تلاش بخش خصوصی برای بررسی راهکارهای تاب‌آوری بنگاه‌های تولیدی در زمان قطعی برق

تلاش بخش خصوصی برای بررسی راهکارهای تاب‌آوری بنگاه‌های تولیدی در زمان قطعی برق
نویسنده خبر : روابط عمومی تاریخ بارگذاری : دوشنبه ، 08 شهريور 1400

در دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی بررسی شد:

تلاش بخش خصوصی برای بررسی راهکارهای تاب‌آوری بنگاه‌های تولیدی در زمان قطعی برق

در بیست و یکمین جلسه دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی تاب آوری صنایع مختلف در برابر قطعی های مکرر برق بررسی و از میان پیشنهادات صاحبنظران این حوزه، راهکارهایی برای عبور از این بحران که به بروز چالش‌های جدی در بخش تولید منجر شده، احصاء گردید.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ ـعلی اکبر لبافی»، رئیس این دبیرخانه در ابتدای نشست مذکور که به صورت برخط برگزار شد، درباره دستورکار این جلسه گفت: برق و تامین انرژی یکی از مهم ترین موضوعات امروز کشور و استان است. خراسان رضوی استانی دارای رویکرد توسعه ای در حوزه های معدنی و فولادی است و طبیعتا به انرژی بیشتری برای استفاده از این ظرفیت ها در راستای رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی نیاز دارد.

وی با بیان اینکه در سال جاری گرفتاری های زیادی در زمینه تامین برق به خصوص برای شرکت‌های معدنی و فولادی داشتیم، افزود: در این زمینه قبلا پیشنهاداتی جمع بندی و منعکس گردید؛ اما مشکل اصلی در کشور و استان این است که نتوانستیم برق مورد نیاز شرکت ها را تامین کنیم و زیرساخت ها و بسترسازی لازم در این راستا در شرکت های دولتی و بخش خصوصی به خوبی فراهم نشده است. امروز شرکت های معدنی و فولادی و سیمانی با مشکلی جدی مواجه اند؛ برخی از آنها غیرفعال‌ هستند، شماری نیز با یک سوم ظرفیت کار می کنند و این موارد حتی در مواقعی فقط 10درصد انرژی مورد نیازشان را دارند که از این مقدار فقط برای روشنایی واحد می‌توانند استفاده کنند.

لبافی تصریح کرد: شرکتی که بیش از سیزده هرار میلیارد تومان گردش نقدینگی دارد و 10درصد مالیات استان را می پردازد، با نبود برق، دچار توقف در تولید می شود و عدم فعالیت آن صنعت، در مالیات‌ستانی و درآمدها و عوارض مختلف استان تاثیرات منفی می گذارد و خودبه خود باعث ناکارآمدی ظرفیت ها و آثار منفی بر اشتغال می شود.

وی ادامه داد: آمارها نشان می دهد که در نیمه دوم سال شاید در زمینه تامین برق و گاز دچار مشکل شویم. شاید شرایط فراهم نشود تا از ظرفیت های موجود استفاده کنیم و این یکی از مشکلات جدی خراسان رضوی است و توسعه استان را به تاخیر می اندازد. لذا باید بسته‌ای پیشنهادی برای عبور از این وضعیت ارائه دهیم.

رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی متذکر شد: طبق شنیده‌های ما، خراسان رضوی استانی با مازاد تولید برق است و لذا نباید این وضعیت داشته باشد. نکته دیگر اینکه طبق ماده 25 قانون بهبود محیط کسب و کار، دستگاه های خدمات رسان به خصوص در حوزه انرژی به سادگی نمی توانند قطع برق و گاز و آب واحدهای تولیدی را انجام دهند مگر با تصمیم شورای تامین و برای مدتی کوتاه.

