بیم و امیدهای بسته زعفرانی دولت

بیم و امیدهای بسته زعفرانی دولت
نویسنده خبر : روابط عمومی تاریخ بارگذاری : يک شنبه ، 11 مهر 1400
بیم و امیدهای بسته زعفرانی دولت
کشاورزان و صادرکنندگان زعفران با استقبال از مصوبات حمایتی دولت خواستار استمرار خرید زعفران ومشخص بودن مکانیسم خرید شدند
در شرایطی که امسال پیش‌بینی می‌شود حداقل 35 درصد کاهش تولید زعفران در استان داشته باشیم ، بسته 10 بندی دولت برای خرید حمایتی زعفران به ‌شرط صادرات، هم مورد تایید زعفران کاران است و هم صادرکنندگان به‌شرط این که ادامه داشته باشد و محدود به روی کاغذ نباشد.
به گزارش خراسان رضوی، هر سال و نزدیک مهرماه و آغاز برداشت زعفران از کشتزارهای خراسان بزرگ شاهد گرم شدن تنور تصمیمات دولتی و غیردولتی برای  طلای سرخ هستیم.  وزیر جهاد کشاورزی و رئیس شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی بسته سیاست حمایتی از زعفران را ابلاغ کرد. این عنوان برای اهالی رسانه آشناست سال گذشته نیز در همین ایام، شورای ملی زعفران برای نخستین بار نرخ خرید تضمینی برای طلای سرخ را اعلام کرد ولی به دلیل نبود پشتوانه مالی و حمایت دولتی  سیاست شورای ملی زعفران اجرایی نشد و تنها باعث تلاطم در بازار زعفران شد اما مصوبه اخیر توسط بالاترین نهاد تصمیم‌گیرنده درباره محصولات کشاورزی اتخاذ شده است و در ظاهر قابلیت اجرایی بالاتری نسبت به مصوبات سال‌های گذشته دارد. 
مصوبه حمایتی زعفران چه مفادی دارد؟
از جمله مهم‌ترین مفاد این مصوبه می‌توان به قیمت 205 میلیون ریالی برای هر کیلو «زعفران نگین صادراتی» اشاره کرد که این قیمت نسبت به نرخ تعیین‌شده سال گذشته تنها 500 هزار تومان گران‌تر در نظر گرفته ‌شده است البته این قیمت«پایه» خواهد بود. مجری خرید زعفران می‌تواند این قیمت را افزایش دهد.
برخلاف مصوبه سال گذشته شورای ملی زعفران مجری خرید زعفران شرکت مادر تخصصی حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی است که مستقیم زیر نظر وزارت جهاد فعالیت می‌کند . مهم‌تر این که در این مصوبه خرید زعفران تنها با هدف «صادرات و توسعه بازار خارجی» ابلاغ‌ شده است. منابع مورد نیاز خرید حمایتی در این مصوبه توسط صندوق حمایت از بخش کشاورزی در نظر گرفته ‌شده  است و بانک‌های عامل به خصوص بانک کشاورزی موظف هستند تسهیلاتی با نرخ بهره 8 درصد در اختیار مجری خرید زعفران قرار دهند.
 اما قابل‌تأمل آن که طبق این مصوبه اگر صادرکننده بتواند زعفران خریداری‌شده را با قیمت بالاتر از هزار یورو به ازای هر یک کیلو به فروش برساند، مازاد بر این مبلغ از تعهد ارزی معاف خواهد بود که به‌نوعی سیاست حمایت از صادرکننده خواهد بود. اما شاید بهترین تصمیم در نظر گرفته‌شده در این مصوبه این باشد که صادرکننده زعفران می‌تواند در قبال صادرات این محصول درخصوص واردات نهاده‌ها با تایید وزارت جهاد کشاورزی اقدام کند که با توجه به مشکلات بازگشت ارز به داخل کشور می‌تواند گامی در جهت حمایت از صادرکنندگان باشد.
