کمبود زمین در شهرک‌های صنعتی پیرامون مشهد؛ چالشی برای جذب و توسعه سرمایه‌گذاری‌های صنعتی

کمبود زمین در شهرک‌های صنعتی پیرامون مشهد؛ چالشی برای جذب و توسعه سرمایه‌گذاری‌های صنعتی
نویسنده خبر : روابط عمومی تاریخ بارگذاری : سه شنبه ، 14 ارديبهشت 1400

در دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی مطرح شد:

کمبود زمین در شهرک‌های صنعتی پیرامون مشهد؛ چالشی برای جذب و توسعه سرمایه‌گذاری‌های صنعتی

 

بررسی مشکلات و موانع پیش روی حوزه صنعت خراسان رضوی به منظور پیگیری برای تحقق شعار «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها» ، موضوع پنجمین نشست دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی این استان بود.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ علی اکبر لبافی، رئیس این دبیرخانه در ابتدای نشست با اشاره به درخواست از تشکل ها و کمیسیون های پارلمان بخش خصوصی و سایر ساختارهای متولی برای معرفی موانع حوزه تولید و کسب و کار و پیشنهاد در خصوص رفع آن ها، گفت: تاکنون تعداد زیادی از تشکل ها، دستگاه های اجرایی و کمیسیو نهای اتاق در این باره اظهار نظر کرده و موانعی را منعکس نموده اند و حدود 70 مورد به دست ما رسیده است. ما موارد را دسته بندی کردیم تا بتوانیم آن ها را بررسی نماییم و به بحث بگذاریم تا آنچه نیاز است به طور استانی بررسی شود و آنچه لازم است به صورت ملی پیگیری گردد.

وی افزود: در جلسه امروز حوزه مربوط به بخش صنعت که از طریق خانه صنعت، معدن و تجارت استان به ما معرفی شده را بررسی می نماییم. عمده مباحثی که معرفی شده، مربوط به کمبود زمین در شهرک های صنعتی مشهد، چناران و دیگر شهرک هایی است که در نزدیک مرکز استان جانمایی شده اند. در این خصوص تاکید بر این است که سرمایه گذار وجود دارد اما آن ها با کمبود زمین در شهرک ها مواجه هستند. ضعف زیرساخت ها در شهرکهای صنعتی در حوزه آب، برق و گاز، کمبود مواد اولیه، تسهیلات مورد نیاز برای بازسازی و نوسازی صنایع، چالش های ناشی از عدم ثبات قیمت ارز در بازار و... از دیگر مواردی است که از سوی خانه صنعت به عنوان موانع این بخش مطرح شده است.

لبافی متذکر شد: در کارگروه زیربنایی هفته پیش استانداری، 8 بند توافق شده شورای گفتگو درباره صنایع محور غرب را بررسی و برای دستگاهر ها ارسال نمود و مقرر شد تا این موارد اجرایی شوند. در واقع، این 8 بند به اتفاق آرا در کارگروه زیربنایی تصویب و ابلاغ شد تا هم در عرصه و هم در اعیان، پایان کار صنعتی برای واحدها صادر گردد.

*مشکل سرمایه گذاران برای یافتن زمین به جهت استقرار واحد، در شهرک صنعتی

حسین خانی زاده، دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز ابراز کرد: چالش ها و موانعی که در حوزه صنعتی استان با آن مواجهیم، بحث دیروز و امروز نیست. از بزرگترین موانع تولید و سرمایه گذاری در استان، عدم اختصاص زمین به ویژه در شهرک های صنعتی استان است. تقریبا در هیچ یک از شهرک های صنعتی مورد قبول سرمایه گذار، زمینی برای واگذاری وجود ندارد. توسعه شهرک های صنعتی توس و ماشین افزار هم در دستور کار است اما معلوم نیست این موضوع چه زمانی محقق می شود.

وی تاکید کرد: این خلاء می تواند زمینه های موجود برای سرمایه گذاری یا توسعه صنعتی را از استان ما دریغ کند.

 سپس تریبون در اختیار جعفر فرشچی، معاون فنی شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی قرار گرفت و او در تشریح این موضوع عنوان کرد: پیرامون موضوع شهرک های صنعتی اطراف مشهد، جلساتی را با استاندار و معاونت اقتصادی وی داشتیم و بحث کمبود زمین را مطرح نمودیم و مقرر شد تا مبحث توسعه شهرک های توس و ماشین افزار را برای استقرار صنایع دانش بنیان و های‌تک پیگیری نماییم اما علی‌رغم پیگیری های ما تاکنون هیچ اتفاق مثبتی در این رابطه رقم نخورده است.