وی خاطرنشان کرد: طبیعتا منطبق با شرایط استان باید در این زمینه پیشنهاداتی ارائه شود. با این مشکلات درگیریم و نباید این نکته را فراموش کنیم که تامین زیرساخت ها برای تولید برعهده دولت است و بخش خصوصی نیز در قالب مزیت های موجود سرمایه گذاری می کند. لذا بخش دولتی باید در این زمینه به ایفای نقش بپردازد.

لبافی افزود: «قطع برق» فقط دو کلمه است؛ اما آثار آن بر اشتغال و اقتصاد استان بسیار زیاد است. شرکت هایی هستند که می توانند با بازاری که دارند سه شیفته کار کنند؛ اما هم اکنون به دلیل کمبود برق با 10 تا 20درصد ظرفیت کار می کنند.

* از قطع برق و گاز صدمات زیادی به اقتصاد استان وارد شده است

در ادامه سیدمهدی مدنی بجستانی، رئیس انجمن شرکت های دانش بنیان خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت. او در توضیح موضوع این نشست گفت: قطعی برق در سال های گذشته نیز اتفاق می افتاد؛ اما امسال به صورت گسترده تر تجربه شد. نقایص در زیرساخت های انتقال و توزیع برق مساله جدیدی نیست و سال ها این مشکل را داشته ایم و وزارت نیرو و شرکت های برق این بحث را می دانند.

وی افزود: با توجه به این وضعیت و نیز قوانین موجود به ویژه ماده 25 قانون بهبود محیط کسب و کار، بخش حاکمیتی موظف به تامین زیرساخت ها و خدماتی است که در قانون به آن اشاره شده است.

مدنی تصریح کرد: دو سال گذشته موضوع تاب آوری صنایع در این شرایط مطرح شده بود. به نظر می‌رسد جایی بهتر از شورای گفت‌وگو نمی توان این موضوع را مطرح و پیگیری نمود. اگر این موضوع از استان ما آغاز شود و مواردی که در سطح استان امکان انجام ندارد را به شورای مرکز ارسال کنیم، شاید بتوان به حل مساله امیدوار بود.

وی ادامه داد: امروز از قطع برق و گاز صدمات زیادی به اقتصاد استان وارد می شود. لذا باید به راه حلی برای این موضوع با همفکری دوستان دولتی برسیم.

*نیروگاه‌های فسیلی و برق‌آبی در خطر خروج از مدار

مهدی علومی، معاون برنامه ریزی و تحقیقات شرکت برق منطقه ای خراسان نیز با اشاره به سه عامل موثر در تولید برق کشور تصریح کرد: عامل اول، گاز است؛ در سال های اخیر تحویل گاز به نیروگاه‌ها کاهش یافته و پیش بینی می شود که در آینده از این مقدار نیز کمتر شود و تا سال 1420 طبق پیش‌بینی وزارت نفت، تحویل گاز و سوخت مایع  در مجموع بیش از 50درصد نیاز کشور را نمی‌تواند تامین کند. در سال های اخیر سوخت مایع در نیروگاه‌های برق مصرف می شد و این امر در فرسودگی نیروگاه‌ها و حوادث تاثیرگذار بود. در زمستان پارسال نیروگاه‌ها با سوخت مایع برق تولید می کردند و این امر سبب شد مدت نگهداری و تعمیرات‌شان افزایش یابد و در نتیجه برخی از آن ها در تابستان امسال از مدار خارج شدند.

وی افزود: پیش بینی ما این است که از زمستان امسال دیگر برای نیروگاه‌ها گاز نداشته باشیم و با سوخت مایع تولید برق را انجام دهیم؛ اما تامین سوخت مایع نیز بسیار سخت است و باعث فرسودگی نیروگاه می شود.

علومی ادامه داد: مشکل دوم در تامین برق، مربوط به نیروگاه‌های آبی است و پیش بینی می شود در دو سه سال آینده خشکسالی داشته باشیم. سالانه 12هزار مگاوات برق از این نیروگاه‌ها تولید می‌شود که میزان تولید بستگی به میزان آب پشت سدها دارد و کم شدن این آب ها، باعث شده امسال 10 هزار مگاوات از این نیروگاه‌ها از مدار خارج شود. این درحالی‌ست که سال گذشته این گونه پیش بینی نمی‌شد.