نظر زعفران کاران چیست؟
 نصرآبادی یکی از زعفران کاران استان درباره قیمت خرید زعفران در مصوبه دولت برای خرید تضمینی این محصول به خراسان رضوی می‌گوید: هزینه‌های کشت زعفران چند برابر شده است، امسال به دلیل کاهش بارندگی آب مورد نیاز کشت زعفران به‌سختی پیدا می‌شود و برخی کشاورزان ناچار بودند که آب را به قیمت زیاد خریداری کنند که مزارع شان خشک نشود به همین دلیل میزان کشت این محصول هم کم شده ،علاوه بر این، قیمت کود، هزینه کارگر و شخم زمین دو برابر شده است. به همین دلیل قیمت کمتر از 25 میلیون تومان برای هر کیلو نگین زعفران برای کشاورزان چندان مطلوب نیست.
این زعفران کار می‌ افزاید: البته قیمت 20 میلیون تومان تعیین ‌شده اگر  ادامه‌ داشته  باشد و تا پایان فصل برداشت دولت خرید تضمینی انجام دهد خوب است اما نگران هستیم که دولت مانند سال‌های گذشته اول خریداری کند اما در بین راه کشاورزان را رها کند و پول آن‌ها را هم پرداخت نکند. در این شرایط بازار به دست دلالان و مافیا خواهد افتاد و تنها کسانی که متضرر می‌شوند کشاورزان هستند. 
خرید حمایتی ادامه‌دار باشد
جوانشیری دیگر زعفران کار استان با حمایت از قیمت تعیین ‌شده به خراسان رضوی می‌گوید: این که دولت قیمت پایه را 20 میلیون تعیین کرده خوب است اما این رویه باید ادامه داشته باشد. هم اکنون قیمت هر کیلو زعفران در بازار 12 تا 13 میلیون تومان است که برداشت سال گذشته است اما زعفران برداشت امسال(نوبرانه) هم اکنون 30 میلیون تومان در بازار خریدوفروش می‌شود. این که دولت قیمتی را به‌عنوان پایه تعیین کرده خیلی مهم است زیرا تجار و صادرکنندگان مجبور هستند که زعفران را با نرخی بالاتر از قیمت مصوب از کشاورز خریداری کنند و کشاورز متضرر نمی‌شود.
این زعفران کار می‌افزاید: الان که دولت قیمت 20 میلیون تومان را برای قیمت پایه تعیین کرده است، کارگر بر اساس همین قیمت ، هزینه پاک کردن گل زعفران را مطالبه می‌کند و نرخ گل پر کردن نگین زعفران نیز بر همین مبنا تعیین می‌شود. اگر دولت وسط فصل برداشت اعلام کند دیگر منابع برای خرید تضمینی ندارد قطعاً کشاورز متضرر می‌شود زیرا هزینه‌ها بر اساس همین قیمت خرید تضمینی تعیین‌شده است و اگر خرید تضمینی قطع شود کشاورز ناچار می‌شود محصول خود را با قیمتی پایین‌تر به بازار بفروشد تا بتواند هزینه‌های خود را بپردازد و این موضوع کاملاً به ضرر کشاورزان و به سود دلالان خواهد بود.
جوانشیری می‌گوید: سال‌های گذشته دولت خرید تضمینی انجام می‌داد ولی رویه‌ها و مکانیسم خرید و تعیین کیفیت زعفران خریداری‌ شده نامشخص بود و تخلفاتی در خرید زعفران انجام می‌شد که به ضرر کشاورز بود. با توجه به این که امسال کیفیت زعفران تولیدی به  دلیل استفاده از دستگاه‌های خشک‌کن صنعتی خیلی بهتر شده است قیمت هر کیلو نگین زعفران  باید بین 23 تا 25 میلیون تومان باشد اما به‌هرحال این اقدام دولت در تعیین قیمت پایه به‌شرط اجرای به هنگام و ادامه‌دار بودن آن به سود کشاورز خواهد بود.