وی افزود: برای شهرک صنعتی کلات هم توسعه پیش بینی شده و باید زمین را خریداری کنیم اما قیمت ها بسیار زیاد است. از طرفی، اداره کل حفاظت محیط زیست با توسعه شهرک کلات در صورت استقرار صنوف موافق است اما بحث ما واحد صنعتی است نه صنوف. ساماندهی صنوف جزو وظایف شهرداری می باشد. در مجموع امروز در توسعه شهرک های اطراف مشهد مشکلی اساسی داریم.

*استقرار صنوف در شهرک کلات، با صنایع همخوانی ندارد

فرشچی اظهار کرد: در بحث شهرک کلات، اداره کل محیط زیست باید توجیه شود. شهرک کلات زیرساخت های آماده دارد و دارای ظرفیت توسعه است اما اینکه صنوف در آنجا مستقر شوند، با صنایع همخوانی ندارد پس باید شهرک صنفی ایجاد نمود و صنوف را در آنجا مستقر کرد.

وی افزود: در شهرک صنعتی شماره 5 مشهد نیز برای واگذاری زمین دو مشکل داریم؛ نخست وجود معارضین برای انتقال آب است و دوم مسئله برق می باشد؛ شرکت توزیع برق مشهد باید حداقل 7 مگاوات برق به این شهرک اختصاص دهد تا سپس بحث پست برق را پیگیری نماییم.

معاون فنی شرکت شهرک های صنعتی استان ادامه داد: در بحث شهرک صنعتی چناران نیز سند اراضی به وسعت بیش از 1167 هکتار را داریم اما حدود 585 هکتار در اختیار ماست. اگر شهرداری کمک کند و بتوانیم سندهای تک برگی موجود را پیاده سازی نماییم و معارضین را شناسایی کنیم، به نتیجه بهتری دست خواهیم یافت. تقاضای ما از شورای گفتگو این است که در این زمینه به فرمانداری و دادستانی شهرستان چناران تاکید شود تا همکاری لازم را مبذول دارند.

فرشچی تصریح کرد: 90 درصد واحدهای مستقر در کاویان و بینالود از مشهد هستند اما این دلیل نمی‌شود که در شهرک های اطراف مشهد امکان توسعه وجود نداشته باشد.

قاسم کیومرثی، رئیس اداره فلزی سازمان صمت خراسان رضوی نیز در همین رابطه اظهار کرد: ما در بحث صنعت، چند موضوع اساسی داریم که برخی از آن ها راهکار ندارد و شماری هم در حوزه اختیاری نهاد استانی نیست.

وی افزود: در بحث زمین، هم اکنون سرمایه گذاران بسیاری داریم که حاضر به سرمایه گذاری هستند اما چون باید در خارج از مشهد واحد خود را مستقر کنند، دلسرد می شوند. امروز نه از شهرک صنعتی چناران، نه توس و نه کلات نمی توان زمین گرفت و فقط کاویان و بینالود این امکان را دارند که آن هم برای تعریف و استقرار واحدهای بزرگ امکان پذیر نیست.

کیومرثی تصریح کرد: در حال حاضر در حوزه صنایع محور غرب، به سمت تجاری کردن زمین ها رفته ایم و نگاه و اهداف صنعتی در این زمینه چندان وجود ندارد. از طرفی، لازم است شرکت شهرک های صنعتی مساعدت نماید تا زمین هایی که در شهرک ها خالی مانده، مورد استفاده قرار گیرند. در زمینه صدور پروانه اگر موافقت لازم انجام پذیرد، مشکل تا حدی مرتفع می گردد. اما اینکه فقط صنوف خاصی در شهرک ها امکان استقرار برای توسعه شهرک داشته باشند، مشکلی را حل نمی کند.

*تقاضا برای امکان صدور دو تا سه پروانه در هر قطعه زمین ششدانگ

این مقام مسئول متذکر شد: در هر قطعه زمینی که سند ششدانگ دارد، بیش از یک پروانه نمی‌توان صادر کرد. قبل از سال این موضوع تاکید شد که در صورت موافقت ذی نفعان و مالکان، دو تا سه پروانه برای این موارد صادر گردد. این موضوع به هیات مقررات زدایی ارجاع و مقرر شد به آن عمل گردد و به شرط توافق ذی نفعان، پروانه دوم صادر شود اما محیط زیست در این زمینه مخالف است و اجازه اجرای کار را نمی دهد؛ این در حالی است که در شرایط فعلی که زمین کافی نداریم، این یکی از راهکارهای موثر ما به شمار می آید.

