پاسخ به مهم ترین ابهامات صادرکنندگان در ایفای تعهدات ارزی

به همت اتاق بازرگانی و سازمان صمت خراسان رضوی و در قالب وبیناری تخصصی، تشریح شد:

پاسخ به مهم ترین ابهامات صادرکنندگان در ایفای تعهدات ارزی

 

وبینار تخصصی ایفای تعهدات ارزی صادرکنندگان، به منظور آشنایی فعالان اقتصادی با ابعاد این بحث و رفع ابهامات احتمالی آن ها در این بخش، با حضور ناهید دشتدار، معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران و محمدعلی امیرفخریان، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به عنوان مدرسان این دوره آموزشی برگزار و به سوالات صادرکنندگان در این خصوص پاسخ داده شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، در این دوره آموزشی که به همت مرکز آموزش اتاق بازرگانی و سازمان صمت خراسان رضوی برگزار شد، ابتدا توضیحاتی درباره نظام یکپارچه ارزی ارائه و بخشنامه های بازگشت ارز سه سال اخیر مرور گردید و در بخش دوم به پرسشهای صادرکنندگان پاسخ داده شد.

محمدعلی امیرفخریان، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت استان با بیان اینکه از 15 مردادماه مشکلاتی در زمینه رفع تعهدات ارزی برای برخی از تجار و بازرگانان ایجاد شده است، گفت: بخشنامه هایی که در زمینه رفع این تعهدات صادر شده، شیوه متفاوتی را برای تولیدکنندگان و بازرگانان در نظر گرفته است؛ یکی از دغدغه های صادرکنندگان این است که در این زمینه چگونه عمل کنند و به نظر میرسد بخشی از عدم ایفای تعهدات ارزی به خاطر عدم اطلاع دقیق از بخشنامه ها باشد.

وی افزود: متاسفانه در خراسان رضوی نماینده ارزی بانک مرکزی حضور ندارد درحالیکه وجود چنین نماینده ای یکی از دغدغه های تجار است. با این حال، ما در سازمان صمت تلاش کردیم نسبت به دستورالعملهای بانک مرکزی اشراف پیدا کنیم تا بتوانیم پاسخ تجار و بازرگانان را بدهیم هرچند این پاسخگویی قطعا به طور کامل نخواهد بود؛ برهمین اساس این دوره را پیش بینی کردیم و از معاون خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت دعوت به عمل آوردیم تا به اتفاق در پایان دوره، به سوالات صادرکنندگان پاسخ دهیم و رفع ابهام صورت گیرد.

*چرایی شکل گیری سامانه نیما

امیرفخریان درباره تامین ارز در سالهای قبل از 97 و پیش از اعمال تحریمها گفت: در گذشته 40 تا 50 میلیون دلار صادرات غیرنفتی و در همین حدود صادرات نفتی داشتیم؛ به ارز حاصل از صادرات نفتی، ارز رسمی میگویند که بانک مرکزی اصولا از طریق دلار رسمی، کنترل نوسانات ارز و تامین کالاهای اساسی جامعه را انجام میدهد. بانک مرکزی در گذشته این ارز را در اختیار بانکهای عامل و صرافیها قرار میداد و بانکهای عامل این ارز را در اختیار ورادکنندگان قرار میدادند و صرافیها هم بخشی از ارز را به واردکنندگان ارائه میکردند.

وی افزود: صادرکنندگان هم در گذشته ارز خود را به طور معمول به بانک عامل و صرافیها ارائه میکردند و بخشی دیگر نیز دلالهای غیرمجاز بودند که ارز را در مسیر قاچاق یا موارد غیرمجاز استفاده میکردند و این یکی از دغدغه هایی بود که دولت و بانک مرکزی را به سمت و سوی تاسیس سامانه نیما کشاند. آنچه صادرکننده به صرافی و بانک عامل ارائه میکرد، شبکه تعریف شده ای بود که میتوانست برای واردات کالا و تامین نیازهای جامعه از آن بهره گرفت اما بخش واسطه ها که ارز را از مسیرهای غیرمجاز خارج میکردند، صدمات بزرگی به اقتصاد و بالاخص تولیدات ما وارد کرد؛ به طور مثال حجم بزرگی پوشاک از ترکیه به طور غیرمجاز وارد کشور میشد.