محدود به روی کاغذ نباشد و زودتر اجرا شود
غلامرضا میری، عضو شورای ملی زعفران و رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران در گفت وگو با خراسان رضوی درباره این مصوبه خاطرنشان می کند: این مصوبه اگر به‌صورت کامل اجرایی شود به نفع کشاورزان و زعفران کاران خواهد بود اما زمانی می‌توان آن را قضاوت کرد که به‌صورت عملی اجرایی شود و تنها به مصوبه روی کاغذ محدود نباشد.
وی می‌افزاید: اگر دولت می‌خواهد از کشاورز حمایت کند باید این مصوبه به‌صورت ادامه‌دار و مداوم اجرایی شود. دولت تسهیلات هزار میلیاردی برای خرید تضمینی در نظر گرفته است در حالی‌که حجم فروش یک ‌هفته‌ای زعفران در فصل برداشت بیش از هزار میلیارد تومان است. بنابراین اگر هدف حمایت از کشاورز است خرید تضمینی باید تا پایان فصل برداشت و خریدوفروش زعفران ادامه‌دار باشد. این‌گونه نباشد که مجری خرید، هزار میلیارد تومان زعفران با قیمت مصوب خریداری کند و بعد هم بگوید پول برای خرید ندارد و کشاورز بدون حمایت بماند.
این صادر کننده زعفران استان می‌گوید: این که دولت قیمت پایه نگین را 20 میلیون تومان تعیین کرده مطلوب است اما این که قیمت پوشال و انواع زعفران مشخص نشده از نقاط ضعف این مصوبه است علاوه بر این، نحوه خرید مشخص نیست و زمان اجرایی شدن این مصوبه باید سریع‌تر به سرانجام برسد زیرا کشاورز امروز به نقدینگی نیاز دارد و می‌خواهد کشت بعدی خود را انجام دهد.
وی درباره بسته حمایت از صادرکنندگان می‌گوید: این که دولت مجری خرید  را ملزم به فروش زعفران تنها با هدف صادرات کرده است مورد استقبال صادرکنندگان خواهد بود. علاوه بر این، معافیت مازاد بر هزار میلیارد تومان برای تعهد ارزی اقدام مناسبی بوده که در این مصوبه در نظر گرفته‌ شده است. همچنین این که در این مصوبه به صادرکننده زعفران اجازه داده ‌شده است در قبال صادرات این محصول برای واردات محصولات کشاورزی و نهاده اقدام کند تأثیر مثبتی بر صادرات خواهد گذاشت اما دولت باید واردکنندگان محصولات کشاورزی را به صادرکنندگان زعفران معرفی کند که ارز مورد نیاز واردات را از صادرکنندگان زعفران با قیمت توافقی دریافت کنند و واردات محصولات کشاورزی را انجام دهند.رئیس اتحادیه صادرکنندگان تأکید می کند: ماهیت این مصوبه به سود کشاورزان و زعفران کاران است به‌شرط این که دولت به‌صورت ادامه‌دار، مدون و اجرایی در کوتاه‌ترین زمان ممکن درخصوص عملیاتی کردن این مصوبه و خرید تضمینی اقدام کند.
دفاع از مصوبه و اجرای آن
ساربان ،معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان در گفت وگو با خراسان رضوی درباره مصوبه دولت برای خرید حمایتی زعفران می‌گوید: هدف اصلی دولت از اجرای سیاست خرید حمایتی تولیدات کشاورزی، حمایت از کشاورز و تولیدکننده است. امسال نیز بر اساس مطالعات کارشناسی و در سطح کلان وزارت جهاد اقدام خواهد کرد و قیمت تعیین‌شده بر اساس هزینه‌های تولید زعفران مشخص‌شده است. البته شیوه‌نامه و آیین‌نامه اجرایی این طرح هنوز به استان ابلاغ نشده است و ما منتظر هستیم که طی یک هفته تعیین ‌شده مکانیسم و منابع مورد نیاز این مصوبه تعیین و به استان ابلاغ شود. وی درباره ضمانت اجرایی این مصوبه و ادامه‌دار بودن آن می‌گوید: سال گذشته توافقنامه ای  بین تجار امضا شد و بنا بود خرید با نرخ تعیین‌شده انجام شود اما خود تجار از اجرای آن شانه خالی کردند ولی مصوبه امسال با هدف حمایت از کشاورز و نرخ پایه با تخصیص منابع بانک مرکزی انجام می‌شود و تا زمانی که نرخ زعفران در بازار به‌گونه‌ای تنظیم شود که به ضرر کشاورز نباشد اجرا می‌شود. درواقع هدف دولت خرید محصول نیست بلکه حمایت از کشاورز است و دلیلی ندارد وقتی قیمت بازار برای  هر کیلو بیش از نرخ تعیین‌ شده برسد خرید ادامه داشته باشد.
