دکتر مسعود همایونی‌فر روز یکشنیه در گفتگو با خبرنگار ایرنا پیرامون تاثیر بحران بیماری ویروسی همه‌گیر کرونا بر اقتصاد ملی و بین‌المللی افزود: زندگی مادی انسان مبتنی بر ارزشی است که تولید می‌کند. این ارزش می‌تواند ناشی از کار، حقوق، دستمزد یا سرمایه و سود باشد.
تاثیر بحران کرونا بر تمامی سطوح زندگی
وی ادامه داد: هر عاملی که باعث شود میزان فعالیت‌های انسان تحت تاثیر قرار گیرد، بر اقتصاد خانوار، ملی و بین‌المللی نیز تاثیر می‌گذارد و بحران کرونا از مواردی است که بر فعالیت‌های اقتصادی در تمام سطوح آن تاثیر بسیار بر جای گذاشت.
این اقتصاددان گفت: ویروس کرونا با شیوع و همه‌گیری سریع آن در جهان "زندگی مالی" همه انسان‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
وی افزود: ویروس کرونا و بیماری همه‌گیر ناشی از آن بر بخشهای خدمات در سطوح استانی، ملی و جهانی به شدت تاثیرگذار بوده بطوری که کلانشهر مشهد که در ایام نوروز هر سال پذیرای افزون بر سه میلیون زائر و مسافر بود امسال با کاهش شدید تعداد مسافران، از این موهبت اقتصادی محروم ماند.
دکتر همایونی فر بخش خدمات، گردشگری و هتلداری مشهد را بسیار توسعه یافته دانست و ادامه داد: این کلانشهر که بیشترین تعداد هتل و واحدهای اقامتی کشور را دارد با شیوع ویروس کرونا به شدت آسیب دیده است.
وی گفت: بخش خدمات در شهر مشهد نسبت به دیگر بخشهای اقتصادی حجم و فعالیت بیشتری دارد و به همین خاطر فعالان این بخش در کلانشهر مشهد و استان خراسان رضوی بیشترین صدمات را از رکود ناشی از بحران کرونا متحمل شدند که باید جبران شود.
عضو هیات عملی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد افزود: در سطح ملی نیز بخش خدمات ۵۰ درصد فعالیت‌های اقتصادی را به خود اختصاص داده لذا این حوزه از فعالیت بیشتر از بخشهای کشاوری و صنعت دچار زیان شده است.
وی تاثیر بحران کرونا بر اقتصاد را "ناپایدار" دانست و ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود ظرف ۲ سال آتی واکسن و روش درمان قطعی برای بیماری کرونا کشف شود که این مهم تاثیرگذاری کرونا را بر اقتصاد کاهش خواهد داد اما باید توجه داشت که در طول این ۲ سال همچنان با خطر روبرو خواهیم بود.
همایونی فر گفت: اقتصاددانان، کرونا را بزرگترین بحران کنونی در جهان ارزیابی می‌کنند زیرا اقتصاد دنیا را بین هفت تا ۱۰ درصد کوچک کرده و ۲۰۰ کشور تاکنون تحت تاثیر آثار منفی کرونا قرار گرفته‌اند.
وی افزود: همزمانی بحران کرونا با تحریم نیز آثار منفی آنها بر اقتصاد ایران را تشدید می‌کند بطوریکه قیمت‌ها افزایش می‌یابد و تورم ناشی از تحریم و کرونا زندگی اقشار متوسط و ضعیف را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. در چنین شرایطی حتی کمک‌های خیرخواهانه نیز نمی‌تواند مستمر و پایدار باشد.
اقتصاد دیجیتال تنها روش همزیستی با کرونا
عضو هیات عملی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: اقتصاد دیجیتال راه حل زیست مناسب با کروناست، این نوع اقتصاد هرکجا گسترش یافته کرونا در آن بخش، تاثیر کمتری داشته است.
وی گفت: این ویروس وجود دارد و حدود یک دهه باید واکسیناسیون انجام شود تا همه در برابر آن مقاوم شوند و ویروس از بین برود که البته ممکن است ویروس دیگری جایگزین آن شود لذا باید فعالیت‌ها در بخش پزشکی و بهداشتی توسعه یابد.
همایونی فر افزود: برای تحقق این مهم هم دولت و هم خیران باید پای کار باشند تا از اپیدمی بیماری جلوگیری شود.
