لزوم مداخله دولت برای حل مشکل واگن های صادراتی

در نشست دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی تاکید شد:

لزوم مداخله دولت برای حل مشکل واگن های صادراتی

بیستمین جلسه دبیرخانه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی با دستور کار «بررسی مشکل عدم تامین واگن صادراتی به عنوان یکی از دغدغه های اساسی صادرکنندگان» و «چالش ناشی از کاهش مدت اعتبار کارت بهداشت کارگران و پرسنل کشتارگاه ها» برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ علی اکبر لبافی رئیس دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان در این نشست و در تشریح دستور کار مربوط به مشکل کشتارگاه های صنعتی طیور استان، در خصوص کاهش اعتبار کارت بهداشت پرسنل و کارگران کشتارگاه ها گفت: در شرایط موجود نیاز به کمک دستگاه های اجرایی داریم؛ در بحث مثلث توسعه استان و شورای گفتگو نیز موضوع جدی ما قوانین مخل کسب و کار هستند که بعضا مربوط به 40 سال پیش بوده و برای شرایط امروز که نسبت به آن دوره متفاوت است، مناسب نمی باشد؛ از طرفی با موازی کاری ها به عنوان معضل بزرگ دیگری مواجه هستیم.

وی از نوع برداشت های دستگاه ها و مسئولان از قوانین و مقررات به عنوان یکی دیگر از معضلات کسب و کار نام برد و افزود: انتظارمان این است به سمت و سویی حرکت کنیم که قوانین و مقررات موجود و برداشت های سلیقه ای و ابهامات را به حداقل برساند. مقام معظم رهبری نیز در دیدار اخیر با دولتمردان بر این موضوع تاکید داشتند که برای دریافت یک مجوز نه هفت خوان بلکه هفتاد خوان باید طی شود و اگر نیت به تحول داریم، باید این مسیر را تسهیل نماییم.

*کاهش 6ماهه اعتبار کارت های سلامت و مشکلات کارگران کشتارگاه‌ها برای تمدید آن ها

در بخش اول این جلسه، تریبون در اختیار محمدپور دبیر انجمن کشتارگاه طیور خراسان رضوی قرار گرفت. او با اشاره به وجود 16 کشتارگاه طیور در سطح استان گفت: از این تعداد 14 مورد آن با اشتغال سه هزار کارگر فعال هستند که همه این کارگران شب کارند و در شرایط بسیار سختی قرار دارند. در سال های گذشته مدت اعتبار کارت بهداشتی که برای کارگران صادر می شد، یک ساله بود اما اکنون اعتبار کارت ها 6 ماهه شده و این موضوع مشکلاتی ایجاد کرده است؛ کارگران باید هر شش ماه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند و مبالغی بپردازند و سپس به مرکز بهداشت مراجعه نمایند و مبلغ دیگری بپردازند و در ادامه سه روز متوالی نیز به آزمایشگاه مراجعه داشته باشند وگرنه آزمایش نتیجه ای نخواهد داشت. اما سوال اینجاست، کارگری که شب کار است و بعضا تا 11 صبح هم در کارگاه مشغول کار است، چگونه می تواند به آزمایش ها برسد و در صورت دیرکرد جریمه هم بپردازد؟

وی افزود: طبق دستورالعمل قانونی، مدت اعتبار کارت بهداشتی برای آن دسته از کارگران و پرسنلی که در تولید مواد غذایی با مصرف مستقیم، نقش دارند؛ باید 6 ماهه باشد اما کارگران ما در زمره تولید مواد غذایی مصرف مستقیم قرار نمی گیرند و باید طبق قانون در دسته تمدید کارت های یکساله قرار بگیرند؛ اتفاقی که در استان های مختلفی چون تهران، آذربایجان شرقی و... هم می افتد و اعتبار کارت ها در آن استان ها یکساله است.