پیش‌بینی کاهش 35 درصدی تولید زعفران
معاون سازمان جهاد کشاورزی استان درباره اعتبارات تعیین‌ شده می‌گوید: به رغم تمامی مشکلات و کسری منابع، دولت هزار میلیارد تومان تسهیلات 8 درصدی اولیه در نظر گرفته که تا پنج هزار میلیارد تومان می‌تواند تمدید شود. توجه داشته باشید که با پنج هزار میلیارد تومان می‌توان بیش از 250 تن زعفران خریداری کرد. درحالی‌که همه زعفران برداشت‌شده اولاً به بازار عرضه نمی‌شود و علاوه بر دولت، تجار نیز زعفران خریداری می‌کنند.
وی می‌افزاید: امسال به دلیل مشکلاتی که سال‌های گذشته برای زعفران کاران به وجود آمد و افزایش هزینه‌ها و خشکسالی سطح زیر کشت زعفران تغییری نکرده و حدود 91 هزار هکتار بوده و پیش‌بینی ما این است که در بهترین حالت میزان تولید زعفران در استان نسبت به سال گذشته حداقل 35 درصد کاهش یابد درحالی‌که سال گذشته حجم کل برداشت زعفران در استان خراسان رضوی 302 تن بوده است.
گلایه از زعفران کاران
وی البته گلایه‌ای از کشاورزان هم دارد و می‌گوید: در گذشته سطح زیر کشت زعفران در قطعات زمین کوچک‌تر بوده و خود کشاورز پیش از طلوع آفتاب محصول خود را برداشت می‌کرد به همین دلیل رنگ زعفران مرغوب‌تر بود و کشورهای مبدأ تمایل بیشتری به خرید داشتند اما چند سالی است که کشاورزان سطح‌ وسیعی را به کشت زعفران اختصاص می‌دهند، محصول به‌جای این که پیش از طلوع آفتاب برداشت شود در ساعات گرم روز توسط کارگران برداشت می‌شود و توجه چندانی به کیفیت آن نمی‌شود و این موضوع به ضرر خود کشاورز است.
در پایان باید اذعان کرد که مصوبه اخیر وزارت جهاد کشاورزی برای خرید حمایتی زعفران به‌رغم تمامی مشکلات منابع مالی دولت اقدام مطلوبی به‌ شمار می‌آید، از سویی دیگر فرصت دو هفته‌ای تا شروع برداشت زعفران در استان این مهلت را به مجریان می‌دهد که شیوه‌نامه و مکانیسم دقیقی را جهت تعیین کیفیت و خرید حمایتی زعفران برای زیر چتر قرار دادن به خصوص کشاورزان خرد، تهیه و اجرایی کنند. علاوه بر این، شبکه بانکی نیز  هرچه زودتر درخصوص تزریق منابع به شعب استانی خود اقدام کند تا زمان شروع برداشت زعفران منابع لازم برای خرید حمایتی در اختیار مجری قرار گرفته باشد تا زعفران کار مجبور نشود برای تأمین هزینه‌های کارگر و برداشت محصول، دسترنج خود را با قیمت‌های پایین‌تر به دلالان و واسطه‌ها بفروشد و مجدد شاهد به وجود آمدن شبکه دلالی در بازار زعفران باشیم.

دانلود اپلیکیشن اتاق بازرگانی