محمدحسین روشنک، رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان بر این باور است حتی اگر شرایط تحریمی از بین برود و امکان صادرات کلیه محصولات و تولیدات ایرانی به منطقه اوراسیا و CIS هم فراهم شود به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم، قادر به افزایش حجم صادرات نخواهیم بود.

او در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران، تجار ایرانی در ارتباط با حوزه CIS را مستأجر راه‌آهن کشورهای این منطقه دانست و تأکید کرد: صادرکننده ایرانی در صورتی می‌تواند صادرات خود را به این منطقه انجام دهد که واگن اجاره‌ای روسی پیدا کرده و علاوه بر این برای هر واگن حدود 60 میلیون تومان اضافه هزینه بپردازد. حال در نظر بگیرید که مشکلات تحریمی برداشته و امکان افزایش مبادلات تجاری برای ایران مهیا شود، در این صورت بدون شک این 60 میلیون تومان اضافه هزینه چندین برابر خواهد شد.

این فعال اقتصادی 4 برابر بودن نرخ ترانزیت جاده‌ای نسبت به ترانزیت ریلی را موضوعی جهانی عنوان کرد و افزود: به دلیل ارزان‌تر بودن حمل‌ونقل ریلی نسبت به جاده‌ای، صادرکنندگان علاقه‌مند به استفاده از راه‌آهن به جای کامیون هستند. البته در ارتباط با بازار تاجیکستان، بخشی از صادرات ایران از طریق افغانستان و مسیر جاده‌ای به این کشور صادرمی شود.

روشنک از غفلت مسئولان راه‌آهن کشور نسبت به انعقاد قرارداد با کشورهای CIS برای اجازه تردد واگن‌های ایرانی در این منطقه، انتقاد کرد و گفت: نه تنها هنوز این قرارداد به امضا نرسیده، متأسفانه شرکت راه‌آهن توانایی تأمین واگن موردنیاز صادرات به تاجیکستان و دیگر کشورهای منطقه را ندارد. بنابراین با حل مشکلات تحریمی هم به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های ریلی، نمی‌توانیم حجم صادرات خود را بالاتر ببریم.

رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان همچنین به اختلافات بین ترکمنستان و تاجیکستان به عنوان یک عامل مهم در مسائل ترانزیتی بین ایران و تاجیکستان اشاره کرد و ادامه داد: اختلاف بین این کشورها موجب شده کلیه مرزهای زمینی و هوایی از مسیر ترکمنستان به تاجیکستان بسته شود، بنابراین مجبوریم مسیرهای جایگزین را در نظر بگیریم که هزینه حمل را افزایش می‌دهد. امیدواریم این درگیری‌ها با تعامل و مذاکره دولت ایران با دو دولت دیگر هر چه سریع‌تر حل شود.

او شفافیت در حوزه ارز، تک‌نرخی شدن بهای ارز و توسعه زیرساخت‌های ریلی را از دولت مطالبه کرد و ادامه داد: در موانع توسعه تجارت ایران با کشورهای همسایه، تحریم و کرونا، بعد از مشکلات ارزی و زیرساختی قرار می‌گیرند.

رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان در بخش دیگری از سخنان خود سبد صادراتی ایران به این کشور را بسیار متنوع توصیف کرد و افزود: خوشبختانه انواع محصولات ایرانی در این کشور بازار دارد و از طرفی سطح سرمایه‌گذاری‌های ایرانیان در این کشور بالاست. ایرانیان در حوزه تولید صنایع غذایی از جمله ماکارونی، رب گوجه‌فرنگی، نوشیدنی‌های گازدار، تولید فرش ماشینی و مرغداری سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

خشکبار، پنبه و آلومینیوم نیز مهم‌ترین کالاهایی هستند که بر اساس اظهارات روشنک از بازار تاجیکستان به ایران وارد می‌شود.

این فعال اقتصادی از رشد حجم صادرات ایران به تاجیکستان طی 8 ماه سال 99 نسبت به سال گذشته با وجود همه گرفتاری‌ها و مشکلات ارزی خبر داد و افزود: سفارتخانه‌ها یکی از نهادهایی هستند که می‌توانند در بازارهای هدف به کمک فعالان اقتصادی بیایند و بخشی از مشکلات آنها را برطرف کنند؛ متأسفانه تعداد محدودی از سفارتخانه‌های ما در کشورهای هدف با رویکرد تجاری و اقتصادی آشنا هستند. رویکرد اصلی وزارت امور خارجه ایران سیاسی و امنیتی است.