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت خراسان رضوی ادامه داد: راهکار این موضوع هدایت منابع ارزی به سمت مصارف واقعی از طریق واسطه های مجازی بود تا دلالهای غیرمجاز حذف شوند؛ واسطه های مجاز بانکهای عامل و صرافیها هستند و به همین خاطر سامانه نیما ایجاد شد تا بستری برای مدیریت بازار شکل بگیرد؛ این سامانه تحت نظر وزارت صمت و بانک مرکزی است و کلیه عرضه و تقاضای ارزی- تجاری کشور در آن به ثبت میرسد.

*ارتباط بازیگران ارزی در سامانه نیما

امیرفخریان در توضیح ارتباط بازیگران در سامانه نیما گفت: صادرکننده ارز حاصل از صادرات را به بانک عامل و صرافی واگذار میکند، بانک و صرافی در ارتباط با یکدیگرند و از سوی دیگر، بانک مرکزی در مواقع ضروری تزریق ارز را به بازار دارد تا ثباتی در نرخ ارز داشته باشیم. از طرفی نیز، وارد کنندگان به عنوان متقاضیان ارز حضور دارند و درخواست خود را به بانک عامل و صرافی ارائه میدهند.

وی تصریح کرد: شیوه های واردات از محل صادرات، از محل غیر و حساب ارزی واردکننده و... برای تامین ارز محدود شده است؛ تامین ارز از شبکه دلالهای غیررسمی حجم تقاضاها و به تبع آن نرخ ارز را افزایش میدهد و به همین دلیل در ثبت سفارش این شیوه ها دیگر تایید نمیشود و فقط از ارز نیمایی و ارز حاصل از صادرات خود میتوانید استفاده کنید.

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت استان درباره اهداف شکل گیری سامانه نیما گفت: شفاف سازی تامین مالی تجارت خارجی، کمک به تصمیم گیری به منظور سیاست گذاری در حوزه موضوعات ارزی و تجاری، حذف تدریجی صرافی های غیرمجاز، دلالها و سفته بازان از فرایند تامین مالی کشور، کاهش چشمگیر قاچاق کالا به وسیله قطع جریان تامین مالی آن و از صرفه انداختن آن و جلوگیری از خروج سرمایه و حفظ منابع ارزی، از جمله اهداف شکل گیری سامانه نیما به شمار میروند.

امیرفخریان ابراز کرد: امروز بخش زیادی از جریان قاچاق بلعکس شده است؛ در گذشته قاچاق از خارج به داخل داشتیم و الان دغدغه هایمان قاچاق از داخل به خارج به خاطر محدودیتهای ایجاد شده از سوی بانک مرکزی است و به همین دلیل برخیها از مسیر غیررسمی کالای خود را خارج میکنند و از طریق سامانه نیما این کار کمتر انجام میشود.

وی از جلوگیری از فرار مالیاتی صرافیها، توزیع ارز مداخله ای بانک مرکزی به بازار براساس رتبه عملکردی صرافیها، کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت خدمات با ایجاد فضای رقابتی برای صرافیها و ثبات بازار در اثر حذف فعالیتهای سفته بازی و سوداگرانه به عنوان برخی دیگر از اهداف شکل گیری سامانه نیما نام برد.

امیرفخریان با اشاره به تقسیم بندی 4 گروه کالایی براساس تصمیم ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی برای تخصیص ارز گفت: بانک مرکزی ارز حاصل از فروش نفت را در اختیار بانکهای عامل قرار میدهد و این بانکها ارز را در اختیار واردکنندگان گروه کالایی یک میگذارند. ارز حاصل از فروش سایر اقلام صادراتی نیز به نرخ «نیما» یا «سنا» در اختیار صرافیهای مجاز قرار میگیرد؛ اولویتهای کالایی دو و سه درخواست خود را به سامانه نیما میدهند و ارز از طریق سامانه تجارت ارزی که به سامانه نیما ارائه شده، در اختیار واردکننده قرار میگیرد.

