احداث نیروگاه‌های خورشیدی خانگی گامی در جهت تحقق توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و اهداف برنامه ششم توسعه

دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی استان:

احداث نیروگاه‌های خورشیدی خانگی گامی در جهت تحقق توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و اهداف برنامه ششم توسعه

دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی استان گفت: به رغم توان استفاده از سوخت حرارتی و در دسترس بودن این سوخت برای تولید برق در کشورمان، اما رویکردهای برنامه ششم توسعه بر ضرورت تامین برق با توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تاکید دارد و بدین منظور احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی در استان به عنوان یک گام مهم در این مسیر، دنبال می شود.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ علی اکبر لبافی در جلسه «کمیته راهبردی بررسی طرح ایجاد 1000 واحد نیروگاه خورشیدی خانگی در استان» که با هدف درآمدزایی و توسعه پایدار در قالب مثلث توسعه اقتصادی، فرهنگی پیگیری می شود،  اظهار کرد: پیش از این جلسه دیگری نیز به همین منظور برگزار شد و در آن رویکردها تشریح گردید. تاکید ما عمل به برنامه ششم توسعه است اما شرکت برق استان که در جلسه پیشین، اجرای طرح مذکور را فاقد توجیه اقتصادی و مالی عنوان کرد، باید در این رابطه راهکار لازم را ارائه بدهد. به هر رو اجرای این طرح برکات توسعه ای دارد که نمی توان از آن ها به سادگی چشم پوشید.

وی عنوان کرد: براساس اطلاعات موجود، احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی در بعضی از استان ها اجرایی شده است پس باید بررسی شود که آیا در آن استان ها تسهیلات ویژه ای برای این منظور در اختیار متقاضیان قرار می گیرد و دوره بازپرداخت تسهیلات به چه شکلی تعریف شده است و یا یارانه های خاصی به مددجویان ارائه می شود.

دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی استان تصریح کرد: ما در شرایط ویژه قرار داریم تکالیف قانونی در خصوص احداث نیروگاه های خورشیدی وجود دارد، لذا ضرورت دارد که با همکاری یکدیگر این مهم محقق شود. اگر در این شرایط ویژه با قوانین و روش های گذشته، نخواهیم انعطاف لازم را به وجود بیاوریم، نتیجه ای حاصل نخواهد شد. باید در صورت امکان یارانه، کمک های بلاعوض و ... را جمع بندی کرده تا طرح احداث نیروگاه های خورشیدی به درستی پیاده سازی شود.

*مثلث توسعه اقتصادی، گامی در جهت جبران خلاء های موجود

لبافی در ادامه گفت: براساس آمارها و اطلاعات موجود، سرانه درآمدی مردم این خطه از میانگین کشوری پایین تر است، لذا باید در جهت توانمندسازی مردم گام های اساسی برداریم.

وی تصریح کرد: در راستای پیاده سازی طرح مثلث توسعه اقتصادی، معین های توسعه ای پویایی و توانمندسازی ساکنان مناطق روستایی و شهرهای دور افتاده را بر عهده دارند. در واقع این مدل بر گرفته از الگوهای موفقی است که در برخی از کشورها از جمله چین و هند نیز پیاده سازی شده است.

دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی استان ادامه داد:اتکای مدل مذکور بر مشارکت مردم معین های توانمند و نهادهای عمومی فعال است.

لبافی خاطرنشان کرد: در واقع قوانین و مقررات مخل کسب و کار، عدم تفویض اختیارات ملی به استان ها و عدم مشارکت بخش خصوصی در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها باعث شده تا مدل مثلث توسعه اقتصادی برای جبران خلاء های موجود مطرح شود و بدین طریق اعضای مثلث توسعه اقتصادی بتوانند با قوانین و مقررات موجود و استفاده از ارکان حاکمیت در استان تحولاتی را رقم بزنند. بر همین اساس ارکان حاکمیت باید بسیاری از قوانین مخل کسب و کار را روان سازی کنند و به توسعه مناطق محروم کمک کنند.

 وی یادآور می شود: تاکنون بیش از 70 معین اقتصادی و اعضای مثلث توسعه اقتصادی بحث پویایی و توسعه شهرستان ها و روستاها را بر عهده گرفته اند و اقداماتی نیز در این راستا انجام پذیرفته که بعضا منجر به تنظیم قرارداد و اجرای پروژه هایی در این حوزه شده است. بیش از 136 صندوق خرد کمک های مردمی در سطح استان شکل گرفته و حدود 700 قرارداد فی مابین معین ها و متولیان بخش های مختلف منعقد شده است، به بیان دیگر در مجموع بیش از 9 هزار میلیارد تومان قرارداد در این رابطه تاکنون به سرانجام رسیده است.

دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی استان تصریح کرد: البته ناگفته نماند پیاده سازی مثلث توسعه اقتصادی نیازمند همراهی و همسویی تمامی دستگاه های اجرایی، بخش خصوصی، دولتی و تعاونی هاست و طبیعی است که در اجرای این فرآیند مشکلات قانونی، بانکی و گره های قانونی بسیاری وجود دارد.

*شرکت توزیع برق هیچ مسئولیتی در رابطه با تعمیر تجهیزات نیروگاه های خانگی ندارد

در ادامه سعید شریفی، مدير دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان رضوی در خصوص احداث مزرعه های خورشیدی عنوان کرد: شرکت توزیع برق در بحث خرید تضمینی دو نوع قرارداد منعقد می کند، نخست قراردادهای مربوط به ظرفیت انشعاب است که به صورت مشترک با شرکت پیش بینی شده است. در این نوع قرارداد بایستی متقاضی حتما انشعاب برق داشته باشد اما در نوع دوم متقاضی انشعاب برقی ندارد و در زمینی بلااستفاده قصد احداث نیروگاه خورشیدی را دارد که در اصطلاح به آن «مزرعه خورشیدی» می گویند.

وی یادآور شد: براساس بررسی های انجام گرفته احداث 1000 نیروگاه خورشیدی خانگی از نوع اول است و در واقع متقاضیان انشعاب برق را دارند و متمایل به احداث نیروگاه خورشیدی بر روی پشت بام های خود هستند، در این زمینه هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد. 

شریفی عنوان کرد: پرداخت های مالی از طریق شرکت ساتبا (سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) انجام می شود که این شرکت معیارها و ضوابط فنی خاص خودش را دارد. لذا اگر معیارهای این شرکت مورد لحاظ قرار گیرد، عموما پرداخت ها انجام می گیرد و شرکت توزیع برق در این خصوص مداخله ای ندارد.

مدیر دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی افزود: همان طور که شرکت توزیع برق در سیم کشی خانه ها دخالت نمی کند، این مسئله در خصوص نیروگاه های خورشیدی خانگی نیز صادق است، به بیان دیگر اگر پنل خورشیدی دچار مشکل شود، شرکت توزیع برق هیچ دخالتی ندارد، چرا که صرفا کنتور مرز بین شرکت توزیع برق و مشترک است، پس عملا بحث تعمیر تجهیزات نیروگاه ها بر عهده شرکت های متخصص بخش خصوصی است و شرکت توزیع برق در این خصوص هیچ مسئولیتی را عهده دار نیست.

وی خاطرنشان کرد: به طور کلی احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی اشتغالزایی ایجاد نمی کنند، بر همین اساس از منابع مالی تولید اشتغال نمی توان به این طرح ها اعتباری تخصیص داد.

شریفی در خصوص خرید تضمینی برق تولید شده توسط نیروگاه های خورشیدی خانگی اظهار کرد: در حال حاضر خرید تضمینی برمبنای کیلوواتی 700 الی 800تومان است که احتمالا این مبلغ افزایش خواهد یافت.

*احداث نیروگاه های خورشیدی با تسهیلات 10 درصدی دارای توجیه اقتصادی است

در بخش دیگری از نشست، احسان سدیری، کارشناس ناظر طرح های فتوولتائیک شرکت توزیع نیروی برق شهرستان مشهد عنوان کرد: بحث پشتیانی نیروگاه های خورشیدی بسیار حائز اهمیت است، چرا که این نیروگاه ها باید کاملا تحت نظارت باشند و مورد بهره برداری صحیح قرار گیرند. لذا این تفکر که نیروگاه های خورشیدی نیازی به نگهداری ندارند، اشتباه محض است.

وی با اشاره به اینکه تمامی نیروگاه ها باید بر اساس اصول کارشناسی پیش بروند تا نتایج مطلوب حاصل شود، تصریح کرد: احداث نیروگاه های خورشیدی با تجهیزات بی کیفیت، توجیه اقتصادی را به دنبال ندارد و در آتیه مشکلاتی را برای مشترکان رقم می زند؛ لذا نگرانی ما آن است که احداث نیروگاه خورشیدی با 36 میلیون تومان نتایج مثبتی را رقم نزند.

