ضرورت استقرار مدیریت واحد مرزی با هدف گره‌گشایی از مشکلات موجود در مسیر تجارت کشور

در نشست تخصصی مشکلات مرزی خراسان رضوی تاکید شد:

ضرورت استقرار مدیریت واحد مرزی با هدف گره‌گشایی از مشکلات موجود در مسیر تجارت کشور

نشستی تخصصی به منظور بررسی مشکلات مرزی استان خراسان رضوی با کشورهای همجوار با حضور نمایندگان تشکل‌های مرتبط در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ محمود سیادت، نایب رئیس اتاق خراسان رضوی و رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان (شعبه مشهد) در این جلسه بیان کرد: دو کشور ایران و افغانستان به برکت پیوندهای فرهنگی و زبانی، زمینه های فراوانی برای تعامل و ارتباط در اختیار دارند و همین بسترها نیز باعث شده تا روابط اقتصادی دو کشور، در گذر ایام رو به توسعه بگذارد.

وی به اهمیت استراتژیک گمرک دوغارون به عنوان گذرگاه ترانزیت و صادرات استان اشاره و تاکید کرد: مشکلات کهنه و ریشه‌داری در این منطقه وجود دارد که به رغم پیگیری های مستمر در سال های گذشته و طرح در مجامع مختلف، به قوت خود باقی هستند و فرصت های رشد تجارت کشورمان را در این بزنگاه سخت تحریم ها کاهش می دهند.

سیادت تاکید کرد: پیوندهای موجود و روابط فرهنگی و اقتصادی دو کشور اقتضا می کند تا از ظرفیت این مرز برای دو کشور بهره بگیریم. بخش عمده ترانزیت و صادرات استان از این مرز انجام می گیرد و پرداختن به آن برای ما حائز اهمیت است. رابطه ما با افغانستان، شامل یک مجموعه بزرگ از اقتضائات می شود.

وی متذکر شد: همه عناصر مرتبط با این بحث، واقف و معترف بر این مسئله هستند که مرز دوغارون به لحاظ زیرساخت مناسب نبوده و اگرچه در مرزهای ماهیرود و میلک نیز مشکلات بعضا مشابهی وجود دارد، اما در دوغارون با توجه به وجود عنوان «منطقه ویژه اقتصادی»، انتظار می رود که ظرفیت های موجود و منابع درآمدی، به کمک توسعه و حل مشکلات آن بیایند. 

او فقدان مدیریت واحد مرزی، انحصارگرایی در بعضی امتیازات این منطقه، عدم هماهنگی بخش های مختلف و مرتبط و... را عامل بروز مشکلات موجود برشمرد و متذکر شد: تلاش پارلمان بخش خصوصی استان، اتاق مشترک ایران و افغانستان، کمیسیون حمل و نقل اتاق مشهد و انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی، بررسی تحلیلی و ریشه ای مشکلات، ارائه پیشنهادات اجرایی و پیگیری موثر برای حل آن ها خواهد بود اما قطعا، بدون همگرایی و همراهی نهادهای متولی و نظارتی، گرهی گشوده نخواهد شد.

احمد زمانیان، رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق مشهد نیز متذکر شد: به باور ما، منطقه ویژه اقتصادی دوغارون ظرفیتی ناب برای سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید اما به دلیل ضعف زیرساختی، انحصارگرایی و عدم معرفی ظرفیت‌های آن، این فرصت مهم برای اشتغال و سرمایه‌گذاری در منطقه، مورد غفلت قرار گرفته است.

وی به صف های طویل کامیون ها و ناوگان حمل و نقل صادراتی و ترانزیتی به عنوان یک مشکل قدیمی در این مرز اشاره و عنوان کرد: به دفعات اعلام شده که نزولات جوی و حتی مشکلات کوچک و خرد دیگر، به سادگی مدیریت عبور ماشین های ترانزیتی و تجاری از این مرز را با مشکل و معطلی های طولانی مواجه می کنند.

رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی، وجود تصمیم گیران متعدد در این مرز و عدم همگرایی آن ها را یک مشکل عمده برای این منطقه برشمرد و خاطر نشان کرد: در این راستا، این انجمن با مشارکت اتاق مشهد، پژوهشی را در راستای احصاء مهم ترین مشکلات این منطقه، به سرانجام رساند. در این رابطه دیدگاه گروهی از کارشناسان و صاحبنظران برای علت‌یابی و چاره جویی از این مشکلات اخذ و جمع بندی شد. در تلاش هستیم تا این پژوهش را با نگاهی تخصصی تر، ادامه دهیم.