*دستورالعمل بازگشت ارز حاصل از صادرات سال 97

امیرفخریان در توضیح دستورالعملهای بازگشت ارز حاصل از صادرات سال 97 گفت: در آن سال، صادرکنندگان براساس مجموع صادرات سالانه به 4 دسته تقسیم شدند: گروه اول کسانی هستند که تا یک میلیون یورو صادرات داشتند؛ این دسته، معافیت از عرضه در سامانه نیما دارند و ارز آنها باید در سامانه سنا ثبت شده باشد. همچنین اقداماتی نظیر واردات در مقابل صادرات خود، واگذاری ارز پروانه صادراتی به واردکنندگان و فروش به بانکها و صرافیهای مجاز با ثبت در سامانه نظات ارز یا سنا از سوی این دسته از صادرکنندگان انجام میشد.

وی یادآور شد: برای صادرکنندگانی با بیش از یک میلیون تا سه میلیون یورو صادرات؛ عرضه حداقل 50 درصد ارز صادراتی در سامانه نیما  و الباقی، فروش به بانکها و صرافیها و واردات در مقابل صادرات خود میتوانست صورت بگیرد. برای صادرکنندگان با بیش از 3 تا 10 میلیون یورو ارز؛ عرضه حداقل 70 درصد ارز صادراتی در سامانه نیما و الباق،ی واردات در مقابل صادرات خود و کسانیکه بیش از 10 میلیون یورو صادرات داشته اند، ملزم به عرضه 90 درصد ارز صادراتی در سامانه نیما و الباقی، واردات در مقابل صادرات خود هستند.

*بخشنامه بازگشت ارز سال 98

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت خراسان رضوی در توضیح دستورالعمل بازگشت ارز حاصل از صادرات در سال 98 گفت: در آن سال مجموعه پتروشیمی ها و سایر صادرکنندگان، به عنوان تامین کنندگان ارز شناخته میشدند؛ طبق دستورالعمل، پتروشیمیها باید 60 درصد ارز را به سامانه نیما و 10 درصد را به صورت اسکناس ارائه میکردند و 30 درصد باقیمانده را نیز میتوانستند در قالب واردات در مقابل صادرات صرف کنند. اما سایر صادرکنندگان باید حداقل 50 درصد ارز خود را به سامانه نیما و حداکثر 20 درصد را به صورت اسکناس به سامانه سنا عرضه میکردند و 30 درصد ارز را هم برای واردات در مقابل صادرات صرف میکردند.

وی خاطرنشان کرد: استفاده از این روشها منوط به ثبت اطلاعات فروش در سامانه مربوطه است اما متاسفانه برخی از تجار ارز را به سامانه و صرافی داده بودند و رسید این پرداختی را دریافت نکرده بودند و مشکلاتی ایجاد شده بود زیرا برای اثبات ایفای تعهد، باید لزوما رسید دریافت میشد.

امیرفخریان تصریح کرد: صادرکنندگان سال 98 تا پایان تیرماه امسال برای ایفای تعهدات ارزی خود مهلت داشتند که با نظر وزارتخانه های تولیدی، این مدت برای برخی از گروهها قابلیت افزایش داشت؛ بنابراین برای برخی اقلام مثل فرش و صادرات خدمات فنی و مهندسی افزایش مدت زمان بازگشت ارز حاصل از صادرات منظور گردید

وی گفت: صادرکنندگان در صورت عدم امکان عرضه ارز به طور اسکناس به میزان تعیین شده در جدول میتوانستند از روشهای جایگزین فروش در نیما و یا واردات در قبال صادرات برای رفع تعهد ارزی استفاده کنند.

*بسته سیاستی رفع تعهد ارزی سال 99

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت خراسان رضوی در توضیح بسته سیاسی رفع تعهد ارزی سال 99 و رفع تعهدات ایفا نشده سالهای 97 و 98 گفت: صادرکننده باید حداقل 80 درصد ارز خود را صورت حواله ارزی در سامانه نیما و 20 درصد را به طور اسکناس در سامانه سنا قرار دهد؛ هم اکنون فاصله نرخ نیما و سنا در حال کاهش است و این به نفع صادرکننده است. همچنین تبصره هایی در این بسته وجود دارد؛ در تبصره یک به تولیدکننده اجاره داده شده 30 درصد منابع ارزی خود را برای وارداتش استفاده کند و الباقی را به صورت حواله ارزی بفروشد. طبق تبصره دو نیز، تامین ارز گروهی از واردکنندگان با ارز گروهی از صادرکنندگان به طور مستقیم و یا با توافق وزارت صمت، وزارت  نفت و بانک مرکزی میتواند صورت گیرد.