سدیری یادآور شد: قیمت نباید به کیفیت تجهیزات لطمه وارد کند، در غیر این صورت فقط متقاضی را از چاله به چاه انداخته انداخته ایم.

کارشناس ناظر طرح های فتوولتائیک شرکت توزیع نیروی برق شهرستان مشهد خاطرنشان کرد: شرکت توزیع برق مشهد کیفیت تمامی تجهیزات را بررسی می کند تا اطمینان حاصل شود که تجهیزات مصرفی کاملا مناسب هستند. بحث گارانتی تجهیزات مصرفی در نیروگاه های خورشیدی خانگی نیز بسیار حائز اهمیت است، گارانتی تجهیزات حتما بایستی 5 ساله باشد.

سدیری با بیان اینکه؛ «این گفته که احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی برای مددجویان توجیه اقتصادی ندارد، اشتباه است»، اظهار کرد: سود حاصل از احداث نیروگاه 14 تا 15 درصد است لذا متقاضیان باید حداکثر تسهیلاتی با نرخ 8 تا 10 درصد دریافت کنند تا احداث این نیروگاه ها دارای توجیه اقتصادی باشد.

*احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی توسط مددجو فاقد توجیه اقتصادی است

در بخش دیگری از نشست، محمد امین بابایی، معاون کارآفرینی و اشتغال اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی عنوان کرد: بحث احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی را با توجه به قیمت های جدید مورد بررسی قرار دادیم و با کمیته امداد نیز جلسات مختلفی در این خصوص برگزار کردیم. براین اساس احداث این واحدها توسط مددجو با نرخ های جدید فاقد توجیه اقتصادی است.

وی خاطرنشان کرد: براساس مصوبات جدید ابلاغ شده، اعتبار تخصیص یافته به احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی به دلیل نرخ اشتغالزایی پایین از دستور کار خارج شده است و لذا در صورتی امکان پرداخت تسهیلات به احداث به این واحدها وجود دارد که برق در خود مجموعه و بنگاه اقتصادی منطقه مصرف شود.

بابایی با بیان اینکه در شرایط فعلی امکان پرداخت تسهیلات در کارگروه اشتغال روستایی وجود ندارد، یادآور شد: متاسفانه در حال حاضر نیز به دلیل کمبود بودجه، امکان پرداخت تسهیلات از طریق صندوق اشتغال خانگی نیز برای احداث نیروگاه خورشیدی خانگی میسر نیست.

این مقام مسئول تصریح کرد: احداث نیروگاه های خورشیدی برای مددجوی کمیته امداد و بهزیستی توجیه اقتصادی ندارد اما تحقق این مهم در بُعد کلان و توسط بخش خصوصی دارای توجیه اقتصادی است.

*کیفیت در سرمایه گذاری بلندمدت بسیار حائز اهمیت است

در ادامه این نشست رضا دهقانیان، مدیر بازرگانی «چهار خورشید سپهر نیلگون» عنوان کرد: راهکارهایی برای توجیه پذیری اقتصادی نیروگاه های خورشیدی ارائه دادیم که براساس آن سرمایه گذار بایستی 50 درصد آورده نقدی داشته باشد، 50 درصد مابقی را نیز شرکت ما به صورت وام 4 درصدی 3 ساله به متقاضی پرداخت خواهد کرد.

وی ادامه داد: کیفیت در سرمایه گذاری بلندمدت بسیار حائز اهمیت است، شرکت ما نیز در این خصوص موضع خود را تغییر نخواهد داد، احداث نیروگاه خورشیدی با تجهیزات ایرانی با کیفیت 50 الی 55 میلیون تومان و با بهترین تجهیزات اروپایی و آمریکایی 60 میلیون تومان است که 50 درصد این مبلغ را به سرمایه گذار وام می دهیم.

*احداث نیروگاه های خورشیدی در سطح کلان باعث رونق اقتصادی است

در بخش دیگری از نشست، رضا نظری، کارشناس طرح های نیروگاه های خورشیدی کمیته امداد امام (ره) اظهار کرد: این مجموعه در سال 94 با دیدگاه رونق تولید در سطح ملی و استانی و با هدف ایجاد درآمد پایدار برای خانواده های کم توان اقتصادی به این طرح ورود پیدا کرد.