*اعلام آمادگی دانشگاه علوم پزشکی برای بررسی و مساعدت

علی حسنی یزدی، مدیر سلامت محیط کار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در واکنش به مباحث مطرح شده، گفت: ما با کاهش هزینه ها و عدم اتلاف وقت نیروها موافقیم؛ لازم است انجمن کشتارگاه های طیور استعلامی که از استان های دیگر گرفته است را به دست ما برساند و درخواستش را اعلام دارد، ما نیز سعی می کنیم با نظر مساعد، این موضوع را بررسی و رسیدگی کنیم.

وی افزود: در مراجعه به دفتر پیشخوان دولت، برای جلوگیری از اتلاف وقت، به جای مراجعه فرد بهتر است یک نماینده از سوی کارفرما برای همه کارگران مراجعه کند. از طرفی، برای کارگران کشتارگاه ها معاینات سالانه انجام می شود و ما در برنامه مان داریم که آزمایشات مربوط به کارت بهداشت را در آن معاینات بگنجانیم و در این صورت مشکل به طور کلی مرتفع می شود و سعی می کنیم ظرف یک ماه پاسخ لازم را در این زمینه ارائه بدهیم.

*افراد مخل در فضای کسب و کار در سازمان ها و دستگاه ها شناسایی می شوند

مهدی وطن پرست، کارشناس سرمایه گذاری استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه در شاخص موانع کسب و کار، میانگین نمره استان در 9 فصل گذشته حدود 7 بوده، تصریح کرد: این یکی از بالاترین امتیازها در سطح کشور بوده و بسیاری از استان ها نیز نمره 5 را کسب کردند. اخیرا نیز استاندار به کاهش فرایندهای کسب و کار ورود کرده و این موضوع به تصویب ستاد تدبیر استان هم رسیده و دستگاه ها مکلف شده اند تا نسبت به شناسایی موارد زائد اقدام کنند. این امر می تواند در شورای رقابت نیز مطرح شود.

وی ادامه داد: امروز دیگر به دنبال اینکه کدام دستگاه مشکل ایجاد می کند، نیستیم بلکه در حال شناسایی اشخاص مخل کسب و کار در سازمان ها و دستگاه ها هستیم؛ افرادی که شناسایی می‌شوند نتیجه اخلال خود را خواهند دید و این مستندات را اگر لازم باشد به شورای رقابت کشور ارسال خواهیم کرد.

*اختلاف بر سر قرار گرفتن کارگران کشتارگا ه ها در بند یک یا دو

در ادامه بار دیگر لبافی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: در ماده 3 آیین نامه مربوطه مدت اعتبار کارت بهداشت برای دست اندرکاران مواد غذایی بهداشتی که در تهیه، فرآوری، آماده سازی، طبخ و سرو مواد غذایی و آشامیدنی دخیل اند، 6 ماه تعیین است و در غیر این صورت مدت مذکور  باید یکساله باشد. حالا نکته آن است که آیا کارگران کشتارگا ه ها مربوط به بند یک این آیین نامه هستند یا بند دو؛ برخی استان ها کارگران کشتارگاه را در بند دو قلمداد می کنند اما در خراسان رضوی آنه ا در بند یک گنجانده است. این مشکل ناشی از یک نوع برداشت سلیقه ای است که می تواند در قالب این جلسه و با تفاهم مرتفع شود.

مسعود ابراهیمی دبیر کمیته فنی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی نیز اظهار کرد: متاسفانه نه تنها برای کشتارگاه بلکه برای بسیاری دیگر از موارد این مشکل پیش می آید. نظارت بر موادی که فرآوری می شود به عهده بهداشت است و مواد خام برعهده دامپزشکی؛ به نظرم اگر بین فرآورده خام دامی و فرآورده ای که فرآوری می شود، تفاوت قائل شویم، می توان مشکل را برطرف کرد.

لبافی در پایان صحبت های مربوط به این دستور کار، به توافق برای افزایش اعتبار کارت های بهداشت کارگران کشتارگاه های طیور از 6 ماه به یکسال اشاره و اظهار کرد: این تمدید یکساله در قالب آزمایشاتی که سالانه انجام می شود، صورت می گیرد و معرفی به دفاتر پیشخوان هم به صورت تیمی انجام شود. تفسیر این دستورالعمل باید به گونه ای باشد که کشتارگاه ها مشمول بند دو باشند و مراحل اصلاحات دستورالعمل بهداشت هم اتفاق بیفتد.