وی افزود: در بند دوم این دستورالعمل آمده است: کلیه صادرکنندگان باید 4 ماه بعد ارز خود را برگردانند. این بخشنامه بسیار تخصصی تر شده است و تمدید مدت مذکور، با پیشنهاد وزارت صمت و یا وزارت نفت و تایید بانک مرکزی میتواند انجام شود. طبق تبصره دو بند دوم این دستورالعمل، اگر صادرکننده ای بعد از سه ماه ارز را برگرداند، 10 درصد تخفیف شامل حال او میشود و 90 درصد ارز را باید بدهد. طبق تبصره سه نیز، صادرکنندگانی که در مهلت تعیین شده نسبت به بازگشت ارز اقدام نکنند، مکلفند باقیمانده ارز را به نرخ روز در سامانه دوم و ثانویه و یا نیما (هر کدام کمتر بود) به فروش برسانند.

امیرفخریان افزود: در بند سوم بسته سیاسی بازگشت ارز سال جاری، آمده است: برای تقویت و ارتقای صادرات غیرنفتی و اطمینان از بازگشت ارز، وزارت صمت علاوه بر پایش کارتهای بازرگانی موجود، اقدام به رتبه بندی صادرکنندگان در سامانه اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری کند. طبق این بند، کسانی که مهلت تمدید کارت بازرگانی شان یک تا دو ماه دیگر به پایان میرسد، باید از هم اکنون برای تمدید اقدام کنند تا در آن زمان دچار مشکل نشوند.

وی یادآور شد: طبق بسته سیاسی رفع تعهد ارزی سال 99، برای صادرات از محل ورود موقت؛ تولیدکنندگان موظفند برای ورود کالا اقدام به ثبت آماری از محل ورود موقت در سامانه جامع تجارت کنند. در بند دیگری نیز آمده است: هرگونه خدمات به کسانی که برگشت ارز انجام نداده اند، منوط به برگشت ارز است. اسامی این اشخاص به مراجع قضایی و دستگاههای اجرایی مرتبط ارسال میشود و بانک مرکزی آمار و اطلاعات این افراد را برای اقدام به دستگاههای مرتبط ارسال میکند.

امیرفخریان تصریح کرد: در صورت عدم ایفای تعهدات ارزی، وزارت صمت عدم صدور کارت بازرگانی، عدم صدور یا تمدید ثبت سفارش و عدم صدور هرگونه مجوز واردات و صادرات و تولیدی و صنفی و محدودیت از سایر خدمات مرتبط به تجارت داخلی و خارجی را برای صادرکنندگان اعمال میکند. گمرک نیز، عدم امکان استفاده از مسیر سبز گمرکی و عدم استرداد حقوق و عوارض گمرکی را مدنظر قرار میدهد. سازمان امور مالیاتی، لغو معافیتها و مشوقهای مالیاتی را در دستور قرار میدهد و بانک مرکزی عدم صدور گواهی ثبت آماری و ارائه گزارش عملکرد حسابهای مشکوک به نهادهای ذیربط را انجام خواهد داد. بانکهای عامل از ارائه تسهیلات جلوگیری میکنند و صندوق ضمانت صادرات و از ارائه هرگونه خدمات مرتبط اعتبارسنجی و صدور بیمه نامه ها و... خودداری مینماید.

*بانک مرکزی مفهوم صادرات ریالی را نمی‌پذیرد

اما بخش دوم این نشست به طرح پرسش صادرکنندگان و پاسخ دهی از سوی معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گذشت.