وی از ناترازی درآمدها و هزینه ها به عنوان سومین مشکل در حوزه تامین برق نام برد و گفت: باید به سمت ایجاد نیروگاه‌های تجدیدپذیر برویم که البته هزینه های آنها بسیار بیشتر از نیروگاه‌های فسیلی می باشد. این در حالی است که تاکنون هزینه های برق بیش از درآمدهایش بوده و به همین دلیل تاکنون نتوانسته ایم در بخش نیروگاهی سرمایه گذاری کنیم.

علومی با بیان اینکه بسیار مهم است که در سال آبی جدید که از مهرماه شروع می شود، چقدر بارندگی داشته باشیم، تصریح کرد: اگر بارندگی کم باشد، تامین برق بسیار سخت خواهد بود زیرا تا سال آینده نمی توانیم نیروگاه جدید احداث کنیم. ضمن اینکه مهم است بدانیم شرکت گاز در زمستان چقدر گاز می تواند برای نیروگاه‌ها تامین کند و آن طور که از شواهد پیداست، امسال گاز چندانی نمی توانند به نیروگاه‌ها اختصاص دهند.

وی درباره راهکارهای حل مشکل تامین برق در کشور نیز خاطر نشان کرد: می توان دو موضوع را همزمان پیگیری نمود؛ نخست اینکه به کمک نیروگاه‌های تجدیدپذیری که احداث می شود بتوانیم بخشی از نیاز را تامین کنیم. امکان ایجاد و راه اندازی این نیروگاه‌ها ظرف چندماه و با سرعت بیشتری وجود دارد؛ باید به سمت نیروگاه خورشیدی برویم زیرا سرعت راه اندازی آن از نیروگاه بادی بیشتر است. اگر بتوانیم تا یک ماه آینده طرح را آماده کنیم و در جلسات با صنایع و بخش های تجاری موضوع را پیش ببریم، می توان تا حدی موضوع را پیگیری نمود.

*لزوم چاره اندیشی برای تاب آوری در زمان قطع برق

علومی اذعان کرد: نکته دیگر، بحث تاب آوری است که به خصوص برای بخش های اداری بسیار مهم است. تاکنون منابع به وفور وجود داشته و در خراسان رضوی قبل از پارسال چندان خاموشی نداشتیم و به همین دلیل هیچ کس به قطعی زیاد برق در آینده و تاب آوری در مقابل آن فکر نمی‌کرد؛ اما ممکن است در اثر اتفاقی کل شبکه برق از کار بیفتد و در این مدت باید تدبیری اندیشیده شود و به ویژه برای مباحث حیاتی مثل بیمارستان ها و حفظ مواد غذایی و مرغداری ها و... چاره اندیشی نمود.

وی یادآور شد: باید بحث تاب آوری را جدی بگیریم تا در صورت بروز هر اتفاقی بتوانیم شرایط را تا برگشت به حالت نرمال حفظ کنیم و از حوادث دیگری جلوگیری نماییم تا مشکل خاصی برای کشور رخ ندهد.

*اهمیت اصلاح اقتصاد انرژی

محسن شادمان، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد نیز در بخشی از این نشست اظهار کرد: موضوع قطع برق جدید نیست؛ بلکه از 10 سال پیش هم قابل پیش بینی بود. سال گذشته هم دلسوزان مساله برق این موضوع را مطرح کردند؛ اما تا زمانی که این وضعیت حاد نشد، کسی به آن توجه نداشت.