رئیس اداره فلزی سازمان صمت استان خاطرنشان کرد: جامعه صنعتی ما تقاضای سرمایه گذاری در اطراف مشهد را دارد. ما بر تمرکززدایی تاکید داریم اما نقاط دورتر از مشهد چندان مورد استقبال قرار نمی گیرد.

لبافی، رئیس دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان بار دیگر و در جمع بندی این موضوع گفت: در موضوع محور غرب، استقرار صنایع دانش بنیان برای توسعه شهرک صنعتی ابلاغ و مقرر شد تا هر چه سریع تر موضوع پیگیری شود. بنابراین، لازم است تا صورت جلسه این موضوع را تعقیب و دنبال نماییم و موضوع را در شورای گفتگو هم مطرح کنیم. در این خصوص دستگاه ها قبلا موافقت کرده اند اما هنوز موضوع اجرایی نشده و باید موانع موجود در مسیر را بررسی کنیم.

وی افزود: در خصوص شهرک صنعتی کلات هم تاکید محیط زیست بر استقرار صنوف آلاینده برای توسعه شهرک است اما موضوع صنوف با صنایع متفاوت می باشد و پیشنهاد شد تا توسعه شهرک ها برای استقرار واحدهای صنعتی در شورای گفتگو پیگیری گردد. درباره شهرک صنعتی شماره 5 مشهد هم در زمینه اختصاص انشعابات باید موضوع را پیگیری کنیم.

رئیس دبیرخانه شورای گفتگوی استان خاطرنشان کرد: درباره شهرک صنعتی چناران هم 1167 هکتار زمین در تملک است اما 585 هکتار در اختیار شرکت شهرک های صنعتی است و باید معارض موجود مرتفع گردد. درباره گسترش واحدها در ارتفاع ملک هم قرار شد با حفظ حرایم و رعایت مباحث آتش نشانی، امکان توسعه واحد در ارتفاع وجود داشته باشد و در این زمینه موضوع را پیگیری کنیم.

*ضعف زیرساخت شهرک‌های صنعتی در زمینه های آب، برق و گاز

فرشچی، معاون فنی شرکت شهرک های صنعتی استان بار دیگر تریبون را در اختیار گرفت و گفت: ما برای 90 درصد شهرک ها در تامین آب و برق دچار مشکلیم و به تازگی مشکل انشعاب گاز هم ایجاد شده و شرکت گاز تاکید کرده برای اختصاص گاز باید از شرکت ملی گاز استعلام نماییم.

وی افزود: هر یک لیتر آب برای شهرک ها با 40 درصد تخفیف، سالانه 900 میلیون تومان هزینه دارد و این هزینه سنگینی برای واحدهای صنعتی به شمار می آید. در شهرک صنعتی سبزوار برای خرید چاه کشاورزی جهت استفاده واحدهای صنعتی اقدام شده و با وجود توافق 11 میلیاردی برای اختصاص آن، چاه مذکور به 22 میلیارد تومان فروخته شده است. تقاضای ما این است که ابتدا هزینه آب برای شهرک ها افزایش نیابد و اگر قرار است افزایش پیدا کند، به صورت پلکانی باشد.

فرشچی بابیان اینکه در زمینه پست برق شهرک ها هم موانعی وجود دارد، تصریح کرد: هم اکنون احداث پست یک در 30 متر، حدود 40 میلیارد تومان هزینه دارد. این مبالغ برای سرمایه گذار توجیه پذیر نیست. بنا شد برای این موضوع سازمان مدیریت، شرکت برق منطقه ای و شرکت شهرک های صنعتی همکاری نمایند اما این اتفاق هنوز محقق نشده است. اگر سهم برق منطقه ای 40 درصد و سازمان مدیریت در این زمینه 30 درصد باشد، می توان تا حدی به حل مشکل امیدوار بود.

وی در تشریح وضعیت تصفیه خانه های فاضلاب شهرک های صنعتی هم گفت: هم اکنون بیش از 80 درصد واحدهای مستقر در شهرک های صنعتی استان به تصفیه خانه ها متصل اند.

