سال ۹۸ سال خوبی برای صنعت ضعیف گردشگری و سایر صنایع نبود، سال با سیل و زلزله آغاز شد و در کنار حوادث مختلف، در نهایت با شیوع کرونا آب پاکی روی فعالیت تمام صنایع ریخته شد. تمام دنیا درگیر این ویروس است و آسیب‌های شدیدی متوجه آنها شده، در این بین بیشترین آسیب به صنعت گردشگری وارد شد، که به‌طور جدی تحت‌تاثیر قرار گرفته و در بسیاری از موارد به ورشکستگی و تعدیل نیرو منجر شد. حال این سوال مطرح است که در دوران پسا کرونا این بحران را چطور مدیریت کنیم. با توجه به وضعیت حال حاضر، راهکارهایی در دست بررسی است. در شرایط بحران کرونا، مسافری وجود ندارد و عملا آژانس‌ها، هتل‌ها و بوم‌گردی‌ها در چند ماه گذشته، تعطیل بودند.

این اتفاق، می‌توانست بهترین فرصت برای تولید محتوا برای سایت‌ها و همچنین بازیابی ذی‌نفعان گردشگری باشد، برای اینکه بدانند به چه سمتی می‌روند و بعد از کرونا، با شکل جدید وارد این عرصه شوند. درحال‌حاضر افرادی موفق بودند که به‌صورت استارت‌آپ‌های بی‌نام و نشان وارد شدند، اما بازار را در دست گرفتند. سنتی بودن مدیریت و کسب‌وکار در آینده‌ای نه چندان دور ضربه شدیدی به صنعت گردشگری وارد خواهد کرد.  درحال‌حاضر این بحران بهترین فرصت است که ذی‌نفعان گردشگری، اطلاعات و سایت‌های خود را به روز کنند، محتوای مرتبط بگذارند و کاملا حرفه‌ای عمل کنند تا بتوانند بازارهای داخلی و خارجی را جذب کنند و با جذب توریست، سهم بیشتری از بازار را در اختیار داشته باشند.   یکی از اتفاقات خوبی که امید است برای صنعت گردشگری رقم بخورد، ایجاد فدراسیون گردشگری در اتاق بازرگانی است. با تشکیل و ایجاد فدراسیون گردشگری در اتاق بازرگانی ایران، می‌توان با یک صدای واحد و یک کاسه کردن قدرت، تمامی ذی‌نفعان گردشگری را جمع کرد. با توجه به بحران کرونا و اتفاقاتی که در صنعت گردشگری افتاد، دولت از این صنعت حمایت چندانی نکرد. چراکه تا الان هیچ اعتقادی به گردشگری نداشتند و انگار گردشگری را مثل سم می‌دیدند و احساس می‌کردند گردشگر برای ایران خطر دارد. اما شک نکنید، با توجه به وضعیتی که کشور عزیزمان ایران دارد، این امر به این معنی نیست که گردشگری حلال مشکلات اقتصاد ایران است، اما از منظر ارز آوری و اشتغال زایی می‌تواند به‌عنوان یک صنعت پاک و بدون دود  عمل کرده و میلیون‌ها فرصت شغلی فراهم آورد.

با توجه به تحریم‎ها و کاهش فروش نفت، بیش از پیش به چنین صنعتی نیازمندیم. همچنین اگر اوضاع به همین منوال ادامه پیدا کند، این صنعت لطمه شدیدی خواهد دید. بنابراین با ایجاد فدراسیون گردشگری در اتاق بازرگانی ایران می‌توان بعضی از روابط بین‌المللی را که به صنعت گردشگری ارتباط دارد، ارتقا داد. در کنار ایجاد فدراسیون گردشگری کشور، می‌توان به فکر تاسیس صندوق حمایت از گردشگری نیز بود. با ایجاد صندوق گردشگری، تمامی ذی‌نفعان گردشگری در این صندوق، سهامدار خواهند بود و در وضعیت‌های مشابه، می‌توان به ذی‌نفعان گردشگری کمک کرد و از حمایت‌های دولت در بحران‌ها بی‌نیاز شد.  در روز‌های گذشته دولت از پرداخت وام ۱۲ درصدی به ازای هر کارمند به دفاتر مسافرتی خبر داد، اما تاکنون اطلاعی از پرداخت وام‌ها نرسیده و زمان پرداخت آن مشخص نیست. نکته جالب، تعلق نگرفتن وام به کارمندانی است که به‌خاطر این وضعیت کرونایی اخراج شده‌اند؛ درحالی‌که سایر کشورها تسهیلات بدون بهره و بلاعوض به صنعت گردشگری اختصاص داده‌اند.

