشیری افزود: مشهد در حوزه استارتاپی جایگاه دوم کشور را دارد اما نسبت به امکانات و اختیارات تهران تفاوتهای زیادی داریم.

وی تصریح کرد: با توجه به محدودیتهای مالی و قانونی در بخشهای دولتی، لازم است حمایت از بخشهای عمومی در این زمینه بیشتر مورد توجه قرار گیرد و حتی بهتر است که تولی گری به بخشهای عمومی و خصوصی واگذار شود تا کارها نتیجه مطلوبتری داشته باشد.

 علیرضا ناصح، نماینده استارتاپهای مستقر در شرکت آریانا نیز خواستار توجه به استارتاپهای کم برخوردار از جنبه فنی و مالی شد و گفت: ما نیاز به برقراری تعادل بین منابع تهران و مشهد و تمرکززدایی از پایتخت در حوزه استارتاپی داریم؛ مجلس باید بودجه و تسهیلات این حوزه را به شیوه جهت بخشی تقسیم کند تا مجموعه هایی که در تهران با قدرت کار میکنند، تشویق به انجام بخشی از فعالیت خود در مشهد شوند.

نیک اندیش، نماینده استارتاپ رکاد اظهار کرد: این مجموعه از سال 95 سعی کرده دانش آموزان و نسل جدید را با مفهوم کارآفرینی آشنا کند؛ اما موضوع مهم از نظر ما گپ آموزشی در میان مسئولان است زیرا دیدگاههای مسئولان با این موضوع بسیار فاصله دارد و این نیازمند ترسیم چشم اندازی در مجلس است تا همه ارگانها خود را نسبت به آن چشم انداز مسئول بدانند تا در نتیجه آن، وقتی در پارک علم و فناوری و دانشگاه اتفاقی در حوزه دانش بنیان رخ میدهد، آموزش و پرورش خود را از این موضوع دور نداند.

نجاتیان، نماینده مرکز شتاب ایده نیز با بیان اینکه ما بخش خصوصی هستیم و اعداد و ارقام این بخش واقعی است، از نحوه برخورد با استارتاپها در کشور گلایه کرد و گفت: بعد از اینکه اعلام کردیم به دنبال خروج محصول کار استارتاپی خود از کشور هستیم، برچسب جاسوس بودن به ما خورد اما برای نگه داشتن نخبه ها در کشور باید در همینجا از آنها حمایت شود.

سپس مهدی مظلوم زاده، مدیر امور مؤسسات پارک علم و فناوری خراسان به ایراد سخن پرداخت و در خصوص مشکلات استارتاپها گفت: یکی از مشکلات موجود عدم پشتیبانی خرید و فروش سهام شرکتهای کوچک توسط شرکتهای بزرگ است. امروز قانون تجارت خالی از توجه برای رشد اکوسیستم های استارتاپی است.

وی با انتقاد از رویکرد وزارت صمت اظهار کرد: رویکرد حاکم بر سازمان صمت از ابتدا، راه اندازی کارخانه تولید انبوه بوده و این موضوع تا الان حاکم شده و به همین دلیل شرکتهای مبتنی بر نوآوری در این وزارت پشتیبانی نمیشوند و امروز برای گرفتن تک تک مجوزها درگیر اتوماسیون اداری زیادی میشویم.

مظلوم زاده خاطرنشان کرد: در پارکهای علم و فناوری هم دچار نقصان هستیم؛ پارکها قانون مستقیمی ندارند و این ایرادی بزرگ به شمار میرود. قانون مستقیمی برای صدور مجوزها و مسائل داخلی پارک باید وجود داشته باشد تا بسیاری از مشکلات حل شود. پارک علم و فناوری در قانون باید در سه سطح دیده شود؛ در حوزه هایتک، پارک نوآوری و پارک کارآفرینی؛ و لازم است پشتیبانیهایی در این خصوص از سوی سازمان صمت صورت گیرد.