در سمینار آموزشی «کارنه‌تیر؛ سند فرصت یا تهدید؟» مطرح شد: غفلت از ظرفیت‌های حمل و نقل و ترانزیت در توسعه اقتصادی کشور

در سمینار آموزشی «کارنه‌تیر؛ سند فرصت یا تهدید؟» مطرح شد:

غفلت از ظرفیت‌های حمل و نقل و ترانزیت در توسعه اقتصادی کشور

 

 

«کارنه‌تیر؛ سند فرصت یا تهدید؟» عنوان سمینار آموزشی یک‌روزه‌ای بود که به میزبانی اتاق بازرگانی خراسان رضوی و با حضور فعالان صنعت حمل و نقل، در هتل پارس مشهد برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، علیرضا اشرف دبيركل اتاق بازرگانی ایران، در این مراسم، با ذکر این توضیح  که کارنه تیر موافقتنامه‌ای بین‌المللی برای تسریع در ترابری و عبور کالا از کشور ثالث جهت رسیدن به مقصد است، بیان کرد: ایران به کنوانسیون های متعددی پیوسته که بسیاری از آن ها عملیاتی نشده اند. در این میان، ما در زمره پیشتازان ورود به توافق نامه کارنه تیر بودیم، پیمانی که می تواند بر بخش حمل و نقل کشور تاثیر بسزایی داشته  باشد و به عاملی برای توسعه تبدیل شود.

وی به اهمیت و جایگاه حمل و نقل در اسناد بالادستی اشاره کرد و یادآور شد: تحقق توسعه در این بخش مستلزم شناسایی سازوکارهای رشد و استفاده از آخرین دستاوردهای دنیا در این حوزه است. تبعا یکی از گام های موثر نیز، شناسایی چالش ها می باشد.

وی با اشاره به ورود شرکت های حمل و نقل خارجی به ایران، حضور آن ها را در بعضی حوزه ها پررنگ تر از شرکت های داخلی دانست و عنوان کرد: باید بررسی شود که چه عواملی باعث می شوند تا این شرکت ها سهم بیشتری از این بخش در مقایسه با شرکت های داخلی داشته باشند.

وی ادامه داد:قدمت حمل و نقل زمینی ایران، بیشتر از بسیاری کشورهاست اما با وجود این تجربه، در مسیر توسعه این بخش، اقدامات لازم انجام نگرفته است و همین امر ما را در عرصه رقابت با دیگر کشورها، به مشکل دچار کرده است. نمونه این بحث را می‌توان در موضوع تنش روابط قطر با کشورهای عربی دید. در آن برهه فرصت طلایی برای ایران در حوزه حمل و نقل فراهم شد اما نبود زیرساخت‌ها باعث گردید تا رقبای ما نظیر ترکیه، با وجود فاصله مرزی قابل تامل، در این بخش گوی سبقت را از ما بربایند. اینجا دیگر صرفا بخش خصوصی نمی‌تواند نقش‌آفرینی کند، بلکه حمایت و تدبیر دولتی نیز نیاز است.

*تعدد تشکل‌های حمل و نقل؛ همگرایی در این بخش را با مشکل مواجه کرده است

وی یکی از مشکلات عمده در حوزه حمل و نقل تجاری را تعدد تشکل‌های بخش خصوصی مرتبط دانست و عنوان کرد: در اتاق ایران، بیشترین تعداد تشکل‌ها متعلق به بخش حمل و نقل است. این موضوع باعث شده تا ما در این بخش هم‌صدایی کافی نداشته و نهایتا در رویکردها و اقدامات نیز به نوعی تشتت دچار باشیم. به نظر می‌رسد بخش خصوصی فعال در این حوزه، برای کسب نتیجه بهتر، باید در اندیشه همگرایی و ایجاد تشکلی واحد و فراگیر باشد.

اشرف در ادامه بر ضرورت توجه به ظرفیت کریدور شمال-جنوب تاکید کرد و توضیح داد: این کریدور به واسطه موقعیت استراتژیک آن مورد توجه کشورهای بزرگ جهان است. موقعیت مناسب ریلی و جاده‌ای و دسترسی ایران به سواحل خلیج فارس، دریای عمان، دریای مکران، سواحل دریای خزر، فرصت مناسبی را برای کشورمان فراهم آورده است و گفته می‌شود که ظرفیت حمل 35میلیون تن کالا در این کریدور وجود دارد.

وی ادامه داد: بخش‌های خصوصی و دولتی باید با مشارکت یکدیگر، این بستر را فعال نمایند.

