خاموشی چراغ گردشگری سلامت

خاموشی چراغ گردشگری سلامت
نویسنده خبر : روابط عمومی تاریخ بارگذاری : سه شنبه ، 31 تير 1399

بررسی آثار شیوع کرونا بر یکی از مهمترین حوزه‌های گردشگری در خراسان رضوی

خاموشی چراغ گردشگری سلامت

به گفته کارشناسان، بیش از 50 درصد از اقتصاد خراسان رضوی مربوط به حوزه خدمات و گردشگری است، بر همین اساس نقش این استان و به ویژه شهر مشهد در جذب گردشگر و زائر در اقتصاد کشور بسیار اثرگذار است و با شیوع کرونا، تاثیرپذیری بخش گردشگری و خدمات در این استان بیش از سایر استان ها بوده است.

با همه گیری این بیماری چالش های مربوط به حوزه گردشگری در ماههای پایانی سال 98 آغاز شد و این وضعیت در اسفند و فروردین ماه به اوج خود رسید و با محدودیتهای ایجاد شده در حوزه حمل و نقل هوایی و ریلی و... گردشگری سلامت بیش از دیگر حوزه های گردشگری در رکود به سر می‌برد؛ برخی کارشناسان معتقدند تا پایان سال 2020 توریست چندانی به ایران سفر نخواهد کرد و این موضوع طبیعتا گردشگری سلامت را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد.

این درحالیست که به گفته فعالان حوزه گردشگری سلامت، ترکیه به عنوان یکی از رقبای اصلی ایران در این صنعت، بیکار ننشسته و پروتکل های بهداشتی و درمانی طراحی کرده است؛ این کشور حتی فراتر رفته و مراکز درمانی و بیمارستانی ویژه در فرودگاه های خود ساخته و به صورت مستقیم بیماران را برای درمان به آن جا منتقل کرده و بعضا بیماران کرونایی را نیز پذیرش می کند. به گفته مژگان ثابت تیموری نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی، «جمعیت ورودی گردشگران سلامت به کشور ترکیه کاهش پیدا کرده اما این کشور در این شرایط اقدامات آینده نگرانه ای را در پیش گرفته است، به طوری که نسبت به احداث بیمارستان های ویژه و تخصصی در حوزه گردشگری سلامت اقدام کردند و علاوه بر این از تبلیغات بین المللی در این حوزه غافل نشدند». ثابت تیموری میگوید: ترکیه از نخستین کشورهایی است که محدودیت های اعمال شده قرنطینه را حذف کرده و علاوه بر خدمات گردشگری سلامت در این مراکز درمانی، خدمات مربوط به درمان کرونا ویروس با اقامت در هتل های 4 ستاره را به گردشگران ارائه می دهد. با این اقدام، در وهله اول تا حدودی هتل ها از شرایط رکود مطلق خارج می شوند و دوم، در کنار ارائه خدمات درمانی جانبی، در قبال درمان کرونا هم از گردشگران سلامت هزینه دریافت می کنند. در واقع کشور ترکیه در شرایط فعلی نسبت به استانداردسازی هتل های خود با نظارت دولتش اقدام کرده است.

آمار گردشگری سلامت خراسان رضوی به صفر رسیده است

خراسان رضوی دارای 13 بیمارستان و 4 مرکز جراحی دارای مجوز پذیرش گردشگر سلامت است و مشهد یکی از قطبهای این صنعت در کشور به شمار میرود اما تا زمانی که این ویروس به طور قطعی ریشه کن نشود، نمی توان به رونق گردشگری سلامت امیدوار بود، چرا که دوام و بقای این صنعت منوط به برقراری پروازهای داخلی و خارجی و از بین رفتن محدودیت های اعمال شده است. این درحالیست که به گفته ابوالفضل مکرمی‌فر مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی، «در سال گذشته قبل از شیوع کرونا، حدود 100 هزار گردشگر خارجی درمان سرپایی شدند و 20 هزار گردشگر سلامت هم عمل جراحی در کلانشهر مشهد انجام دادند. متاسفانه با شیوع کرونا این چرخه متوقف شد، به طوری که به صراحت می توان گفت در شرایط فعلی آمار گردشگر سلامت در حد صفر است».

حسین نیکونام، مدیرعامل و رییس هیات مدیره انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی هم درباره وضعیت فعلی این صنعت به «دنیای اقتصاد» میگوید: در پی شیوع کرونا گردشگران سلامت اجازه تردد نداشتند و در 6 ماه گذشته به ندرت موارد خاص و انگشت شماری از مقامات و دیپلمات های کشورهای افغانستان و عراق برای فرآیند درمانشان مجوز موردی دریافت کرده و به ایران سفر کردند.