وی با اشاره به اهمیت اصلاح اقتصاد انرژی افزود: اقتصاد برق هم اکنون در وضعیت مطلوبی نیست. ایجاد نیروگاه خورشیدی باید توجیه اقتصادی داشته باشد و خرید برق حاصل از آن برای کسی که سرمایه گذاری می کند، مهم است. در وضعیتی که بازگشت سرمایه از دلالی مسکن و زمین شش ماهه و یکساله است، کسی در حوزه برق که بازگشت سرمایه اش 10 سال ممکن است طول بکشد، اقدام نمی کند. بنابراین در این موضوع با این وضعیت به جایی نخواهیم رسید.

*زیرساخت مورد نیاز سرمایه‌گذاری‌های جدید صنعتی چه می‌شود؟

قاسم کیومرثی، رئیس اداره فلزی سازمان صمت خراسان رضوی نیز ابراز کرد: از یک طرف در حال تشویق افراد به سرمایه گذاری و اشتغالزایی هستیم و از طرفی، متاسفانه می بینیم که زیرساخت های انرژی برای این فعالیت ها وجود ندارد. باید به صورت اساسی به این موضوع پرداخته شود. با توجه به مشکل تامین گاز و سوخت برای تولید برق، اگر حتی صنعت‎گران را به خرید ژنراتور تشویق کنیم، در آینده برای تامین گاز و سوخت ژنراتورها دچار مشکل می شویم. با این وضعیت بسیاری از سرمایه گذاری‌ها معطل می ماند و این امر موجب دلسردی صنعتگران می شود.

وی افزود: امروز همه نگران این وضعیت هستیم و مشکل قطع برق در سال های آینده ادامه خواهد داشت و از طرفی، نگران توسعه خواهیم بود. قطعا در دو سه سال آینده در صورت نداشتن برنامه های کوتاه مدت به مشکلات بیشتری دچار خواهیم شد و باید حتما به دنبال برنامه های کوتاه مدت و سپس میان مدت و بلندمدت برویم.

کیومرثی با گلایه از آشفتگی و بهم ریختگی در قطع برق امسال نیز خاطر نشان کرد: در این زمینه حتما به برنامه ای مشخص و روشن نیاز داریم.

*برای تاب آوری در برابر قطعی برق چه اقداماتی باید انجام شود؟

حسنی، کارشناس شرکت برق منطقه ای خراسان رضوی نیز در این نشست آنلاین به ارائه پژوهشی درباره تاب آوری مشهد در زمینه قطع برق پرداخت و عنوان کرد: با بررسی این موضوع دریافتیم که تاکنون تمهیداتی اتخاذ نشده یا اگر تمهیدی بوده، قابل اجرا نیست. در بیمارستان ها آمادگی برای قطع برق وجود ندارد و این موضوع نگران کننده است. بخش های خدمات شهری که به برق وابسته اند، باید منابع دیگری برای تامین برق داشته باشند. طبق تعریفی که از تاب آوری وجود دارد، بخش های مختلف باید توانایی جذب تغییرات را داشته باشند.

وی افزود: اینکه چه تمهیداتی داشته باشیم تا درصورت قطع برق به شرایط عادی برگردیم، مهم است. صنایع ما باید در برابر قطعی برق آمادگی داشته باشند. در کل دنیا شبکه های برق در برابر حوادث ممکن است قطع شوند و به این موضوعات باید در درازمدت بپردازیم.

حسنی با اشاره به آسیب پذیر بودن صنعت مرغداری نسبت به قطع برق اظهار کرد: گزارش های زیادی داشتیم که با قطع 20 دقیقه ای برق، این واحدها دچار خسارت شده اند. باید خرید «دیزل ژنراتور» برای مواقع حساس پیش بینی شود و مرغداری ها به تجهیزات لازم مجهز شوند. البته این دیزل ها شاید گران باشد؛ لذا «فن‌های دمنده بنزینی» را می توان با قیمتی مناسب تر خریداری و در مرغداری ها استفاده کرد. باید تمهیداتی این چنین برای صنایع کوچک و متوسط پیش بینی شود تا کمترین خسارت را در هنگام قطعی برق متحمل شویم.

