افزایش بهای واگن‌های صادراتی، بخش تجارت خارجی را با چالش هزینه ها مواجه کرده است

افزایش بهای واگن‌های صادراتی، بخش تجارت خارجی را با چالش هزینه ها مواجه کرده است
نویسنده خبر : روابط عمومی تاریخ بارگذاری : دوشنبه ، 08 دي 1399

در نشست دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی تاکید شد

افزایش بهای واگن‌های صادراتی، بخش تجارت خارجی را با چالش هزینه ها مواجه کرده است

در سی و دومین جلسه دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی، مشکلات اتحادیه صادرکنندگان استان در حوزه صادراتی و افزایش هزینه‌های حمل و نقل ریلی بررسی شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، علی اکبر لبافی، رئیس این دبیرخانه در ابتدای این جلسه اظهار کرد: طی مکاتبه ای از سوی اتحادیه صادرکنندگان با رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی، مشکلات این حوزه در خصوص مسائل گمرکی، به ویژه در زمینه حمل و نقل ریلی و تامین واگن اعلام شده و بر این موضوع تاکید شده که تجار در شرایط ویژه کرونا و موضوع صادرات قرار دارند. صادرکنندگان اعلام کرده اند که در شرایط کنونی، قیمت تمام شده صادرات افزایش و میزان صادرات کاهش یافته است.

وی افزود: نکته دوم در این مکاتبه اشاره به تکلیف راه آهن برای تامین واگن صادراتی و عدم اجرای مطلوب این تکلیف است. موضوع تکلیف تامین ارز واگن  های صادراتی به خصوص برای فاصله ایستگاه‌های درون کشور نیز در این مکاتبه آمده است؛ اعداد حمل و نقل درونی کشور نشان میدهد که این هزینه ها باید به صورت ارزی پرداخت شود که این خلاف مقررات جابه جایی درون کشور است. همچنین، نرخ ارزی که از سوی راه آهن اعلام می شود، از نرخ ارز رسمی قیمت بالاتری دارد و صادرکنندگان خواستار بررسی این موضوع هستند. نکته آخر هم در خصوص هزینه تامین واگن است که ارقامی که برای واگنها در استان وصول میشود، بالاتر از نرخ متداول است.

لبافی تصریح کرد: طبق درخواست اتحادیه صادرکنندگان استان، سه خواسته وجود دارد: نخست اینکه، کرایه واگن برای مسیر مشهد- سرخس و مشهد تا مرز افغانستان به صورت داخلی و ریالی محاسبه شود؛ زیرا حمل و نقل داخلی است. دوم اینکه، قیمت کرایه واگن ها کاهش یابد و به نرخ قبل بازگردد و سوم اینکه، تفاوت ارزی مبالغی که تاکنون دریافت شده به صادرکنندگان عودت داده شود.

نقش دلالان در افزایش نرخ کرایه واگن‌های صادراتی

سپس تریبون در اختیار کاظم شیردل، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی قرار گرفت. او گفت: موضوع تامین واگن برای صادرات چند سالی است که از مشکلات ما به شمار میرود؛ ما در گذشته در زمینه ورود واگنهای امدادی مشکل داشتیم و بر همین اساس، بخشی از ترانزیت را از دست دادیم.

وی افزود: هم اکنون در مرز ایران و ترکمنستان دلالان و واسطه هایی هستند که موجب افزایش قیمت واگن‌های کرایه‌ای شده‌اند و نرخ را از 200دلار به 1000 دلار رسانده اند؛ این در حالی است که ما به عنوان بخش خصوصی آمادگی این را داریم که در کنار راه آهن قرار گیریم تا واگن را با 250 دلار به مشهد برسانیم.

شیردل تصریح کرد: دلالان قیمت واگن را در مرز از 200 دلار به 500 دلار در مرز ترکمنستان رسانده اند و این طرف مرز در ایران، دلالان دیگری هستند که بر قیمت می افزایند و کرایه واگن را حتی گاهاً به 1200 دلار میرسانند. این افزایش نرخ ها ناشی از مدیریت نامطلوب است و ما حتی اسامی دلالان را به استانداری اعلام نمودیم.