حسین مشرفی، مدیر امور توسعه اتاق اصناف مشهد نیز در همین رابطه ابراز کرد: اینکه برای صنوف آلاینده در شهرک های صنعتی جایی وجود نداشته باشد، صحیح نیست درحالی که بارها اعلام شده در شهرک کلات برای صنوف جای زیادی وجود دارد. هر چند شهرک کلات در 17 کیلومتری مشهد قرار دارد و اصناف نمی توانند در آنجا مستقر شوند.

وی افزود: موضوع اینجاست که یکی از بحث های ما شهرک های صنفی و محیط زیست است و در این زمینه نماینده محیط زیست باید پاسخگو باشد زیرا تاکید دارد که واحدهای صنفی آلاینده باید در 30 کیلومتری شهر مستقر شوند. اگر در برخی شهرک ها اجازه استقرار واحدهای صنفی چوب بری داده شده، به این خاطر است که در آن مقطع، واحد صنعتی متقاضی نبوده است.

مشرفی تصریح کرد: تقاضای ما این است که در این زمینه بخشی نگری نباشد بلکه باید به طور کلی به موضوع نگریست.

*عدم امکان واگذاری واحدهای نیمه تمام رها شده در شهرک ها

خانی زاده در توضیح یکی دیگر از موانع موجود در حوزه صنعت و معدن گفت: تعداد زیادی زمین و واحد نیمه تمام و سوله ساخته شده نیمه تمام در شهرکهای صنعتی رها شده است و از زمان رها شدن آنها 20 سال میگذرد و شرکت شهرکهای صنعتی نمیتواند آنها را دوباره واگذار نماید.

فرشچی گفت: موضوع واحدهای نیمه تمام راکد در دستور کار وجود دارد. در این زمینه تا حدودی مشکلات حقوقی وجود دارد اما مراحل پیگیری آن در حال طی شدن است. پارسال تعداد قابل توجهی از واحدها در این زمینه فسخ پروانه شده اند.

کیومرثی نیز در این زمینه گفت: مجموعا 12.5 درصد واحدهای صنعتی استان تعطیل هستند یعنی حدود 650 تا 700 واحد از 5400 واحد استان تعطیل می باشند. در بحث فسخ پروانه، بورس بازی زمین مطرح است و اینکه ارزش زمین نسبت به زمان واگذاری، بسیار افزایش یافته است. امروز یک کارگاه در شهرک صنعتی توس باید ماهانه 100 تا 150 میلیون تومان اجاره بها بپردازد.

وی با تاکید بر اینکه دلیل تعطیلی واحدها باید بررسی شود، تصریح کرد: بسیاری از آنها دارای ماشین آلات فرسوده بوده و بدهی دارند و راه اندازی مجدد آن ها کار آسانی نیست. برنامه داریم تا سالانه 100 واحد را برای راه اندازی مجدد بررسی نماییم.

کیومرثی افزود: طی دو سه سال گذشته به ندرت واحدی داشته ایم که از فعال به تعطیل انجامیده باشد اما در سنوات گذشته در این زمینه واحدهای بسیاری وجود داشت. در مجموع سالانه 20 تا 25 درصد واحدهای تعطیل در حال راه اندازی هستند.

امیرمهدی مرادی، دبیر انجمن مدیران صنایع استان نیز در ادامه این جلسه به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: پیشنهاد ما ایجاد سامانه نقل و انتقال واحدهای شهرک های صنعتی است. امروز قیمت ها بسیار افزایش یافته و شرکت شهرک ها تمایلی به جابه جایی اعداد بین واحدهای صنعتی ندارد. اگر این سامانه ایجاد شود و فعالیت مشاوران در آنجا محدود شود، نتایج بهتری را شاهد خواهیم بود.

فرشچی در پاسخ به مرادی گفت: در این زمینه به عنوان یک شرکت دولتی نمی توانیم ورود و اقدام نماییم.

در بخش پایانی این نشست به موضوع معافیت مالیاتی صادرات مواد خام اشاره شد.

افشین محمودیان مقدم، معاون ادراه کل مالیاتی خراسان رضوی در این باره گفت: معافیت 25درصدی مالیاتی صادرات مواد خام، از ابتدای سال 96 اعمال شد و امسال با قانون بودجه، این معافیت ملغی شده است. راهکاری که در این زمینه از سوی خانه صنعت پیشنهاد شده، به نظر ما موثر است اما در حال حاضر در سال 1400 معافیت در این زمینه صفر می باشد و برای ساله ای قبل 20 درصد معافیت درنظر گرفته شده است.

دانلود اپلیکیشن اتاق بازرگانی