وی با اشاره به اینکه کمیته امداد در تفاهم نامه اولیه موفق به ایجاد 522 نیروگاه با همکاری شرکت ها شد، یادآور شد: براساس تجارب حاصله، ایجاد نیروگاه های خورشیدی توسط مددجویان کمیته امداد توجیه اقتصادی ندارد.

نظری عنوان کرد: کمیته امداد در بحث تعمیر و نگهداری، شرکت های پشتیبانی را انتخاب کرده تا انشاا... بتوانیم به صورت لحظه ای نیروگاه های خورشیدی را رصد کنیم. 

 کارشناس طرح های نیروگاه های خورشیدی کمیته امداد امام (ره) افزود: اگر نیروگاه خورشیدی همچون ساعت کار کند، در بهترین حالت،  700 هزار تومان به صورت میانگین ماهانه عایدی دارد که این مبلغ نیز صرف پرداخت اقساطی تسهیلات خواهد شد. لذا باید تسهیلات بلاعوض برای این طرح در نظر گرفت. البته ناگفته نماند، احداث نیروگاه های خورشیدی خانگی در سطح کلان باعث رونق اقتصادی است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از مددجویان کمیته در پرداخت تسهیلات مشکل دارند، تصریح کرد: اگر میانگین تولید سالانه یک نیروگاه خورشیدی 8500 کیلو وات باشد، آن نیروگاه توجیه اقتصادی دارد که مبلغ عایدی همان 700 الی 750 تومان خواهد شد. این در حالی است که عملا بعضی از نیروگاه های ما از کار افتاده است و مشکلات عدیده ای را برای ما به وجود آورده است.

*بر روی مباحث بانکی احداث نیروگاه ها، کار کارشناسی های لازم انجام نگرفته است

در ادامه محسن کمالی، نماینده اعتبارات شورای هماهنگی بانک های خراسان رضوی عنوان کرد: طرح احداث 1000 نیروگاه خورشیدی خانگی با نگاهی بسیار خوشبینانه مطرح شده است و در موضوع مباحث بانکی آن کارشناسی های لازم انجام نگرفته است.

وی در رابطه با توجیه فنی و اقتصادی طرح احداث نیروگاه های خورشیدی یادآور شد: یک بار احداث نیروگاه های خورشیدی را با کمیته امداد اجرایی کردیم که متاسفانه طرح موفق نبود، به طوری که مددجو هنوز بدهکار است و درآمدی حاصل نکرده است.

کمالی خاطرنشان کرد:اگر در نگاه خوشبینانه مددجو 700 هزار تومان درآمد داشته باشد، 300 الی 400 هزار تومان باید اقساط تسهیلات خود را بپردازد، لذا برای 300 الی 400 هزار تومان به این طرح ورود پیدا نمی کند.

وی خاطرنشان کرد: طبق قانونی بانک مرکزی بیش از 5 الی 6 سال دوره بازپرداخت نداریم. دوران مشارکت نیز 2 سال پیش بینی شده است، آن هم در صورتی که پروژه در حال ساخت باشد.

*احداث نیروگاه های خورشیدی باید با نگاه عام المنفعه انجام بگیرد

در ادامه این نشست، نسرین یوسفی، رئیس هیات مدیره شرکت «پارت صنعت» و معین اقتصادی گناباد عنوان کرد: شرکت ساتبا (سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) دستورالعملی صادر کرده که براساس آن تمامی تجهیزات باید از ویژگی ها و استانداردهای لازم برخوردار باشند.

وی با بیان اینکه احداث نیروگاه های خورشیدی باید به صورت عام المنفعه و در چارچوب طرح مثلث توسعه اقتصادی انجام بگیرد، تصریح کرد: 300 نیروگاه خورشیدی در خراسان جنوبی در حال احداث است که متقاضیان این استان از محل منابع روستایی تسهیلات لازم را دریافت کرده اند. حال نکته قابل توجه آن است که احداث نیروگاه ها از محل منابع روستایی در سایر استان ها صورت می گیرد اما مشخص نیست که چرا در استان ما این مهم محقق نمی شود.

یوسفی خاطرنشان کرد: در حال حاضر پیشنهاد اجرای مزرعه های خورشیدی به صورت 100 کیلو واتی مطرح است که بعضی از ادارات شرکت توزیع استان در فروش کنتور و اتصال به شبکه مشکلاتی دارند.