محمود امتی، مسئول نظارت راهبردی کمیسیون‌های اتاق مشهد نیز در این جلسه به تشریح جزئیات این پژوهش و نتایج حاصله از آن پرداخت و متذکر شد: فقدان یا عدم اجرای طرح جامع و برنامه ای مدون برای این منطقه، نبود یک مدیریت واحد مرزی، مشکلات زیرساختی و مدیریتی در منطقه ویژه دوغارون، عدم حضور، نظارت و استقرار سازمان راهداری و  حمل و نقل جاده ای در منطقه برای انجام بعضی کنترل ها و... از جمله مشکلات احصائی هستند.

وی نقبی به بعضی از مشکلات موجود در منطقه ویژه دوغارون زد و عنوان کرد: فقدان فضای رقابتی برای حضور گسترده تشکل ها،سرمایه گذاران و شرکت ها منجر به رشد رانت شده است. به موارد مذکور، شلوغی و گره ترافیکی در منطقه ویژه، عدم نظارت کافی و... را نیز بیافزایید که به تشریح در گزارش مذکور آمده اند در بازارچه مرزی نیز با مشکلاتی مشابه به واسطه ضعف نظارت ها مواجه هستیم.

نایب رئیس هیات مدیره انجمن شرکت های حمل ونقل بین المللی خراسان، تاکید کرد: رمزگشایی از عمده‌ترین دلایل مزمن شدن چالش ها و مشکلات موجود در این منطقه نیازمند بررسی‌های عمیق و بازنگری در زیرساخت های موجود و چه بسا بازتعریف در ساختارها است.

وی خاطر نشان کرد: پیشنهاداتی اصلاحی در این باب ارائه شد که از جمله آن ضرورت ایجاد یک پارکینگ با ویژگی های یک مجموعه بین المللی در این منطقه بود.  

مجید محمدنژاد رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان نیز در این جلسه به تشریح شرایط موجود در مرزهای مشترک این دو کشور و وضعیت تجارت در شرایط شیوع کرونا پرداخت و توضیح داد: معتقدیم که تشکل های اقتصادی می توانند در احصاء، پیگیری و مطالبه گری برای حل مشکلات مرزی، نقش ارزشمندی را ایفا کنند.

وی ادامه داد: بپذیریم که امروز بخش های مختلفی با مقوله فساد و مبارزه با آن دست به گریبان هستند. تا این پدیده مخرب ریشه کن نشود، هر اقدام و طرحی ناکارآمد خواهد بود و مشکلات موجود در مرزهای ما نیز از همین جنس است.

این عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد خاطر نشان کرد: حل مشکلات تجارت و صادرات در مرزهای کشورمان، به نسخه های اختصاصی برای هر مرز (بنا به اقتضائات آن) نیاز دارد. در بحث ترکمنستان، مشکلات عمدتا بر تنیده شدن مسائل سیاسی با رویه های عادی گمرکی و اجرایی مرتبط است و در این باب باید رایزنی های دیپلماتیک انجام بگیرد تا هر بهانه سیاسی به بروز چالش برای فعالان اقتصادی و صادرکنندگان در مرزها منجر نشود و مسیر تجارت و حمل کالا به آسیای میانه، متوقف نگردد.

اما علی کبیر، دبیر اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در جمع بندی مباحث مطروحه بیان کرد: مشکلات این منطقه و مرز آن به دفعات در کمیسیون های تخصصی، شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی و نشست های کارشناسی اتاق مشهد مورد بحث و بررسی قرار گرفته و اراده ای بزرگ برای گره گشایی از این مشکلات نیاز است.

وی ادامه داد: مقرر است تا ریاست اتاق ایران در جلسه ای با معاون اول رئیس جمهور، مسائل عمومی مرزها را مورد بررسی قرار دهد. طبیعتا گره گشایی از مشکلات مرزها، نیاز به بررسی تخصصی برای هر کدام از آن ها دارد و یکی مسائل موجود نیز بحث منطقه ویژه دوغارون خواهد بود. تاکید ما نیز بر ارائه یک دیدگاه کارشناسی از زاویه دید بخش خصوصی، به مقامات عالی اجرایی است.