نیکونام البته اشاره ای هم به چراغ سبز دولت عراق برای فرستادن گردشگران سلامت به ایران میکند و میگوید: «اخیرا دولت عراق اعلام کرده برای کسانی که در گذشته بیماری صعب العلاج داشتند و از پزشک معالج ایرانی خود بابت ادامه روند درمان نامه دارند، ویزای درمان و خروج از کشور صادر می شود»؛ اما این فرآیند هم چالش های خاص خود را دارد، زیرا دولت عراق بازگشت آنان به وطن شان را منوط به عدم ابتلا به کرونا می داند و حتی در صورت عدم ابتلا، این افراد بایستی 14 روز قرنطینه خانگی باشند.

چالش های پیش روی توریسم درمانی

اما فعالان گردشگری سلامت میگویند محدودیتهای به وجود آمده در این حوزه نباید باعث شود تا مشکلات قبل از شیوع کرونا را نادیده بگیریم و حتی میتوان از شرایط به وجود آمده برای کاهش چالشهای موجود استفاده کرد؛ دی ماه پارسال بود که شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی بررسی مشکلات این حوزه را در دستور کار قرار داد و اتفاقا مصوباتی هم برای تسهیل فعالیت شرکتهای فعال در این حوزه داشت.

به گفته علی اکبر لبافی رئیس دبیرخانه شورای گفتگوی خراسان رضوی، «سال گذشته صاحبان هتل ها و مراکز گردشگری با چالش هایی در حوزه تامین اجتماعی، مالیاتی و ... مواجه بودند که بخش عمده ای از این مشکلات در آن مقطع حل و فصل شد اما در پی شیوع کرونا بخش گردشگری با چالش های جدی تری مواجه شد، به طوری که این مساله غالب فعالیت های حوزه خدمات را در برگرفت». او تاکید میکند: نباید از این مهم غافل شد که صنعت گردشگری می تواند سایر حوزه ها را فعال کند و به لحاظ ارزآوری و تردد مسافر و گردشگر می بایست به آن به طور ویژه نگریست چرا که پایداری بسیاری از بنگاه های اقتصادی منوط به رونق این صنعت است.

لبافی درباره مهمترین مشکلات پیش روی فعالان حوزه گردشگری سلامت میگوید: کشور ما در حوزه گردشگری به طور اعم و گردشگری سلامت به طور اخص با دو مشکل جدی مواجه است، نخست آن که تحریم ها در حوزه حمل و نقل هوایی، جذب توریست و گردشگر را دشوار ساخته است. دوم، محدودیت هایی ناشی از شیوع کرونا است که این مساله نه تنها دامنگیر کشور ما بلکه گریبان گیر کشورهای رقیب در حوزه گردشگری سلامت شده است. با این حال چنین می توان اذعان کرد که کشور ما با محدودیت های مضاعف تری نسبت به کشورهای رقیب در عرصه گردشگری مواجه است. با این حال نباید از این مهم غافل شد که کشور ما به لحاظ درمانی و بهداشتی موقعیت ویژه ای در خاورمیانه دارد.

عدم تعامل بین وزارت میراث فرهنگی و وزارت بهداشت در حوزه گردشگری سلامت

نیکونام، رییس هیات مدیره انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی هم توضیحی درباره مصوبات شورای گفتگو در این حوزه و اقدامات انجام شده پس از آن، میگوید: سال گذشته پیرو جلسه شورای گفت و گو و با دستور مستقیم استاندار خراسان رضوی دو نامه به وزیر میراث فرهنگی و وزیر بهداشت برای همکاری و هماهنگی بیشتر با بخش خصوصی صادر شد که امید می رود به زودی این دو وزارتخانه به تفاهمات لازم دست یابند. آن چه که مسلم است با شیوع کرونا وقفه ای در پیگیری مطالبات و هماهنگی ها صورت گرفت و هر چند این فرآیند کندتر شد اما پیگیری های لازم در حال انجام است.

نیکونام، عدم تعامل سازنده میان وزارت بهداشت و وزارت میراث فرهنگی را مهم ترین چالش صنعت گردشگری سلامت می داند و تصریح میکند: ارتباط بین این دو وزارتخانه به شدت تضعیف شده بود؛ شاهد این مدعا صدور شیوه نامه تسهیل گری از سوی وزارت بهداشت به عنوان آیین نامه ای داخلی بود و موجب انشقاق بین مجموعه بخش خصوصی، شرکت های گردشگری سلامت و بیمارستان های ارائه دهنده خدمات شده بود که متاسفانه این مساله همچنان تداوم دارد و بایستی هر چه سریع تر حل و فصل شود.