وی ادامه داد: بحث تغییر در فرایندهای اخذ مجوز نیز مهم است و در هنگام ارائه مجوز باید به این موضوع و سرمایه گذاری در زمینه انرژی برای خود واحد اشاره شود. برخی صنایع بنا به محدودیت هایی که در تامین انرژی دارند، باید مسیرهای موجود را بررسی کنند و در برخی نقاط برق مورد نیازشان را با دیزل تامین کنند. بر همین اساس، اگر همه برق یک کارخانه را نمی شود تامین کرد، می توان از بخش اضطراری انرژی را تزریق نمود و بخشی از صنایع را فعال کرد.

حسنی از خرید دیزل ژنراتور به صورت اشتراکی در شهرک های صنعتی به عنوان یکی دیگر از راهکارها نام برد و متذکر شد: این راهبرد مقرون به صرفه تر است. همچنین استفاده از دیزل ژنراتور پرتابل می تواند دامنه خسارت را کاهش دهد و بخشی از برق مورد نیاز صنایع را تامین نماید. لذا با برخی تمهیدات می توان تاب آوری صنایع کوچک و متوسط را افزایش داد و میزان خسارت را کاهش داد.

*لزوم تامین گازوئیل مورد نیاز دیزل‌ها از سوی دولت

مهدی شریفیان، دبیر اتاق تعاون استان نیز در همین رابطه گفت: دولت اگر به هر دلیلی نمی تواند برق را تولید کند، به بخش خصوصی اعلام نماید تا ما برنامه‌های توسعه ای خود را متوقف نماییم و به سمت تامین برق برویم؛ اما این نکته مهم است که اگر قرار است به سراغ استفاده از انرژی های تجدیدپذیر گام برداریم، تجهیزات مورد نیازش باید از خارج تامین شود. در زمینه دیزل هم اگر تولیدکننده این تجهیزات را خریداری نماید، موضوع تامین گازوییل از سوی دولت باید پیش‌بینی گردد.

وی افزود: یکی از آیتم‌های لازم برای بهره وری در بخش تولید، تامین انرژی مورد نیاز است؛ اما وقتی حتی برق داخل استان ما تامین نمی شود و به استان های دیگر میرود و بهای کمی در قبال آن دریافت می شود، چطور می توان به فکر بهره وری بود.

شریفیان خاطر نشان کرد: بسیاری از کشورها هستند که از سوخت فسیلی استفاده نمی کنند و انرژی مورد نیاز خود را تامین می نمایند؛ اما وضعیت ما به گونه ای است که به راحتی نمی توان تجهیزات را وارد کرد. هم اکنون هزینه زیادی برای وارد کردن پنل های خورشیدی باید صرف شود که این امر فاقد توجیه اقتصادی است.

*پیشنهاد قیمت گذاری برق تولیدی بخش خصوصی در بورس انرژی

امیرمهدی مرادی، دبیر انجمن مدیران صنایع خراسان نیز در بخشی از این نشست اظهار کرد: قیمت گذاری برقی که توسط بخش خصوصی تولید می شود، در اختیار این بخش نیست و همین عدم توجیه پذیری اقتصادی موجب کم رغبتی بخش خصوصی به این موضوع شده است. اگر بتوان این مشکل را با بورس انرژی حل کرد، می توان امیدوار بود. اما مساله دیگر انحصاری بودن توزیع برق در اختیار دولت است. در دیگر کشورها شرکت های متفاوتی هستند که این کار را انجام می دهند.

وی افزود: اگر تضمینی ایجاد و مشکلات فروش برق حل شود، می توان تا حدودی به بهبود این وضعیت امیدوار بود. اگر شرایط لازم برای بازار انرژی فراهم گردد و نرخ سوخت نیز توجیه داشته باشد، میتوان امیدوار بود که بخش خصوصی به این ماجرا ورود کند. اگر سوخت تامین نشود، بخش خصوصی به سمت تولید برق پاک میرود و اگر مزیت رقابتی و قیمت رقابتی مدنظر قرار گیرد، میتوان به تمام این موضوعات به طور ویژه اندیشید.