وی ادامه داد: 97 درصد شرکتهایی که واگن را وارد می کنند، این واگن ها را واگذار می کنند و ما مجبوریم با نرخ بالایی واگن را در اختیار بگیریم زیرا به کشور مقابل برای صادرات کالا تعهد داریم.

شیردل یادآور شد: با این روال، به مرور زمان همان طور که ترانزیت را از دست دادیم، صادرات را هم از دست میدهیم. با این افزایش قیمت تمام شده صادرات دیگر نمی توانیم با کشورهایی چون ترکیه و چین و امارات رقابت کنیم. مشکل ما مشکلی ملی است و بخشنامه ها از مرکز صادر میشود و راه آهن براساس آن عمل میکند. تقاضای ما این است که حمایت لازم صورت گیرد و یک شرکت را برای ورود واگن و کاهش قیمت تمام شده واگن معرفی کنیم تا این وضعیت بهبود یابد. هم اکنون حدود 150 شرکت واگن‌ها را وارد میکنند و با دپوی واگن هم مواجه شده ایم؛ با این وجود، قیمت ها بالا رفته است.

وی اظهار کرد: یکی از علل گرانی واگن توقف‌ و خواب واگن‌هاست؛ در حالی که اگر صادرکننده بداند چه روزی واگن به او تعلق میگیرد، بر همان اساس برنامه ریزی میکند تا از خواب واگن و افزایش کرایه ها جلوگیری نماید.

امیرمهدی مرادی، دبیر انجمن مدیران صنایع خراسان نیز گفت: این مشکل 20 سال است که به عناوین مختلف کمبود واگن یا انتقال واگن وجود داشته است. اما نکته اینجاست که شرکت جدیدی که اتحادیه صادرکنندگان برای وارد کردن واگن می خواهد پیشنهاد دهد، چه تفاوتی با سایر شرکتهای واردکننده واگن دارد؟ و چگونه تضمین میشود که رانتی در این میان ایجاد نشود؟

شیردل در پاسخ اظهار کرد: این شرکت قرار است مشخص باشد تا از سوی دولت حمایت شود. برای راه آهن هم بهتر است که به جای اینکه با 150 شرکت مراوده داشته باشد، تنها با یک شرکت در این زمینه ارتباط داشته باشد. اگر راه آهن ایران کمک کند تا با راه آهن ترکمنستان ارتباط بگیریم و میزان واگن مورد نیاز ماهانه استان را اعلام کنیم، تا به همان میزان واگن به نرخ 200 دلار ترکمنستان دریافت شود، از هزینه‌های سربار و اضافی ناشی از فعالیت دلالان و خواب واگن‌ها جلوگیری می‌شود.

وضعیت نابسامان صادرات در حوزه حمل و نقل

محمدعلی امیرفخریان، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت استان نیز گفت: یکی از الزامات مورد نیاز صاردات ما، تردد و حمل و نقل کامیونی و ریلی و هوایی است؛ در سال های گذشته متاسفانه در این زمینه با تصمیماتی خود را محروم کرده ایم. خراسان رضوی برخلاف استانهای شمالی و جنوبی که حمل و نقل دریایی دارند، محدودیت دارد. از طرفی، در حال حاضر حمل و نقل هوایی به خاطر کرونا وجود ندارد، ترانزیت دچار مشکل است و حمل و نقل ریلی به ترکمنستان هم به خاطر برخی تصمیمات دچار مشکلاتی شده است.

وی افزود: حضور استان خراسان رضوی با توجه به تاثیری که دارد، در جلسات حمل و نقل ریلی راه آهن مرکز واجب و ضروری است تا تصمیمات کارشناسی اخذ گردد. حجم ترانزیت استان ما کاهش زیادی یافته و این آمارها نشان دهنده تاثیر تصمیمات غیرکارشناسی است.