مژگان ثابت تیموری، نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق مشهد هم به اقدامات اتاق بازرگانی برای حل مشکلات این حوزه اشاره میکند و میگوید: سال گذشته کمیته ای ذیل کمیسیون گردشگری تشکیل شد و مهمترین مسائل این حوزه در آن کمیته بررسی شد؛ بحث ساماندهی دلال ها و واسطه های گردشگران سلامت و مراکز ارائه دهنده خدمات پزشکی و درمانی یکی از آن مسائل بود؛ در واقع ساماندهی دلالان در این حوزه امری بسیار ضروری بود، چرا که اطلاع دقیقی از آمار ورودی تعداد گردشگران سلامت، نحوه خدمات دهی و میزان ارزآوری آنان در دسترس نبود. علاوه بر این زمانی که گردشگران سلامت خدماتشان را از مجاری قانونی و دارای مجوز دریافت نمی کردند، در صورت بروز هر گونه خطایی، شکایات آنان قابل پیگیری نبود که این مساله لطمات جبران ناپذیری را به زنجیره ورود گردشگری سلامت به کشورمان وارد می کرد. خوشبختانه با تشکیل کمیته مذکور گردشگران ورودی در حوزه سلامت ثبت نام می شوند و تمامی اقدامات آنان قابل پیگیری و رصد است. هر چند که مسلم است دلالان حوزه گردشگری سلامت تخصص لازم در این حوزه را ندارند اما اگر به آن ها آموزش صحیح و با مجوز لازم ارائه شود، این مهم می تواند فضای گردشگری سلامت را تسهیل کند.

ثابت تیموری ادامه می دهد: فرآیند ارائه مجوز به دفاتر خدمات مسافرتی با هدف ارائه خدمات در طول سفر گردشگران سلامت از دیگر موارد زمان بر بود، چرا که از یکسو باید مجوز از وزارت بهداشت و از سوی دیگر از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری دریافت می شد که در حال حاضر با تشکیل این کمیته، این فرآیند تسهیل شده است. همچنین با شکل گیری این کمیته، فرآیند اخذ مجوز ارائه خدمات به گرشگران سلامت به بیمارستان ها و کلینیک های تخصصی تسهیل شده است.

برنامه ریزی برای جذب تعداد محدودی توریسم سلامت در چارچوبی خاص

نیکونام، مدیرعامل انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی هم نقبی به فعالیتهای این انجمن در این مدت میزند و میگوید: طی 5 -6 ماه گذشته شرکت های فعال در حوزه گردشگری سلامت را مجاب کردیم تا در فضای مجازی فعالیت شان را گسترش دهند و در همین راستا دوره های آموزشی برای آن ها تدارک دیده شده است، چرا که فضای مجازی یکی از ورودی های اصلی گردشگری سلامت در تمامی کشورهای دنیا است. لذا قاعدتا پس از بازگشایی مرزها، براساس پروتکلی که به پیشنهاد انجمن حرفه ای گردشگری سلامت خراسان و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی، اداره کل میراث فرهنگی، وزارت امور خارجه و اداره اتباع طراحی شد و مورد قبول و حمایت استانداری قرار گرفت، گردشگران سلامت را پذیرش خواهیم کرد. وی تصریح می کند: ما پیشنهادات مان را به وزارت امور خارجه ارائه کردیم تا در صورت امکان و به صورت محدود در یک پروسه 3 الی 6 ماهه تعداد محدودی از بیماران گردشگری در چارچوبی خاص وارد ایران شوند تا در صورت موفقیت این روند، تعداد گردشگران سلامت افزایش یابد.

نیکونام می افزاید: به منظور مدیریت ورود گردشگران سلامت خارجی و به ویژه ورود گردشگران سلامت از کشور افغانستان پرتالی را طراحی کردیم که فرآیند ورود گردشگران سلامت افغانستانی را از زمان ورود و خروج، طول دوره درمان و... مشخص می کند که این پرتال مورد تایید وزارت امور خارجه و میراث فرهنگی قرار گرفته و مراحل تست آن در حال انجام است و طی ماه های اخیر از این پرتال رونمایی خواهد شد.

مکرمی فر، مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی هم با تاکید بر اهمیت وجود تشکل در حوزه گردشگری سلامت میگوید: خوشبختانه امروز تشکل گردشگری سلامت با هدف جلوگیری از فعالیت دلال ها و واسطه ها به وجود آمده و توانسته ساماندهی عمیقی را در راستای اهداف گردشگری سلامت ترسیم کند و آموزش در حوزه گردشگری سلامت را در دستور کار قرار دهد که این اقدام با استقبال خوبی همراه بود و امید می رود این روند در دوران پساکرونا تداوم یابد.

ثابت تیموری، نایب رییس کمیسیون گردشگری اتاق مشهد هم بر لزوم نظارت و کارشناسی های لازم از سوی انجمن یا جامعه گردشگری سلامت بر مجموعه های فعال در این حوزه تاکید و اظهار میکند: بایستی در بحث نظارت ورود جدی تری پیدا کرد. بر همین اساس، پیشنهاد می شود دو ناظر کارشناس و متخصص در حوزه های بهداشت و درمان و گردشگری براساس استانداردهای تدوین شده بر این مراکز نظارت کنند. هر چند که استانداردهایی برای صنعت گردشگری سلامت در عرصه بین المللی وجود دارد اما بایستی استانداردهایی را نیز در سطح ملی تعریف کنیم تا خدمات ارائه شده پایین تر از حداقل استانداردهای تدوین شده ارائه نشود.

دنیای اقتصاد

 

دانلود اپلیکیشن اتاق بازرگانی