متاسفانه ابتدا درباره دفاتر مسافرتی شتاب زده و بدون هیچ‌گونه کارشناسی تصمیم‌گیری شد. بر این مبنا اعلام کردند، افرادی که از این دفاتر تور، بلیت یا رزرو هتل داشته‌اند می‌توانند قرارداد خود را کنسل کرده و مبالغ را دریافت کنند، درحالی‌که در ازای تورهای خریداری شده، ایرلاین‌ها و شرکت‌های هواپیمایی، پولی به دفاتر گردشگری و خدمات مسافرتی عودت نداده‌اند.

پیشنهاد کمیسیون گردشگری، به تعویق انداختن سفر و مدارا کردن با آژانس‌ها بود که به‌طور شدید تحت‌تاثیر کرونا قرار گرفتند؛ مبلغی که آژانس‌ها از مسافر دریافت کرده بودند، هزینه‌های جاری دفاتر، حقوق پرسنل و پیش پرداخت رزروهای هتل‌های داخلی و خارجی را تامین می‌کرد. از این رو متاسفانه با وضعیت به‌وجود آمده و صدور بیانیه از جانب وزارتخانه و معاونت گردشگری مبنی بر دریافت وجوه توسط مردم، خساراتی متوجه این دفاتر شد. وزارت گردشگری پس از گذشت زمان، اعلام کرد که سفرها به تعویق بیفتد، البته این موضوع نوش‌دارو پس از مرگ سهراب بود؛ زیرا باتوجه به اعلام قبلی، مردم برای دریافت وجوه خود به دفاتر مراجعه کرده بودند، در نهایت این وضعیت منجر به ورشکستگی آژانس‌های مسافرتی شد، زیرا توان پاسخگویی به مردم را نداشتند. درحال‌حاضر هتل‌ها، آژانس‌ها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی به علت عدم پرداخت قبوض، تلفن‌هایشان قطع شده و اخطار برق و گاز و آب برایشان آمده است. قرار بود چک‌ها برگشت نخورند اما برگشت خوردند چون هیچ قانونی نبود که بانک بخواهد از آن حمایت کند و خیلی راحت چک‌ها را برگشت زدند و اتفاق‌ عجیب دیگر، بحث مالیات و ارزش افزوده است که دولت قرار بود کمک کند که هیچ تصمیمی تا کنون در این خصوص گرفته نشده است. درخصوص تامین‌اجتماعی هم به همین صورت بود. آسیبی که به صنعت گردشگری وارد شده به راحتی و در زمان کوتاه قابل جبران نیست. لازم است دولت و وزارت گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی از دفاتر مسافرتی حمایت کنند، اما موضوع اساسی این است که دولت پولی برای پرداخت ندارد و باتوجه به تحریم‌های ظالمانه موفق به جبران هزینه‌ها نبوده و کند پیش می‌رود.

متاسفانه به دلیل حمایت کمی که از طرف دولت از وزارت تازه تاسیس گردشگری صورت می‌گیرد، این وزارتخانه دارای توان لازم برای ارائه خدمات به ذی‌نفعان خود نیست و به همین دلیل نارضایتی ایجاد می‌شود. امیدواریم با ایجاد فدراسیون گردشگری و در کنار آن ایجاد صندوق حمایت از گردشگری، بتوان از حقوق این صنعت و ذی‌نفعان آن حمایت کرد تا در صورت وجود بحرانی مانند کرونا، این صنعت دچار مشکل نشود.