امیرفخریان اظهار کرد: در استان، چندین جلسه با مقامات ارشد راه آهن و استان برای حل مشکلات حمل و نقل ریلی برگزار کردیم اما مشکل مرتفع نشده است؛ زیرا مشکل، استانی نیست و باید مطالبه گری را از مرکز پیگیری کنیم. این تصمیمات باعث شده مسیرهای ترانزیت جایگزین تقویت شود. ترکیه از باکو کالا را منتقل میکند و حتی ترانشیپ برای آنها توجیه اقتصادی دارد.

وی ادامه داد: راهکاری که وجود دارد این است که اتاق بازرگانی یا شرکتی تحت نظارت اتاق برای حفظ منافع تجار، واردات واگن را برعهده داشته باشند یا در آن سهامدار باشند. همچنین توافق لازم بین کشورهای سی آی اس و ایران صورت گیرد تا سهم خود را از ترانزیت، بار دیگر به دست آوریم. برای اینکه از ریلهای عریض آن کشورها استفاده کنیم، باید توافقی بین راه آهن ایران و کشورهای شوروی سابق صورت گیرد. میتوانیم در این زمینه واگن عریض تولید کنیم و از مشوقهای صادراتی برای این موضوع استفاده کنیم تا دستمان زیر سنگ آن کشورها برای تامین واگن عریض نباشد.

ورود 5578 واگن وارداتی به کشور در سال جاری

علیرضا نصیری، معاون مدیرکل راه آهن خراسان نیز ابراز کرد: تا اسفند سال 97 راه آهن خود وارد کردن واگن را به عهده داشت و از آن سال، مقرر شد واگن از سوی بخش خصوصی وارد شود و امروز شاهد این مشکلات هستیم. هم‌اکنون 96 شرکت واردات واگن را انجام میدهند و در سال جاری، 7334 واگن موافقت حمل گرفته‌اند و 5578 واگن وارد کشور شده و در اختیار صادرکنندگان قرار گرفته است. این ارقام تقریبا مشابه مدت سال قبل بوده و مشکلی در واردات واگن‌های خصوصی نداشته ایم.

وی افزود: ما حاضریم هماهنگی لازم را انجام دهیم و در جلسه ای بین راه آهن کشور و مسئولان و بخش خصوصی استان، این راهکارها ارائه شود. ما مشکلی با ارائه پیشنهادات در بحث معرفی شرکت تعاونی یا شرکت تحت نظارت اتاق بازرگانی برای واردات واگن نداریم.

لبافی نیز پس از استماع نظرات طرفین، گفت: باید مشخص شود که دلیل افزایش هزینه انتقال واگن توسط بخش خصوصی چیست؟ به خاطر رانت است یا موارد قانونی؟

شیردل اظهار کرد: این موضوع به خاطر رانت است و راه آهن اجازه واردات واگن با حجم بالا به برخی از شرکتها و افراد را میدهد. شرکتی بوده که واگن را وارد کرده و کالاهای مختلفی را با آن واگنها صادر میکند؛ این یعنی واگنها از سوی آن شرکت به دیگر شرکتها واگذار میشود.

رقم هزینه کرایه واگن به فرانک تغییر نکرده است

موسی صفایی، رئیس اداره بازرگانی راه آهن خراسان اظهار کرد: راه آهن در زمینه واردات واگن همگام با بخش خصوصی است و رقم هزینه کرایه واگن به فرانک تغییر نکرده است اما تبدیل نرخ فرانک به ریال و هزینه های ناشی از آن به خاطر مباحث ارزی و تصمیمات بانک مرکزی است. راه آهن مجموعه ای دولتی است و اگر بخواهیم با کشوری خارجی در این زمینه ارتباط بگیریم، باید با بخش دولتی آنها مراوده کنیم اما راه آهن ترکمنستان واگن دولتی ندارد.

لبافی نیز در خصوص مبحث صادرات کالاهای قرنطینه ای و هزینه های اضافی ناشی از دپوی آنها در واگنها گفت: نکته این است که ترکمنستان نامه ای مبنی بر عدم ورود کالاهای قرنطینه ای به این کشور به راه آهن ایران ارسال کرده است؛ اما در این میان، شرکتی با این کشور مکاتبه کرده و توانسته کالای قرنطینه ای را به ترکمنستان صادر کند. از طرفی، حمل کالای قرنطینه ای از طریق واگن دولتی به دلیل توقفها، جرایمی را برای صادرکنندگان به همراه دارد.