* راه آهن و وزارت راه، تامین واگن صادراتی را ماموریت ذاتی و بنیادی خود نمی دانند

رئیس دبیرخانه شورای گفتگوی استان سپس در توضیح دستور کار دوم این نشست به عدم تامین واگن صادراتی به عنوان یکی از دغدغه های اصلی صادرکنندگان خراسان رضوی و مشکلی ریشه ای در این خطه اشاره و اظهار کرد: در گذشته، جلسات مختلفی با دستگاه های ناظر و خدمات رسان در این خصوص برگزار کردیم و به تفاهماتی رسیدیم اما این تفاهمات به طور اساسی نتوانسته مشکل استان را در زمینه کمبود واگن حل کند و تنها در مقطعی تسهیل گری شد. بنابراین برای حل ریشه ای مشکل نیاز به پیگیری اقداماتی ملی داریم و باید راهکاری اساسی ارائه دهیم.

سپس تریبون در اختیار محمدحسین روشنک رئیس کمیسیون تجارت اتاق مشهد قرار گرفت و او با بیان اینکه یکی از زیرساخت های حوزه صادرات، حمل و نقل است؛ صادرات را موتور محرکه بخش تولید و اقتصاد و نیاز امروز کشور خواند و گفت: در خراسان اصلی ترین زیرساخت مورد نیاز برای صادرات که از خود کالا هم مهمتر است، حمل و نقل ریلی می باشد؛ چون حمل کالا با کامیون به کشورهای آسیای میانه به صرفه نبوده و زمان‌بر نیز هست.

وی افزود: 20 سال است که با موضوع کمبود واگن روبه‌روییم و بارها این موضوع را تکرار کرده ایم. این مشکل به راه آهن خراسان برنمی گردد زیرا دوستان ما در راه آهن خراسان همه تلاش خود را کرده اند. مشکل این است که راه آهن کشور سال هاست این مهم را به عنوان وظیفه خود نمی شناسد و حل کردن این مشکل را امتیاز مثبتی برای خود تلقی نمی کند.

روشنک تصریح کرد: وزارت راه نیز این موضوع را به عنوان یک مشکل به رسمیت نشناخته یا اهمیت چندانی به آن نداده است. چالش مذکور در سه مقطع سال بروز و ظهور می کند؛ قبل از نوروز که اوج صادرات مواد غذایی به آسیای میانه است، قبل از ماه رمضان و در آستانه پاییز. اگر مشکل واگن نمی داشتیم، سالانه یک تا دو میلیارد دلار صادرات اضافی می توانستیم داشته باشیم اما متاسفانه این مشکل قدیمی به رغم پیگیری ها و مطالبه گری های مختلف همچنان به قوت خود باقی است.

وی خاطرنشان کرد: ما پیشنهاد دادیم در مقاطعی دولت اجازه دهد تا از طریق یک شرکت به پشتیبانی کمیسیون تجارت اتاق و اتحادیه صادرکنندگان، واگن وارد و تحویل راه آهن شود و خود راه آهن متولی توزیع واگن ها باشد، نه حتی شرکتی که واگن را وارد کرده اما از این پیشنهاد ما برداشت اشتباه و سوء استفاده شد، در صورتی که از نظر ما تامین واگن صادراتی ماموریت ذاتی و بنیادی راه آهن و وزارت راه است.

* ما در صادرات مستاجر بازارهای هدف هستیم

کاظم شیردل، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان نیز گفت: هم اکنون ترکمنستان واگن کافی در اختیار دارد و درخواست ما از راه آهن این است که ارتباطات و رایزنی لازم را صورت دهد تا واگن ها را وارد کشور کنیم؛ در سه چهار ماه اخیر واگن وارد شده و این ها همان هایی هستند که باید رایگان به راه آهن ایران می دادند اما در حال حاضر 120 تا 150 دلار بابت هر یک از آنها می گیرند. در حال حاضر شرکت هایی هستند که غیرمستقیم به راه آهن وابسته‌اند و برای وارد شدن واگن ها طوری عمل می کنند که سود ببرند؛ تقاضای ما این است که راه آهن خود به این موضوع ورود کند و ما هم کمک می کنیم و مشکل سه ماهه برطرف می شود.