حسین خانی زاده، دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز با اشاره به لزوم پرداخت خسارتهای ناشی از قطع برق به صنایع گفت: لازم است مشخص شود صنایع وکارآفرینان تا چه حدی تاب آوری داشته باشند تا براساس آن برنامه ریزی کنند. همه امروز به دنبال جذب سرمایه های خارجی و داخلی هستیم؛ اما سوال اینجاست که با این وضعیت کسی رغبت به سرمایه گذاری دارد؟

*اسراف بسیار زیاد بخش خانگی به دلیل قیمت کم انرژی است

علومی، معاون برنامه ریزی و تحقیقات شرکت برق منطقه ای خراسان درباره نرخ گذاری انرژی بیان کرد: اگر از ابتدا قیمت ها واقعی بود، به این مشکلات دچار نمی شدیم. در بحث بهره وری و راندمان، وضعیت کشور مطلوب نیست و علاوه بر راندمان و بهره وری پایین، اسراف در مصرف برق نیز بسیار زیاد بوده است. در واقع، هزینه های کم آب و برق و گاز باعث اسراف بسیار زیاد در بخش خانگی شده است.

وی افزود: بستر بازار انرژی که امروز در راهکارها برای تامین برق و قیمت گذاری مطرح شد، فراهم است اما علیرغم اینکه بستر این موضوع آماده است، افراد به دنبال خرید انرژی از نیروگاه می روند. نکته بسیار مهم دیگری که باید توجه داشت این است که شرایط امروز ما، وضعیت 40،50سال پیش کشورهای اروپایی بوده و آنها به سمت افزایش بهره وری و انرژی های تجدیدپذیر گام برداشته اند.

علومی تاکید کرد: هم اکنون در حال تهیه طرحی برای توسعه استفاده از انرژی تجدیدپذیر خراسان و کشور هستیم و آن را به زودی و در کمتر از یک ماه آینده ارائه خواهیم کرد تا مشکلات این حوزه کمتر شود.

لبافی، رئیس دبیرخانه شورای گفت‌‎وگوی دولت و بخش خصوصی استان نیز در پایان مباحث مطروحه در این نشست عنوان کرد: باید به صورت استانی راهکارها را بررسی و ارائه دهیم. آثار قطعی برق در اقتصاد استان ما بسیار زیاد است و باید فکری برای سالهای آینده شود. اگر نتوانیم بسته کاملی تهیه و پیشنهاد کنیم، شرایط در آینده برای استان سختتر خواهد بود. به خصوص برای خراسان رضوی این موضوع بسیار مهم است زیرا محور توسعه این استان در حوزه‌های فولادی، صنایع فولادی و سیمان است. امروز شرکتی متقاضی فعالیت در این استان است که چندین برابر فولاد خراسان میتواند ظرفیت سازی نماید و اگر نتوانیم زیرساخت مورد نیاز آن را فراهم کنیم قطعا ضرر خواهیم کرد.

وی افزود: باید در دو هفته آینده این موضوع را بار دیگر بررسی کنیم تا مدل و طرح تجدیدپذیری که وجود دارد بررسی گردد و در نهایت پیشنهادات نهایی را در جلسه شورای گفت‌وگوی استان مطرح و به مرکز منتقل نماییم. لازم است پیشنهاداتی قابل اجرا داشته باشیم. یکی از راهکارها می تواند این باشد که دولت دستگاه‌های اجرایی خود را مکلف کند برق مورد نیاز خود را از حوزه تجدیدپذیر تامین نمایند تا این وضعیت کمی بهبود یابد.

 

دانلود اپلیکیشن اتاق بازرگانی