وی با انتقاد از ناوگان فرسوده حمل و نقل تجاری کشورمان، کوتاهی در امر نوسازی آن را یک ضعف مهم برشمرد و عنوان کرد:هیچ کشوری توسعه پیدا نمی‌کند مگر آنکه در عرصه رقابت جهانی بتواند کالای خود را بهتر، سریع‌تر، آسان‌تر و سالم‌تر منتقل نماید.

*تاثیر حمل و نقل بر ساختار تولید واشتغال

حسین محمودی خراسانی، نایب رئیس  اول اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در بخش دیگری از این مراسم عنوان کرد:امروزه حمل و نقل یکی از اجزای مهم اقتصاد ملی به شمار می‌آید و به دلیل داشتن نقشی زیربنایی، تاثیر فراوانی بر فرآیند رشد اقتصادی کشور دارد.

وی اذعان کرد: این بخش در بازه‌های مختلف زمانی، تاثیرات کوتاه یا بلندمدتی بر ساختار تولید، اشتغال و سایر شاخص‌های اقتصادی دارد ومجموعه فعالیت‌های اقتصادیکشور را متاثر از خویش می‌سازد.

وی ادامه داد: ارائه خدمات حمل و نقل و ترانزیتی، مستلزم برخورداری از امکانات متعددی است که کشورمان را در عرصه تجارت بین‌المللی توسعه می‌بخشند. موقعیت جغرافیایی مناسب، واقع شدن در مجارت کشورهای محصور در خشکی و از طرفی دسترسی کشور به آب‌های آزاد بین‌المللی و... بعضی از این ظرفیت‌های شاخص هستند که با بهره‌گیری مناسب از آن‌ها در این بخش می‌توان بیشترین منافع را کسب نمود.

محمودی یادآور شد: بنابراین، بخش حمل و نقل را می‌توان به مثابه شریانی توصیف کرد که سایر اجزای خدماتی- بازرگانی، صنعتی و کشاورزی را در دو سطح ملی و بین‌المللی بهم پیوند می‌دهد.

وی تحولات سیاسی و دیپلماتیک پسابرجام اشاره کرد و افزود:خوشبختانه پس از توافقات برجام و رفع نسبی تحریم‌ها، زمینه‌های تقویت، نوسازی و توسعه بخش‌های مختلف حمل و نقل مهیا شده است و دولت باید اهتمام ویژه‌ای نسبت به نوسازی این ناوگان داشته باشد.

نایب رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی در ادامه گوشه‌چشمی داشت به توافقات بین‌المللی در عرصه حمل و نقل تجاری و عنوان کرد: یکی از اقدامات سازمان‌های جهانی، تسهیل تجارت میان کشورهای مختلف است و در همین رابطه کنوانسیون‌‌های متعددی تعریف شده‌اند که نقش تسهیل‌کنندگی دارند. کنوانسیون «کارنه‌تیر» تحت عنوان کنوانسیون گمرکی سازمان ملل متحد، در رابطه با حمل و نقل بین‌المللی کالا، تحت پوشش کارنه‌تیر، از جمله مهم‌ترین و جامع‌ترین مقررات گمرکی در سیستم ترانزیتی جاده‌ای است که ناظر بر روابط حمل‌کننده، گمرک و موسسات ضامن است که در ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی عهده‌دار نقش ضامن می‌باشد.

وی تاکید کرد: این کنوانسیون‌ها همانگونه که در اهداف آن‌‌ها نهفته است، در کنار اِعمال کنترل‌ها و نظارت‌های لازم به عنوان یک فرصت در تسهیل تجارت خارجی مدنظر می‌باشند و هدف این سمینار نیز تبیین رویکردهای «کارنه‌تیر» برای فعالان حوزه حمل و نقل است.

وی خاطر نشان کرد: خراسان رضوی با توجه به وجود مراکز معدنی، صنایع تولیدی توانمند و همچنین قرار گرفتن در مسیر ترانزیت کالا از آب‌های آزاد به کشورهای شمالی و شرقی ایران؛ به دروازه تجارت و ترانزیت آسیای میانه و افغانستان تبدیل شده است و همه این فرصت‌ها باید غنیمت دانسته شوند.

وی ابراز امیدواری کرد: با رفع برخی تنگناها و تامین نیازهای شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی استان و تامین زیرساخت‌ها، می‌توانیم شاهد شکوفایی این بخش از اقتصاد باشیم.

*از ضعف آموزش و فرسودگی ناوگان حمل و نقل، رنج می‌بریم

حسن ضیائی مدیر امور کارنه‌تیر اتاق بازرگانی ایران نیز در سخنانی با بیان اینکه «کارنه‌تیر؛ سند فرصت یا تهدید؟»، دومین سمینار آموزشی است که با این محور از سوی اتاق برگزار می‌شود، عنوان کرد: اولین سمیناری که با این محور، بهمن ماه سال گذشته در تهران برگزار شد، مورد استقبال خوبی قرار گرفت و نظر به درخواست اتاق خراسان رضوی ، دومین دوره آن را در مشهد برگزار نمودیم.