روشنک بار دیگر لب به سخن گشود و پیشنهاداتی برای حل این مشکل ارائه داد؛ او گفت: راه آهن مسئولیت تامین واگن را به عهده بگیرد و باید نیازها در این زمینه را به طور کامل تامین کند. پیشنهاد دیگر ما برای وزارت راه و راه آهن جمهوری اسلامی این است که خراسان به مثابه یک بندر برای راه آهن ما است و این موضوع را باید به رسمیت بشناسند؛ راه آهن مشهد به عنوان پایانه تخلیه و بارگیری درنظر گرفته شود تا واگن ها به سرعت بروند و برگردند و از تاخیر 20 روزه جلوگیری کنیم. اما چون یک شرکت که از کارکنان بازنشسته راه آهن تشکیل شده، کار ورود واگن را عهده دار است و خود راه آهن نیز به دنبال کسب درآمد از ورود واگن ها به مسیر داخلی می باشد، راه به جایی نمی بریم. از سویی می بینیم که مسئولان کشور از تفویض اختیار لازم به استان در این زمینه شانه خالی می کنند.

وی تصریح کرد: به دنبال آن هستیم که واگن های ایرانی بتوانند در کشورهای آسیای مرکزی سیر کنند و این سیر اقتصادی باشد اما در حال حاضر ما در صادرات مستاجر بازارهای هدف هستیم و تامین واگن باید از طریق آن ها صورت گیرد.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان تاکید کرد: ما می گوییم راه آهن جمهوری اسلامی و بالاتر از آن دولت جمهوری اسلامی باید بداند مرز شرقی تحریم نیست و از اینجا می توانیم کالا به چین و روسیه بفرستیم و ارز حاصل از آن هم قابل بازگشت است. معتقدیم که راه آهن باید در درازمدت زیرساخت ها را ارزش گذاری کند و سهم خود و بخش خصوصی را از حمل و نقل تعیین کند و رقابت را تقسیم نماید.

وی ادامه داد: اگر سوبسیدهای راه آهن نباشد صاحبان واگن در کشور هم نمی توانند کاری انجام دهند. در شرایط فعلی تنها راه این است که دولت از وزارت راه و وزارت از راه آهن بخواهد و راه آهن اختیار را به خراسان بدهد و مشهد بندر بارگیری و حمل واگن تلقی شود. دولت باید در این زمینه به راه آهن سوبسید بدهد و از این محل مشکل ما حل شود.

مجید جلیلی نایب رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان نیز بدهی ایران به ترکمنستان، به صرفه نبودن ارسال کالا در این فصل به ایران، تغییر مسیر ارسال کالا به ایران، لجاجت های طرف مقابل و... را از جمله دلایل بروز مشکل در تامین واگن خواند و گفت: پیشنهاد ما این است که کمیته حقیقت یابی در این زمینه تشکیل شود؛ این کمیته در بسیاری موارد کارآمد بوده و شاید بتوان با این کمیته بعد از 20 سال مشکل کمبود واگن را مرتفع کرد. ما هم می توانیم در اتاق مشترک در این بخش کمک کنیم.

سید قاسم حسینی عضو هیات مدیره انجمن شرکت های حمل و نقل بین المللی خراسان نیز با بیان اینکه پتانسیل هایی در استان وجود دارد که نادیده گرفته می شوند، تصریح کرد: انجمن ما استعداد کمک کردن به اتحادیه صادرکنندگان را دارد اما همواره نادیده گرفته می شود. ما مشکل واگن را سال ها مطرح کردیم و این مشکل همیشه با مسکّن موقتی برطرف شده اما ریشه یابی نمی شود.