• سوال: تکلیف شرکتهایی که صادرات به عراق و افغانستان دارند و ریال دریافت میکنند، در رفع تعهدات ارزی چیست؟

ناهید دشتدار، معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: صادرات ریالی در حال حاضر مفهوم ندارد و بانک مرکزی نمیپذیرد که کالایی از کشور خارج و در ازای آن ریال دریافت شود زیرا معنای صادرات ارزآوری است. البته از 21 فروردین 97 تا 16 مرداد همان سال با مصوبه هیات دولت صادرکنندگان اجازه داشتند به این دو کشور صادرات ریالی داشته باشند اما آن دستور فقط برای همان مقطع بود و میبینیم که صادرکنندگان بعد از مرداد 97 و حتی پارسال و هم اکنون هم اظهار میکنند صادرات ما به ریال بوده است. متاسفانه باید بگوییم امکان چانه زنی با بانک مرکزی در این زمینه وجود ندارد؛ بانک مرکزی میگوید اگر ریال دریافت کرده اید، صادرکننده نیستند و فقط برای کسانیکه در آن مقطع 4 ماهه ریال گرفتند و اطلاعات خود را ثبت نکردند، در تلاش هستیم که سامانه بازگشایی و مشکل آنان برطرف گردد و بعد از آن تاریخ امکان ثبت صادرات ریالی نیست و صادرکنندگان مجبورند که ارز را به چرخه بازگردانند. نکته دیگر اینکه، برخی از افرادی که صادرات ریالی داشته اند امروز برای رفع تعهد خود متاسفانه نسبت به خرید ارز اقدام میکنند اما اینکار به اقتصاد ضربه میزند.

• سوال: پارسال در یک نمایشگاه خارجی با کارت بازرگانی فردی دیگر شرکت کردم و هم اکنون برای عودت کالا، باید اظهار کالا از سوی فرد دارنده کارت صورت گیرد اما آن شخص اکنون کارت بازرگانی فعال ندارد و برای ورود کالا دچار مشکل شده ایم؛ چه باید بکنیم؟

دشتدار گفت: در نمایشگاههای مجوزدار سازمان توسعه تجارت در خارج از کشور، معمولا مجری نمایشگاه با کارت خود اقدام به خروج کالای همه اعضای تیم به خارج از کشور میکند و همان کارت نیز کالاها را برمیگرداند و شرکت کنندگان در نمایشگاه مشکلی ندارند اما احتمالا این شخص به طور انفرادی شرکت کرده و به همراه تیم نبوده است. تاکنون با چنین موردی برخورد نکرده ایم و اگر لازم است، این موضوع از طریق سازمان صمت خراسان رضوی تایید و با ما مکاتبه شود تا از طریق گمرک موضوع را پیگیری کنیم.

• سوال: طبق بخشنامه بانک مرکزی 20 درصد ارز باید به سامانه سنا عرضه شود اما هم اکنون این امکان وجود ندارد؛ چه زمانی این امکان بار دیگر برقرار میشود؟

دشتدار در پاسخ اظهار کرد: امروز این دومین باری است که میشنوم امکان عرضه ارز در سنا وجود ندارد و صحت و سقم این ماجرا را باید از طریق بانک مرکزی پیگیری کنم.

• سوال: نحوه کار با سامانه نیما برای صادرکننده چگونه است؟ باید به صرافی مراجعه کنیم؟ چه صرافیهایی مورد تایید است؟

معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: اگر صادرکنندگان برای رفع تعهد ارزی جامانده از سالهای 97 و 98 هستند، باید به صرافی مراجعه کنند؛ 25 صرافی بانکی برای این منظور تعریف شده است که دسترسی به سامانه نیما و سنا دارند و صادرکننده میتواند از این طریق ایفای تعهدات را انجام دهد. ضمن اینکه، صرافی باید گزینه صادراتی بودن ارز را اعمال کند و در انتهای رسیدی که به صادرکننده میدهد، این موضوع تایید شده باشد تا مشکلی برای ایفاکنندگان تعهد ارزی ایجاد نگردد.