وی ادامه داد: کسب و کارهای آسیب پذیر نیز باید خود را با شرایط موجود تطبیق دهند، در آمریکا پس از شیوع ویروس کرونا ۴۰ میلیون نفر بیکار شدند که سه میلیون نفر از این تعداد درگیر مشاغلی بودند که دیگر بازنمی‌گردد لذا باید به سوی مشاغل جدید جایگزین بروند. این استاد دانشگاه گفت: در ایران نیز این مساله بروز می‌کند، بسیاری از خدمات مبتنی بر تعاملات بین فردی و نمایشی جای خود را به مشاغل دیجیتالی می‌دهد و تعاملات در فضای وب به مرور انجام می‌شود.
وی افزود: ایران پس از کرونا متفاوت از ایران پیش از کرونا خواهد بود، در بلند مدت یک شکاف بین دوران قبل کرونا و بعد از آن در فعالیت‌های اقتصادی می‌توان مشاهده کرد که البته در کوتاه مدت شاید زیاد قابل احساس نباشد.
عضو هیات عملی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: اگر بخواهیم اقتصاد خود را با شرایط پساکرونا تطیبق دهیم باید این شکاف کاملا ملموس باشد و فعالیت‌هایی، جایگزین برخی فعالیت‌های دیگر شود.
وی گفت: به عنوان نمونه بخش آموزشی اولین بخشی بود که پس از شیوع کرونا تعطیل شد اما چون این سیستم همیشه نمی‌تواند تعطیل بماند لذا این امکان بوجود آمد تا از خدمات آموزشی برخط و آنلاین استفاده شود.
همایونی‌فر افزود: با این روش می‌توان از بهترین ظرفیت‌های آموزشی در دورترین مناطق استفاده کرد. این پدیده باعث شد سیستم آموزشی غیر حضوری و عدالت آموزشی محقق شود و آموزش‌های برخط تا حدی خسارات وارده بر این بخش را جبران کند.
وی ادامه داد: با شیوع ویروس کرونا شکست ساختاری را در مجموعه اقتصادهای کشورهای توسعه یافته می‌توان مشاهده کرد، آنها در فعالیت‌ها از دستاوردهای انقلاب چهارم صنعتی و اقتصاد دیجیتال به شدت استفاده می‌کنند که به رشد و رونق آنها کمک می‌کند.
این اقتصاددان گفت: اقتصاد دیجیتال در سطح جهانی بسیار آشکارتر از سطح ملی خواهد بود، کشورهای توسعه یافته از زیرساختهای لازم برای تحقق این نوع اقتصاد برخوردارند، دولتها باید تلاش خود را برای افزایش سطح آموزش و سواد دیجیتال شهروندان به کار گیرند.
وی افزود: همه سیاستمداران دوست دارند جامعه‌ای فعال و فاقد افراد بیکار داشته باشند از این‌رو باید زمینه کار و فعالیت را فراهم کنند و این مهم وقتی محقق می‌شود که استعداد افراد افزایش یابد.
همایونی‌فر ادامه داد: بخشی از این استعداد ذاتی و بخشی نیز مبتنی بر آموزش است.
وی گفت: انتقال سریع به سوی انقلاب چهارم صنعتی و اقتصاد دیجیتال، فراهم کردن زیرساختهای دیجیتال و اقدامات جایگزین، افزایش زیرساختهای ماهواره‌ای و امکانات آی.سی.تی قوی در تمام کشور از راهکارها و الزمات زیست بهتر در ایران پساکروناست.
عضو هیات عملی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد افزود: توسعه اقتصاد دیجیتال همراه با سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی و گسترش ارتباطات از جنبه‌هایی است که در اقتصاد پساکرونا باید به آن توجه کرد.
وی ادامه داد: اقتصاد، حوزه کسب و کار است و هر چقدر کسب و کار بیشتر توسعه یابد چرخه اقتصادی گسترش می‌یابد اما اگر کسب و کار کوچک شود میزان بیکاری در اقتصاد افزایش پیدا می‌کند.
همایونی‌فر گفت: برای عبور از اقتصاد کرونا زده باید فعالیت‌های مبتنی بر اقتصاد دیجیتال و همچنین آموزش‌های مربوط به حوزه دیجیتال در کشور توسعه یافته و سواد دیجیتال فراگیر شود.