وی افزود: با توجه به اینکه مسائل اقتصادی اولویت امروز کشور است، وزیر باید گام های موثری در این زمینه بردارد و از دیگر سو، دستگاه دیپلماسی کشور به این موضوع می تواند کمک بسیاری داشته باشد. حمل و نقل جاده ای برای ما گران تمام می شود و اکنون فرصت مناسبی برای ایجاد کنسرسیوم با ترکمنستان و دیگر کشورهای همسایه است. این مشکلی است که تا دولت عزمی نداشته باشد و تصمیم نگیرد، برطرف نمی شود اما ما در بخش خصوصی آماده سرمایه گذاری در بحث واگن هستیم.

* پیشنهاد تعیین ایستگاه شهید مطهری در خراسان به عنوان پایانه کالاهای تجاری آسیای میانه

سپس موسی صفایی، رئیس بازرگانی راه آهن خراسان به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: ما در راه آهن خراسان مطالبات بخش خصوصی و دولتی را به راه آهن جمهوری اسلامی منعکس کرده ایم. اینکه راه آهن متولی وارد کردن راه آهن باشد، خوب است اما آنچه از مذاکرات ما با راه آهن ترکمنستان بر می آید این است که طرف ترکمن اعلام کرده ما با بخش خصوصی شما طرف هستیم. راه آهن مکانیزم ورود واگن توسط بخش خصوصی را ارائه داد و 35 شرکت اعلام آمادگی کردند و شماری از آن ها هم تاکنون 29 واگن را وارد کرده اند و اینکه این رویه ادامه داشته باشد یا تغییر کند، منتظر دستور راه آهن جمهوری اسلامی هستیم.

وی با بیان اینکه هر واگنی امکان ورود به ترکمنستان را ندارد و باید با شرایط ترکمن ها مطابقت داشته باشد، افزود: ما نیاز به واگن داریم؛ کمبود واگن و کاهش بارگیری برای ما امتیازی منفی به شمار می رود و خود راه آهن نیز به دنبال حل این موضوع است اما مکانیزم های آن نیاز به جلساتی با وزارت راه دارد. با همه این ها ما آمادگی لازم را برای حل مشکل و کاهش این دغدغه در استان خراسان رضوی داریم.

لبافی نیز گفت: راه آهن جمهوری اسلامی بر ورود بخش خصوصی به این موضوع و تامین واگن های مختلف در فصول گوناگون تاکید دارد؛ از طرفی اصرار بخش خصوصی نیز بر این است که دولت مداخله کند تا در قالب تفاهم نامه با کشورهای مختلف این اتفاق بیفتد و شفاف سازی و روان سازی لازم صورت بگیرد.

وی افزود: بخش دولتی باید ورود کند و دو وزارتخانه با کشورهای مقصد شفاف سازی کنند و به توافق برسند و آن را در قالب تفاهم نامه ای برای عقد قرارداد تنظیم کنند.

رئیس کمیسیون تجارت اتاق مشهد بار دیگر پشت تریبون قرار گرفت و درباره پیشنهادات برای حل این مشکل گفت: پیشنهاد ما قبول مسئولیت تامین زیرساخت های صادراتی شرق کشور از سوی دولت است؛ دولت باید شرق کشور را در حوزه تجارت تقویت کند. پیشنهاد دیگر این است که وزارت راه تامین واگن را به عنوان اصل موضوع خود قبول کند و نکته دیگر اینکه مجوزهای واردات واگن را صادر نکنند چون کاری غیر قانونی است و هر وجهی که بابت کرایه واگن گرفته می شود، باید قبض رسمی داشته باشد اما هم اکنون نه پرداخت کننده می تواند مبالغ را ثبت کند و نه گیرنده. اگر تا دو ماه آینده این موضوع حل نشود، یک گردش مالی غیرقانونی تا 2هزار دلار ایجاد خواهد شد

وی خاطرنشان کرد: پیشنهاد آخر ما این است که ایستگاه شهید مطهری در خراسان به عنوان پایانه تخلیه و بارگیری کالاهای وارده و صادره به آسیای میانه قرار گیرد؛ چون واگن های ما نمی توانند به آسیای میانه بروند و این کشورها هم تعداد محدودی واگن دارند. در حال حاضر 1200 واگن روی ریل کشورمان هست که می تواند حرکت کنند و بار را ببرند اما راه آهن به بهانه درآمد بیشتر آن ها را در ریل های داخلی به حرکت در می آورد.