رفع تعلیق کارتهای بازرگانی ایفاکننده تعهدات ارزی

• سوال: کارت یکی از بازرگانان تعلیق شده است و با وجود ایفای تعهد و تایید اصالت گواهی از سوی سازمان صمت، امکان رفع تعلیق برای او تا زمانی که سازمان توسعه تجارت تایید نکند، وجود ندارد. این افراد چه باید بکنند؟

دشتدار پاسخ داد: اگر ایفای تعهد در تیرماه انجام شده باشد، حتی اگر رسید صرافی از سوی سازمان صمت تایید شده باشد، چون تعهدات ارزی نسبت به ماه قبل تغییر کرده است، اطلاعات مرداد یا شهریور برای رفع تعهد باید جداگانه استعلام شود. رسیدهای صرافی نیز حتما باید موضوع ارز حاصل از صادرات را لحاظ کرده باشد و سازمان صمت باید این رسیدها را دریافت و به ما منعکس نماید تا همان روز استعلام را از بانک مرکزی انجام دهیم تا مشکلی پیش نیاید. متاسفانه بانک مرکزی به خاطر دغدغه های فراوانش، به استعلامها کمی با تاخیر پاسخ میدهد اما طی صحبتی که در این هفته داشتیم، مقرر شد استعلام تعهدات ارزی مرداد ماه را تا هفته آینده پاسخ دهند؛ در این فاصله هر فهرستی به طور روزانه به دستمان برسد، استعلام میکنیم تا رفع تعلیق کارت بازرگانی صورت گیرد.

سوال: آیا بدهیهای ارزی مربوط به سنوات گذشته را میتوان از محل واردات تسویه کرد؟

دشتدار در پاسخ به این سوال گفت: خیر. واردات در قبال صادرات فقط مختص سال 99 است و برای جاماندگان سال 97 و 98 این موضوع دیده نشده است و تنها راه ممکن برای پرداخت بدهیهای ارزی این جاماندگان، سامانه نیماست. اما برای تعهدات سال 99 ، اگر صادرکننده ای تولیدکننده است، میتواند 30 درصد از ارز صادراتی اش را خود وارد کند و 70 درصد مابقی را به سامانه نیما عرضه نماید.

• سوال: چرا صرافیهای معرفی شده در سایت جامع تجارت ارز ما را نمیپذیرند؟

معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: اگر این موضوع از سوی سازمان صمت تایید شود، باید پیگیر شویم زیرا صرافی بانک مرکزی نباید از خرید ارز اجتناب نماید.

*چگونگی محاسبه میزان ارز بازگردانده شده و تعهد باقیمانده

• سوال: به عنوان یک صادرکننده چگونه دریابم که چقدر رفع تعهد ارزی کرده ام و چقدر بدهی دارم؟ یکی از راههای رفع تعهد ارزی این بود که بخشی از ارز به واردکننده دیگری واگذار شود و حال، معلوم نیست چقدر تعهد انجام شده و چقدر باقیمانده است؟

دشتدار ابراز کرد: خوشبختانه طی اطلاعات واصله ماه جاری، صادرات سال 97 و 98 صادرکنندگان به ما اعلام شد؛ در سال 97 ، 80 درصد صادرات مشمول تعهد ارزی و در سال 98 کل صادرات مشمول بخشنامه بود؛ بنابراین با یک محاسبه ساده میتوان تعهد صادرکنندگان را به دست آورد. افراد باید 20 درصد از ارز حاصل از صادرات خود در سال 97 را برای محاسبه تعهد آن سال کم کنند و برای سال 98 همه صادرات را درنظر بگیرند. اما محاسبه بانک مرکزی متفاوت است و آن را تجمعی در نظر میگیرد. از طرفی، سازمان امور مالیاتی حساب 97 را جدا میکند و دیگر حسابرسی نمیکند و به خاطر همین تفاوت ممکن است صادرکننده کمی سردرگم شود. بر همین اساس، ما طی مکاتبه ای از بانک مرکزی درخواست کردیم که دستور دهد حسابرسی مالیاتی سال 97 بار دیگر بعد از رفع تعهد ارزی صادرکنندگان محاسبه گردد. پس از آن، اطلاعات استان خراسان رضوی را در اختیار سازمان صمت قرار میدهیم تا بدانید تعهد هر فرد چقدر است و چقدر پرداخت کرده و چقدر بدهی دارد.

