افزایش فشار مالیاتی بر تولید؟

 

 

افزایش فشار مالیاتی بر تولید؟

 

دنیای اقتصاد، فاطمه رافع- رشد 8.7 درصدی درآمدهای مالیاتی خراسان رضوی در بودجه سال آینده خبری بود که سیدکامل تقوی‌نژاد، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در آخرین روز کاری هفتة گذشته در جلسة شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان مطرح کرد؛ اگرچه میزان رشد درآمدهای مالیاتی در خراسان رضوی 1.3 درصد از میانگین 10 درصدی این رقم در سطح کشور کمتر است، اما به اعتقاد فعالان بخش خصوصی با توجه به مشکلات اقتصادی و رکود موجود این میزان افزایش درآمدهای مالیاتی به بخش تولید فشار مضاعفی وارد و نفسهای به شماره افتادة این شریان حیاتی کشور را بیش از پیش تنگ خواهد کرد.

البته تقوی‌نژاد این وعده را هم داد که در قالب طرح جامع مالیاتی به مؤدیان مالیاتی فشار زیادی وارد نشود و سازمان امور مالیاتی به دنبال شناسایی فراریان مالیاتی و اخذ مالیات از آنهاست و به گفتة وی در همین راستا 300 هزار واحدی که مالیات پرداخت نمی‎کردند، شناسایی شدند با این وجود فعالان بخش خصوصی بر این باورند سازمان امور مالیاتی علیرغم وعده‎های پیشین در این زمینه چندان موفق نبوده است؛ حال باید دید تا چه اندازه می‎توان به وعدة رئیس سازمان امور مالیاتی کشور جامة عمل پوشاند و عملکرد این سازمان در زمینة برقراری عدالت مالیاتی تا چه اندازه موفقیت‎آمیز خواهد بود.

افزایش غیرمنطقی هزینه برای واحدهای تولیدی

عضو هیئت رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی در گفتگو با «دنیای اقتصاد» اظهار می‌کند: یکی از راههای تحقق کاهش وابستگی بودجه به درآمد نفت، افزایش درآمدهای مالیاتی خواهد بود بنابراین اصل افزایش درآمد مالیاتی تا حدود زیادی منطقی است به شرط این که این افزایش درآمد مالیاتی از منابع درآمدی جدید حاصل شود از جمله اخذ مالیات از مالیات‌گریزان یا اخذ مالیات از اشخاص حقیقی و حقوقی که کتمان درآمد داشته‎اند یا از صنوف و واحدهای تجاری و مستغلات که تاکنون مالیات پرداخت نمی‎کرده‎اند در حالی که مشمول مالیات بوده‎اند یا افزایش مالیات بر درآمدهای دیگر غیر از درآمدهای واحدهای صنعتی مانند واحدهای معاف از مالیات که خود می‏تواند افزایش قابل توجهی برای درآمدهای مالیاتی باشد.

فرامرز مرادی با اشاره به این که مشکل نقدینگی بیشتر واحدهای تولیدی و بخش خصوصی علیرغم تلاش سازمانها و نهادهای مرتبط تاکنون مرتفع نشده و همچنان یکی از معضلات اصلی صنعت است، می‎افزاید: بنابراین هرگونه افزایش هزینه برای آنها غیرمنطقی است و قطعاً از عهده تأمین آن برنخواهند آمد؛ ضمن اینکه این امر ممکن است با حذف سرمایة در گردش واحدها موجب افزایش بیکاری و محدودیت در عرضة محصولات مورد نیاز مردم شود و عواقب اجتماعی نامطلوبی را به دنبال داشته باشد.

وی وعدة رئیس سازمان امور مالیاتی کشور مبنی بر شناسایی فراریان مالیاتی را به این شرط مثبت ارزیابی می‏کند که در تدوین طرح جامع مالیاتی از نظر صاحبنظران بخش خصوصی استفاده کرده باشند و در مرحله اجرا نیز مسئولان مربوطه حسن نظر داشته و به دنبال تفسیرهای خود اجتهادی بر نیایند و می‎افزاید: این امر بلایی است که تاکنون موجب صدور احکام غیرواقع و بیش از حد و حدود مصوب و قانونی در این استان شده و ماهها و سالها وقت مسئولان و مدیران صنعتی را به خود مشغول کرده است.

راهکار آسان!

عضو هیئت رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی در خصوص راهکار شناسایی فراریان مالیاتی نیز تصریح می‎کند: برای پیدا کردن مالیات‎گریزان لازم است به شکلهای مختلف از دارندگان دفاتر مالی غیررسمی و چندگانه مؤدیان جلوگیری شود؛ این امر به سادگی ممکن خواهد بود و می‎تواند با استفاده از حسابداران و حسابرسان خبره و قسم‎خورده از یک سو و کنترل تراکنشهای بانکی مؤدیان از سوی دیگر و کنترل مستمر دفاتر مؤدیان در طول سال محقق شود.

مرادی ادامه می‎دهد: برای دولتی که به‏راحتی می‎تواند جنایتکاران سیاسی را در آسمان ردزنی و در خاک کشور دستگیر کند، شناسایی جنایتکاران اقتصادی در داخل کشور قطعاً کار مشکلی نخواهد بود.

رشد مشروط درآمدهای مالیاتی

عضو هیئت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی هم معتقد است رشد درآمدهای مالیاتی استان باید مشروط بر شناسایی پایه‎های مالیاتی جدید و دریافت مالیات از آنها محقق شود.