وی افزود: جابجایی کالاهای قرنطینه ای از واگنها هزینه اضافی بر بخش خصوصی تحمیل میکند و لازم است توافقی بین بخش خصوصی و راه آهن در این باره صورت گیرد.

نصیری، معاون مدیرکل راه آهن خراسان نیز در این باره گفت: ما آماده هرگونه همکاری برای انتقال کالای قرنطینه‌ای به ترکمنستان هستیم مشروط بر اینکه رانتی در این میان به وجود نیاید.

وی یادآور شد: حق توقف واگنها در سال جاری از 30 درصد به 5 درصد رسیده است. از طرفی، باید به این نکته توجه داشت که کسانی که واگن دولتی را دریافت میکنند، بارشان آماده است و نباید توقف و خواب داشته باشند.

شیردل، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان گفت: پیشنهاد ما این است که به جای جریمه واگنهای خوابیده، شرکتهایی که با مدت زمان کمی انتقال کالا را انجام میدهند و از خواب واگن جلوگیری میکنند، تشویق شوند. هیچ صادرکننده ای راضی به این نیست که برای حتی یک روز بارش را در کشور خود نگه دارد.

لبافی تصریح کرد: اگر دلایل متقنی برای این تخفیف و تشویق وجود داشته باشد، میتوانیم موضوع را با راه آهن جمهوری اسلامی مطرح کنیم اما این موضوع را بدون ادله کافی نمیتوان به سطح وزرا و مرکز کشور کشاند.

صفایی، رئیس اداره بازرگانی راه آهن خراسان هم اظهار کرد: ما به ازای هر روز ورود واگن دولتی باید روزانه 31 فرانک به کشور مبدا بدهیم و این موضوع به ناچار باید در خواب واگنها مدنظر قرار گیرد.

مرادی بار دیگر اظهار کرد: اگر وبسایتی برای تخصیص واگن دولتی به بخش خصوصی وجود داشته باشد، مشکل تا حدی حل میشود و هر دو بخش از میزان واگنهای موجود در هر زمانی مطلع میشوند و میتوانند برنامه ریزی لازم بر آن اساس را انجام دهند تا دیگر شاهد خواب واگنها و هزینه های ناشی از آن نباشیم.

لزوم چاره اندیشی برای کاهش توقف واگن‌های دولتی

لبافی در پایان این نشست در جمع بندی مباحث مطروحه گفت: لازم است با بررسی دقیق و همه جانبه این موضوع، پیشنهادی متقن به راه آهن جمهوی اسلامی ارائه دهیم. باید ببینیم چه میتوان کرد که توقف واگنهای دولتی کاهش یابد و از خروج ارز از کشور جلوگیری گردد. از آن سو، به دلیل عدم تامین به موقع واگن دولتی، کالا معطل میماند و اگر کالا به موقع صادر نشود، ممکن است کیفیت خود را از دست بدهد. در این زمینه ها باید به توافق لازم برسیم و در نهایت پیشنهادات خود را مطرح نماییم.

وی افزود: بحث کرایه مشهد به سرخس و هزینه های ارزی از جمله موضوعاتی است که راه آهن استان میتواند راهکارها و پیشنهادات خود را درباره آن مطرح کند. نظر بخش خصوصی را نیز اخذ خواهیم کرد تا در نهایت پیشنهادات اصلاحی را با ادله کافی به مرکز ارائه دهیم. موضوع شفاف سازی میزان واگنهای موجود در استان هم مساله مهمی است که میتوان به آن پرداخت و پیشنهاد ایجاد وبسایت در این زمینه را ارائه کرد.

رئیس دبیرخانه شورای گفتگوی استان گفت: نکته راه آهن این است که پرداختی های راه آهن به کشور مقابل برای واگنها، به صورت ارزی است و باید برای راه حل کاهش این هزینه ها چاره ای اندیشید.

 

دانلود اپلیکیشن اتاق بازرگانی