 

وی هدف برگزاری این سمینار آموزشی را آشنایی مدیران و دست‌اندرکاران بخش حمل و نقل با مقوله کنوانسیون تیر و آخرین تغییرات و تحولات در سیستم حمل‌ونقل کشور عنوان کرد و افزود: هیچ اقتصادی نیست که حمل‌ونقل عامل تعیین‌کننده در رشد تولید ناخالص و افزایش سرانه ملی می‌باشد و نقش مهمی را در رونق بازار کسب و کار، اشتغال‌زایی و همچنین بازی‌های سیاسی دارد.

وی یکنواخت‌سازی کنترل‌های گمرکی، تطبیق‌پذیری با استانداردهای جهانی، آموزش و پیوستن به کنوانسیون‌های مرتبط را از اهم اقداماتی برشمرد که باید در جهت توسعه حمل و نقل تجاری در کشورمان دنبال شود.

ضیائی اذعان کرد: تاکنون نتوانسته‌ایم، آن‌گونه که شایسته است از موقعیت استثنایی کشور در حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت بهره بگیریم درحالی‌که استفاده مطلوب از این فرصت می‌توانست بسیاری از چالش‌ها و خلاء‌های اقتصادی کشور را حل کرده و به ایجاد اشتغال در کشور کمک نماید.

وی اذعان کرد: نیروی جوان جویای کار، می‌تواند از بستر اشتغال خوبی در حوزه حمل و نقل تجاری بهره بگیرد.

مدیر امور کارنه‌تیر اتاق بازرگانی ایران حضور کمرنگ بخش دولتی در کمیسیون‌های مرتبط حمل‌ونقلی و گمرکی سازمان ملل و مشارکت ضعیف بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین‌المللی را از مهم‌ترین چالش‌های حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی عنوان کرد و افزود: به موارد اشاره شده، عدم فرهنگ‌سازی و آموزش حرفه‌ای، عدم اصلاح مقررات بر مبنای الگوهای جهانی، عدم انتقال دانش و تربیت نیرو، فعالیت‌های جزیره‌ای و تعصب‌های بازدارنده و سازمان محور را نیز بیافزایید.

وی ادامه داد: متاسفانه از خلاء بزرگی در بخش آموزش رنج می‌بریم و رانندگان فعال در این حوزه باید آموزش‌ها و نکات به روز را دریافت کنند چرا که آن‌ها در خط مقدم این تعاملات هستند. از سوی دیگر، باید ضمن تلاش برای نوسازی ناوگان حمل و نقل تجاری، در امر تربیت نیروهای جوان نیز در این حوزه، بکوشیم.

*عقب ماندن ایران از عضویت در کنوانسیون های بین‌المللی حمل‌ونقل و گمرک در دنیا

ضیائی در بخش دیگری از سخنانش پیرامون حضور ایران در کنوانسیون‌های بین‌المللی حمل‌ونقل گفت: 56 کنوانسیون بین‌المللی حمل‌ونقل و گمرک در دنیا وجود دارد اما ایران تنها به 10 کنوانسیون پیوسته، درصورتی‌که بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه در این زمینه فعال‌تر بوده‌اند که نظیر آن‌ها کشور ترکیه است که عضو 25 کنوانسیون بین‌المللی می‌باشد و کشورهای کوچک‌تر و کم‌بنیه اقتصادی در منطقه همچون آذربایجان و قزاقستان و قرقیزستان نیز سهم بیشتری از ایران در عضویت در کنوانسیون‌های بین‌المللی دارند.

وی با تأکید بر اهمیت الحاق به کنوانسیون ATA و کنوانسیون استانبول، گفت: این کنوانسیون‌ها نقطه عطفی برای بازرگانی و بازاریابی و امور نمایشگاه‌ها برای بخش خصوصی هستند.

مدیر امور کارنه‌تیر اتاق ایران افزود: کنوانسیون تیر مهم‌ترین کنوانسیون حمل‌ونقل جهان به دلیل ایجاد امنیت در عملیات حمل‌ونقل برای تمامی ذی‌نفعان است و باعث کاهش هزینه‌ها و بالا بردن سرعت عملیات می‌شود. به همین دلیل برای رونق حمل‌ونقل و رقابت در بازار منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای باید به کارنه‌تیر بیش از گذشته توجه شود.