حسین متین‎راد معتقد است: اگر افزایش درآمدهای مالیاتی بر اساس پایه‏های مالیاتی جدید است و از شرکتهایی که تاکنون مالیات پرداخت نکرده‏اند یا فرار مالیاتی داشته‎اند، مالیات اخذ می‎شود، باید فهرست و آمار دقیقی در این زمینه ارائه شود اما در عمل می‎توان ثابت کرد که این مسئله فرض بر صحت نیست زیرا میزان پرداخت مالیات بسیاری از واحدهای تولیدی که عملکرد شفافی داشته‎اند در سالهای رکود افزایش یافته است.

وی تأکید می‎کند: باید به صورت شفاف اعلام شود که چند درصد از دریافتیهای مالیاتی دو سال گذشته ناشی از پایه‎های مالیاتی جدید است اما آماری که در این زمینه ارائه می‎شود، کلی است.

وعده‎های شعارگونه

عضو هیئت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در خصوص وعدة رئیس سازمان امور مالیاتی کشور مبنی بر شناسایی فراریان مالیاتی در قالب طرح جامع مالیاتی اینطور بیان می‏کند: باید مشخص شود سازمان امور مالیاتی برای تحقق افزایش درآمدهای مالیاتی چه برنامه دقیقی دارد؛ تا زمانی که به صورت شفاف پایه‏های مالیاتی مشخص نشوند، این وعده‏ها بیشتر جنبة شعاری دارد.

متین‎راد با بیان این که طرح جامع مالیاتی هنوز آنطور که باید اجرا نمی‎شود، خاطرنشان می‎کند: هنوز برخی خرید و فروشها بدون فاکتور انجام می‎شود؛ امسال اعلام شد تمام خرید و فروشها باید با فاکتور انجام شود و ما به این شکل برخی مشتریان خود را از دست دادیم و این امر نشان می‎دهد برخی تولیدکنندگان کالای خود را بدون فاکتور عرضه و به این ترتیب از پرداخت مالیات فرار می‏کنند که سازمان امور مالیاتی باید به دنبال شناسایی آنها باشد و باید از خرید و فروش بدون فاکتور جلوگیری شود.

وی با اشاره به این که نظارتها و کنترلها در زمینه پرداخت مالیات به صورت سیستماتیک نیست، تصریح می‎کند: اگر روش خاصی برای کنترل و نظارت در نظر گرفته نشود، امکان دریافت مالیات از پایه‎های مالیاتی جدید وجود ندارد؛ گفته می‌شود افزایش درآمدهای مالیاتی با شناسایی فراریان مالیاتی خواهد بود اما سال گذشته نیز همین موضوع را مطرح کردند در حالی که هنوز برخی شرکتها مالیات پرداخت نمی‏کنند و عدالت مالیاتی وجود ندارد؛ باید سازمان امور مالیاتی آمار تعداد فراریان مالیاتی که شناسایی کرده ارائه دهد تا از این طریق کارآمدی این قبیل اظهارنظرها مشخص شود و بر مؤدیان مالیاتی که عملکرد شفافی ندارند، بیشتر از این فشار وارد نشود.

مالیات راهکار برون‌رفت از اتکا به نفت

به گزارش ایسنا، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در جلسة شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی اظهار می‎کند: مهمترین آسیب ما اتکا به درآمدهای نفتی است؛ در مقابل شوکهای اقتصادی با تهدید زیادی مواجه می‏شویم و این تهدیدها تبدیل به بحران می‌شود.

غلامحسین شافعی ادامه می‎دهد: در گذشته هم درآمد رؤیایی نفت و هم افت قیمت نفت را دیده‏ایم که با هر دو اقتصاد ما دچار مشکل شد؛ راه برون‌رفت از این مسئله عدم اتکا به درآمدهای نفتی است؛ تولید باید رونق یافته و صادرات به درآمدهایی غیر از نفت متکی شود؛ یکی از این راهکارها مالیات است و باید مالیات یکی از تکیه‎های مهم اداره کشور باشد.

وی با بیان این که نظام مالیات‏ستانی باید مقبولیت عمومی داشته و منطق بر آن حاکم باشد، تصریح می‎کند: درست نیست کسی که بهتر و درست‌تر کار می‌کند، جریمه بیشتری بدهد؛ اگر قرار است، دولت کمک ویژه‏ای به نهاد و سازمانی انجام دهد، این در مقام محیط رقابتی منطقی نیست.

تفاوت غیرقابل پذیرش نرخ مالیات

رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان می‎کند: در یک محیط رقابتی به هیچ عنوان نرخ متفاوت مالیاتی قابل پذیرش نیست؛ امیدواریم در یک تحول مالیاتی در کشور یک میدان رقابتی برای بخش اقتصادی انجام و با کمک فعالان اقتصادی این مسائل حل شود؛ درآمد مالیاتی در بودجة سال آینده 113 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که بر اساس پیش‎بینی مرکز پژوهشهای مجلس بیش از 93 هزار میلیارد تومان از این محل محقق نخواهد شد.

شافعی اضافه می‎کند: اگر این پیش‎بینی درست باشد، درآمدهای مالیاتی کشور 21 درصد افزایش دارد اما فعالیت اقتصادی بخش خصوصی 21 درصد رشد نخواهد داشت و این یک معادله نابرابر است؛ اگر برنامه این باشد که ما نظام تشخیص و وصول را دچار تحول کنیم و شناسایی فرارهای مالیاتی را مورد توجه قرار داده و معافیتهای ناعادلانه مالیاتی را افزایش دهیم، میزان درآمدهای مالیاتی می‏تواند تا 30 درصد هم افزایش پیدا کند