• سوال: آیا صادرکنندگان زعفران در سال 98 به دلیل صادرات محصولات کشاورزی، نیازی به رفع تعهد ارزی ندارند؟

دشتدار پاسخ داد: هیچ محصولی بی نیاز از رفع تعهد ارزی نیست؛ یکی از بندهای قانونی این است که حسابرسی مالیاتی صادرات کشاورزی نباید منوط به رفع تعهد ارزی باشد؛ این بدان معناست که این صادرکنندگان برای محاسبه مالیات بی نیاز از ایفای تعهدات ارزی هستند نه اینکه مشمول عدم بازگشت ارز شوند.

• سوال: امسال هم اگر 70 درصد رفع تعهد ارزی شود، مثل سال گذشته مورد قبول است یا باید 90 و 100 درصد تعهد ایفا شود؟

معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران اظهار کرد: بخشنامه بانک مرکزی در سال جاری هیچ تخفیفی قائل نشده و 100 درصد ارز را منظور کرده است اما تا انتهای شهریورماه، صادرکنندگان با پرداخت 70 درصد دچار مشکل نمیشوند و بعد از شهریور باید تمام 100 درصد را ایفا کرده باشند. ضمن اینکه، در فرایند انتخاب صادرکننده نمونه ایفای تعهد دیده شده است.

*رفع تعهد از طریق پرداخت ارز به واردکنندگان تولیدکننده

• سوال: رفع تعهد گروهی از صادرکنندگان از طریق پرداخت ارز به گروهی از واردکنندگان و نحوه عمل در این زمینه چگونه است؟

دشتدار گفت: واردکنندگانی که خود تولیدکننده هستند، طبق بخشنامه سال 99 اجازه دارند 30 درصد ارز صادراتی شان را برای واردات خود استفاده کنند و برای شرکتهای دارویی که وارداتشان بیش از 30 درصد ارز نیاز دارد هم راهکاری پیش بینی شده است؛ صنفهایی که بیش از 30 درصد نیاز ارزی دارند میتوانند از گروههای دیگر که نیاز کمتری دارند، استفاده کنند تا ارز مورد نیازشان تامین شود؛ این فرایند قرار شد با دخالت وزارت صمت انجام شود و کارگروه خاصی در سازمان توسعه تجارت برای پیگیری این موضوع ایجاد شده است. شما میتوانید درخواست خود را اعلام کنید و سازمان صمت استان در صورت تایید، آن را به ما منعکس نماید تا ما نیز موضوع را به کارگروه منعکس کنیم. این کارگروه، گروههای صادرکننده و وارد کننده را برای مبادله ارز به هم معرفی میکند و این اتفاق مورد تایید بانک مرکزی هم خواهد بود.

• سوال: آیا یک واحد تولیدی صنفی میتواند 30 درصد ارز صادراتی اش را برای واردات مواد اولیه خود استفاده کند؟

دشتدار در پاسخ به این سوال ابراز کرد: صادرکننده ای که تولیدکننده باشد اگر تولیدکننده محسوب شود امکان اینکار را دارد؛ اگر تولیدکننده هستید و اطلاعاتتان به عنوان واحد غیرتولیدی ثبت شده، باید به سازمان صمت مراجعه کرده و راهنمایی بگیرید که چطور میتوان اطلاعات را اصلاح نمود و یا اعتراض خود را ثبت کرد.

امیرفخریان، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت خراسان رضوی نیز در پاسخ به این سوال اظهار کرد: اگر اطلاعات تولیدی در سامانه بهین یاب ثبت شود، مشکلی برای واردات از محل صادرات نخواهید داشت.

• سوال: با توجه به اینکه از هر کشور بیش از 5هزار دلار ارز نمیتوان خارج کرد، چطور میتوان ایفای تعهد داشت؟

دشتدار گفت: خروج ارز به طور نقدی به ندرت انجام میشود و نقل و انتقال باید از طریق صرافی آن کشور صورت گیرد. بانک مرکزی اعلام کرده هر کشوری دسترسی به صرافی ندارد و یا صادرکننده نمیتواند به صرافی اعتماد کند، درخواست نماید تا لیست صرافی های مورد اعتماد ارائه گردد.

• سوال: برگشت ارز به صورت طلا و نقره، صادرکننده را از تعهدات ارزی معاف میکند اما این موضوع معطلی به دنبال دارد و این معطلی مقرون به صرفه نیست؛ آیا برای حذف این زمان راهکاری وجود دارد؟

دشتدار اظهار کرد: در مورد تبادل طلا در قبال صادرات مطلبی ندیده ام و باید پرس و جو کنم.

