دبیر اجرای طرح تعادل‌بخشی آبهای زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران: 30درصد کسری آب در آبخوان های کشور مربوط به استان های شرقی است
دبیر اجرای طرح تعادل‌بخشی آبهای زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران:
30درصد کسری آب در آبخوان های کشور مربوط به استان های شرقی است
دبیر طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی مدیریت منابع آب ایران گفت: 30 درصد کسری آب در آبخوانهای کشور را استانهای شرقی به خود اختصاص داده اند و افت تجمعی آبخوانها از ابتدای سنجش سطح آبهای زیرزمینی در این استانها به طور سالانه نیم متر است.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، عبدا... فاضلی در همایش ملی مدیریت آب در شرق کشور اظهار کرد: استان های شرقی کشور 27 درصد مساحت و 13 درصد جمعیت کشور را به خود اختصاص داده اند اما سهم آن ها از بارش، تنها 74 درصد میانگین بارش کشور است که البته این نسبت را نیز سطح بارش های استان خراسان شمالی بالا برده و خراسان رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان در این بخش سهم اندکی دارند.
وی میزان تخلیه قنوات در 4 استان شرقی کشور را 1.2 میلیارد متر مکعب اعلام و اظهار کرد: در 70 سال گذشته حدود هشت و نیم میلیارد متر مکعب بار اضافه بر آبخوان های این چهار استان وارد شده است.
فاضلی میزان برداشت آب از آبخوان های استان های شرقی را 8.5 میلیارد مترمکعب عنوان و تصریح کرد: این درحالیست که طبق برنامه وزارت نیرو، میزان برداشت باید حدود 5 میلیارد متر مکعب باشد تا تعادل برقرار شود و در حال حاضر شاهدیم که 1.7 برابر اضافه برداشت اتفاق می افتد.
دبیر اجرای طرح تعادل‌بخشی آبهای زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران ادامه داد: خراسان رضوی بیشترین سهم کسری مخزن کل کشور را با 21 درصد به خود اختصاص داده که رقم بسیار نگران کننده ای است و نسبت به استان های دیگر باید با عجله و سرعت بیشتری برنامه ها را برای کنترل افت و کسری مخزن در این استان ها اعمال نمود.
وی افزود: از دهه 70 با توجه به رشد جمعیت و توسعه و سیاست گذاری های غلط، کسری مخزن صورت گرفته و امروز 130 میلیارد مترمکعب کسری مخزن داریم و در سال 1420 نیز این مقدار به 200 میلیارد مترمکعب خواهد رسید و این یعنی از دست دادن آبخوان ها و جابه جایی جمعیت که البته سهم 4 استان شرقی به ویژه خراسان رضوی در این کسری قابل توجه بوده و شدت تنش آبی در کشور را افزایش داده است.
فاضلی درباره تراکم چاه های غیرمجاز کشور نیز اظهار کرد: حدود 100 هزار حلقه از 120 هزار حلقه چاه غیرمجاز کشور در استان های شمالی قرار دارد که 35 درصد آن ها عمیق هستند و 70 درصد برداشت از طریق همین چاه های عمیق اتفاق می افتد.
وی به میزان وابستگی بخش های مختلف به آب زیرزمینی اشاره کرد و گفت: 65 درصد آب شرب بخش های شرقی کشور به آب زیرزمینی وابسته است و این رقم در استان خراسان جنوبی 96 درصد، در خراسان رضوی 94 درصد و در سیستان و بلوچستان 100 درصد است؛ در حالیکه متوسط کشور در این زمینه 65 درصد است.
فاضلی از فرونشست زمین، مهاجرت و حاشیه نشینی، ایجاد و توسعه کانون های ریزگرد و بروز تنش ها و تعارضات اجتماعی به عنوان تهدیدات پیش روی استان های شرقی نام برد.
این مقام مسئول با اشاره به تصویب طرح تعادل بخشی در سال 93 گفت: همزمان با این موضوع، تکالیفی برای دستگاه های مسئول در حوزه آب مشخص شد. طرح تعادل بخشی15 پروژه دارد که سه پروژه آن شامل اقدامات اصلی است بوده و قسمت دیگری از آن ها مربوط به رصد اقدامات اصلی و پاره ای نیز به اقدامات فرعی اختصاص دارد. از سوی دیگر، چهار پروژه نیز توسط وزارت جهاد و سازمان زمین شناسی کشور در حال اجراست.
وی به عملیات انسداد چاه های غیرمجاز از سال های 84 تا 93 اشاره کرد و گفت: در طی این سال ها 25 هزار حلقه چاه غیرمجاز را پُر کردیم و با شدت گرفتن حساسیت ها از سال 84، این میزان به 43 هزار حلقه رسیده است و تاکنون انسداد چاه های غیرمجاز به ویژه در خراسان رضوی مطلوب بوده است.
فاضلی اظهار کرد: در اجرای طرح تعادل بخشی آب های زیرزمینی دولت و وزارتخانه ها باید اقداماتی که مشخص شده را انجام دهند. مصرف کنندگان، سازمان های مردم نهاد و قوه قضائیه نیز باید همکاری لازم را به عمل آورند؛ اینکه قوه قضائیه یه سازمان های دولتی میگویند در اجرای طرح تعادل بخشی بروید و حکم را اجرا کنید، صحیح نیست زیرا اجرای حکم وظیفه سازمان دولتی نبوده و مجلس نیز باید نسبت به به وضع قوانین بازدارنده در این زمینه اقدام کند.
وی از ضرورت داشتن نگاهی یکسان به موضوع آب های زیرزمینی، همسویی اجرای پروژه ها با اقدامات در دست انجام برای ایجاد تعادل در آبخوان ها، تقویت اعتبارات، جدیت در اجرای مصوبات شوراهای حفاظت منابع آب و مشارکت ذینفعان به عنوان برخی از پیشنهادات برای سرعت بخشی در اجرای طرح تعادل بخشی نام برد.