امیرفخریان نیز تصریح کرد: ثبت سفارش طلا را انجام میدهیم و صادرکنندگان این حوزه از پرداخت مالیات و عوارض معافند اما در بخشنامه بانک مرکزی درباره رفع تعهد ارزی این افراد اشاره ای نشده است.

*تعهد ارزی صادرکنندگان سوخت مرزنشینان

• سوال: آیا سهمیه سوختی که توسط مرزنشینان صادر شده، ملزم به ایفای تعهد ارزی است؟

دشتدار پاسخ داد: کل ترکیبات و کالاهای نفتی مشمول ایفای تعهدند.

• سوال: آیا صادرت خدمات فنی و مهندسی در سال 99 و سالهای قبل نیازی به رفع تعهد ارزی ندارد؟

معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت اذعان کرد: بحث صادرات خدمات فنی و مهندسی در بودجه 99 هم اشاره شده است؛ صادرات این بخش برای پرداخت مالیات نیاز به رفع تعهد ارزی ندارند اما این گروه هم مشمول ایفای تعهدات ارزی اند و امسال قطعا اعمال میشود.

• سوال: آیا پرداخت ارز به صورت نقدی فقط به صرافیها امکان پذیر است یا میتوان آن را به بانک هم ارائه داد؟

دشتدار گفت: بانکها هم به سامانه سنا دسترسی دارند و میتوانند اینکار را انجام دهند.

• سوال: ایفای تعهد بازگشت ارز به عهده مدیرعامل است یا برعهده شرکت؟

دشتدار پاسخ داد: این کار بر عهده دارنده کارت بازرگانی است و کارت بازرگانی به نام مدیرعامل صادر میشود.

ایفای تعهد ارزی ورود موقت

• سوال: ایفای تعهد ارزی کسانی که ورود موقت مواد اولیه انجام داده اند چگونه است؟

معاون دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت در پاسخ به این سوال تاکید کرد: ورود موقت باید با دقت انجام شود و بحث تخصصی گمرکی است؛ قاعدتا واردات مواد اولیه از این طریق امکان پذیر است اما در ایفای تعهدات ارزی مشکل اصلی با افرادی است که در سالهای گذشته ورود موقت کرده و امروز در رفع تعهدات به چالش برخورده اند. هر اختلافی بین میزان صادرات و واردات، مشمول ایفای تعهد است و تا 25 شهریورماه مهلت ایفای تعهدات ورود موقت است و بعد از آن تاریخ، ایفای تعهد باید اینطور باشد که 50 درصد ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما ارائه شود که این میزان برای افرادی که سالهای گذشته ورود موقت کرده و درآمد کمتری داشته اند، شاید عادلانه نباشد و دلیل این مشکل هم این است که دیر به سراغ این موضوع رفته اند اما برای صاردات سال 99 مشکلات کمتری وجود دارد.

امیرفخریان نیز دراینباره اظهار کرد: شرکتهای سرمایه گذار خارجی با هدف صادرات به افغانستان در سالهای اخیر در خراسان رضوی شکل گرفت و ورود موقت را در گذشته انجام داده اند اما اینکه این بخشنامه عطف به ماسبق کرده است، برای شرکتهای این چنینی مشکلاتی را به دنبال داشته و این موضوع باعث دلسردی سرمایه گذاران خارجی میگردد. اگر این موضوع به طور اخص از سوی سازمان توسعه تجارت پیگیری شود، به نتایج بهتری دست می یابیم.

دشتدار در پاسخ به امیرفخریان اظهار کرد: برای بانک مرکزی محرز نمیشود که منشا این ارزها از داخل کشور بوده و یا خارج؛ به همین دلیل بانک مرکزی پرداخت 50 درصد ارز به سامانه نیما را لحاظ کرده که برای اکثر افراد زیان آور است. ما تلاش زیادی کردیم و هم اکنون هم با بانک مرکزی کشمکش هایی داریم اما متاسفانه درخواستمان پذیرفته نمیشود؛ با این حال باز هم پیگیری خواهیم کرد.